اینجا بیمارستان است یا بازار

درمانگران بدون داشتن دغدغه هزینه های زندگی را نباید تنها به ماشین چاپ پول تبدیل کرد

بسیاری از مدیران بخش‌های تجارت عقیده دارند پزشکان برای همراه شدن با جریان پیشرفت و بهبود کارایی، مهار هزینه‌ها و بالا بردن کیفیت درمان باید رویکرد سنتی را کنار بگذارند و به فکر سرازیر کردن پول به مراکز بهداشت و درمان باشند، ولی تاثیر ناخودآگاه به کارگیری این تفکر بازارگرایانه در امر مداوا چیست؟

مطالعات با تایید به وجود آمدن این تاثیر ناخودآگاه نشان می‌دهند قوی‌تر شدن جنبه‌های مادی، وقت تلاش پزشکان از خلاقیت در این حرفه کم می‌کند، به کیفیت ارایه خدمات درمانی لطمه می‌زند و در نهایت حتی باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود. چندوقت پیش گفتگوی دو پزشک به گوش‌ام خورد. یکی از آنان نظر همکار خود را درباره موضوعی می‌پرسید. پزشک دیگر که گرفتار بود ایستاد و با حوصله به گفتگو پرداخت.

جالب اینکه این دو همکار از جلسه‌ای رسمی بیرون آمده بودند که درباره تفکیک بودجه و واحدهای ارزش کار فردی RVU یا Relative Value unites که شاخص‌های ارزش پولی وقت و تلاش پزشکان را تعیین می‌کرد بیرون آمده بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهند تعریف کردن هر تلاشی با پول علاوه بر رواج رفتار خودخواهانه باعث کاهش حس همکاری در محیط می‌شود. حال فکر کنید که در مثال بالا اگر دکتر دومی در جواب تقاضای همفکری همکارش می‌گفت: «صحبت در این مورد نیم ساعت وقت من را می‌گیرد. ارزش این نیم‌ساعت (...) دلار است.» در یک آزمایش به یک گروه کنترل وظیفه مرتب کردن عبارات درهم ریخته در یک محیط معمولی محول شد و برای گروهی دیگر در ازای انجام همین کار پولی پیشنهاد شد. پس از مدتی یکی از طراحان تحقیق به عنوان همکلاسی وارد کلاس شد و از اعضای هر دو گروه برای مرتب کردن عبارت‌ها کمک خواست. گروه کنترل که از ابتدا بدون گرفتن پول به کار پرداخته بودند دو برابر اعضای گروهی که در برابر کار خود پول گرفته بودند به همکلاسی خود کمک کردند. نتیجه اینکه محققان عقیده دارند افرادی که از ابتدا در برابر انجام وظیفه پول گرفته بودند و در واقع انجام کار را نفع شخصی می‌دانستند، کمتر به کمک و ارتباط فردی فکر می‌کردند. اگر تعامل را از جنبه‌های مختلف اجتماعی و گروهی از یک طرف و بازار و کسب و کار از طرف دیگر تعریف کنیم پزشکی به دلیل ویژگی خاص حرفه‌ای خود در هر دو این ارتباطات جای می‌گیرد. بازار بخش مهم هر حرفه‌ای است.

● ارتباط پول و پزشکی

پزشکی که در ازای خدمات درمانی پول دریافت می‌کند علاوه برقرار گرفتن در جریان بازار و داد و ستد در یک ارتباط اجتماعی نقش نجات‌دهنده را نیز به عهده دارد. به باور متخصصان علوم اجتماعی، سیاستگذاران امر درمان در صورت ایجاد تعادل بین این دو نوع ارتباط یعنی داد و ستد بازار و ارتباط اجتماعی می‌توانند کار خود را موفق ارزیابی کنند. رویکرد گرایش به بازار مهر و نشان خود را در انتخاب رشته‌های تخصصی دانشجویان پزشکی نیز بر جای گذاشته است.

تعداد دانشجویان پزشکی که به انتخاب رشته‌های آسان‌تر و بدون بیدارخوابی یا تلفن‌های بی‌موقع تمایل نشان می‌دهند، هر روز روبه‌ افزایش است. با وجود اینکه رشته‌هایی مثل چشم‌پزشکی، رادیولوژی یا پوست همیشه رشته‌های پول‌سازی بوده‌اند، ولی تنها در چند سال اخیر است که دانشجویان چنین اشتیاقی برای تحصیل در این رشته‌ها نشان می‌دهند. صحبت دایمی در محیط‌های پزشکی و رسانه‌های جمعی و تبلیغات مختلف درباره ارتباط پول و پزشکی به محیط آموزشی هم نفوذ کرده است. مطالعات نشان می‌دهند که نگاه دانشجویان پزشکی بیش از هر زمان دیگری سودجویانه است و همین‌ رویکرد همراه با نگرانی برای بازپرداخت وام‌های کلان آموزش در رشته‌ پزشکی دانشجو را به سمت انتخاب رشته‌های کم دردسرتر با حداکثر درآمد و حداقل ساعات کار سوق داده است.

بسیاری از پزشکان از باران قیمت‌گذاری‌های بی‌وقفه روی هر یک از خدمات حرفه‌ای خود که آنان را به سوی به دست آوردن وسایل زندگی تجمل گرایانه‌تر می‌برد گریزان و عصبانی هستند. به باور ما شیوع این فرهنگ خطر از بین بردن برخی عناصر بسیار حیاتی حرفه پزشکی مثل غرور حرفه‌ای، احساس وظیفه، از خودگذشتگی، حس همکاری و در نهایت لطمه به کیفیت کار را به دنبال دارد. حس همراهی و قرار گرفتن در کنار بیمار، خانواده، استاد یا همکاران نه تنها یک رویکرد سنتی، بلکه از عوامل بسیار مهم یک درمان موثر است.

● کیفیت در محیط مادی

«کیفیت» آن‌طور که شرکت‌های بیمه آن را تعریف می‌کنند تنها تجویز دارو برای بیمار، انجام آزمایش‌های مختلف یا استفاده از وسایل ایمنی در هنگام حرکت است، ولی آیا واقعا انجام روتین برخی کارها مهم‌ترین راه‌ برای حفظ و بالا بردن کیفیت درمان است؟ در مدل امروزی کسب و کار برای کیفیت حاصل از بعد اجتماعی حرفه پزشکی هیچ شاخصی تعریف نشده است. چگونه می‌توان در محیط مادی اجتماع امروز بدون پایین آمدن سطح زندگی تعادل بین دوجنبه اجتماعی و داد و ستد بازار را برقرار کرد؟ یکی از پاسخ‌هایی که دانش پزشکی نوین به این مشکل می‌دهد Patient- Centered

● Medical home (درمان خانگی

بیمار‌محور) با تاکید بیشتر بر تبادل اجتماعی موجود در خانواده است که در محیط بازار کمتر دیده می‌شود.

درمان خانگی نوعی ارتباط همدلانه بین بیمار و درمانگران اولیه را پیشنهاد می‌کند که همکاری برای حل مسایل اولیه سلامت فردی و افزایش نقش طب پیشگیرانه از مولفه‌های آن است. برای عملی کردن این طرح شرکت‌های بیمه می‌توانند در برابر زمانی که برای هر بیمار در طب خانگی صرف می‌شود مبلغی پرداخت کنند.پیش‌بینی می‌شود نتیجه اولیه اجرای طرح علاوه بر بازده مثبت درمانی باعث صرفه‌جویی مبالغ عظیمی در بودجه شود. با بازبینی و اصلاح طرح به وسیله سیاستگذاران این رویکرد را می‌توان در درون اقتصاد رفتاری Behavioral Economics جای داد. درمانگران بدون داشتن دغدغه هزینه‌های زندگی را نباید تنها به ماشین چاپ پول تبدیل کرد. لازمه موفقیت چنین طرحی همکاری، همیاری و کار جمعی است.

منابع:

The New England Journal of Medicine. Money and Changing Cultuare of Medicine

مترجم: مرجان یشایایی