سه تفنگدار

هم مایكروسافت را فراموش كنید, هم نینتندو را نسل جدیدی از بازی های ویدیویی ظهور كرده اند

هم مایكروسافت را فراموش كنید، هم نینتندو را. نسل جدیدی از بازی‌های ویدیویی ظهور كرده‌اند. سرانجام محصول جدید سونی به نام Playstation۳ از راه رسید؛ البته فعلاً فقط در ژاپن و ایالا‌ت متحده. اروپایی‌ها هم مجبورند تا مارس سال آینده صبر كنند.

● حكایت سونی‌

هم مایكروسافت را فراموش كنید، هم نینتندو را. نسل جدیدی از بازی‌های ویدیویی ظهور كرده‌اند. سرانجام محصول جدید سونی به نام Playstation۳ از راه رسید؛ البته فعلاً فقط در ژاپن و ایالا‌ت متحده. اروپایی‌ها هم مجبورند تا مارس سال آینده صبر كنند.

سونی هرگز به كم رضایت نمی‌دهد؛ به همین دلیل، پلی‌استیشن را با انواع فناوری‌های جدید روانه بازار كرده است. سونی در حالی رویكردِ به قول خودشان <آینده‌مان> را در ساخت كنسول بازی خود در پیش گرفته است كه دو رقیب اصلی آن، نینتندو با عرضه كنسول Wii (بخوانید: <وی> مثل حرف V) در پی <بازگشت به اصول> است و مایكروسافت شدیداً به فناوری نسل جدید خود، Xbox ۳۶۰، تكیه كرده است. بدین ترتیب، این سؤال مطرح است كه آیا این رقبا باید از عرضه PS۳ نگران باشند یا خیر؟ پاسخ قطعاً مثبت است.

▪ پلی‌استیشن ۳ در دو مدل عرضه شده‌ است:

یك مدل ممتاز و گران‌تر با دیسك شصت گیگابایتی و دیگری، مدل ارزان‌تر بیست گیگابایتی، كه از قابلیت وای‌فای برادر بزرگ‌ترش برخواردار نیست. هر دو مدل، از دیسك Blu-Rayاستفاده می‌كنند، كه آخرین نسل فرمت دیسك‌های HD است. این دیسك‌ها می‌توانند تا حجم پنجاه گیگابایت اطلاعات را ذخیره كنند و برای پخش فیلم و اجرای بازی آماده شوند. در قسمت پشت پلی‌استیشن یك پورت HDMI تعبیه شده است تا برای پخش ویدیو به نمایشگرهای‌ های‌دف (high-def) قابل اتصال باشد.

زیر این پوشش زیبا، پردازنده جدید Cell خوابیده است؛ یك تراشه ۲/۳ گیگاهرتزی كه با همكاری IBM و توشیبا ساخته شده است. و اگر هنوز راضی نشده‌اید، PS۳ از حافظه‌های كارتی SD و Memory Stick هم حمایت می‌كند. در ضمن، چهار پورت هم برای ادوات USB در نظر گرفته شده است.

وقتی‌كه دستگاه را روشن می‌كنید، یك منوی ساده ظاهر می‌شود كه كارهایی را كه سیستم می‌تواند انجام دهد فهرست كرده است؛ كارهایی چون پخش فیلم، نمایش عكس، انجام بازی، و اتصال به اینترنت. اینترفیسی ساده و تمیز كه طراحان منوهای زشت و گمراه‌كننده Xbox۳۶۰ باید از دیدن آن خجالت بكشند. وقتی سی‌دی یك بازی را درون دستگاه بگذارید تازه متوجه می‌شوید نسل جدید بازی‌های ویدئویی یعنی چه. گرافیك فوق‌العاده است، با جزئیات كامل و حركات فیزیكی طبیعی. چنین كیفیتی را مدیون تراشه‌ها و آی‌سی‌های پیشرفته‌ای هستیم كه زیر پوشش زیبای پلی‌استیشن دارند كار می‌كنند. ولی باید اعتراف كرد كه بازی‌هایی كه تاكنون برای پلی‌استیشن ساخته شده‌اند خیلی هم زیباتر از بازی‌های Xbox۳۶۰ نیستند.

سونی در اقدامی كه ظاهراً به تقلید از Wii نینتندو صورت داده است، یك فناوری <حس حركت> به نام Sixaxis (بخوانید: سیكس اَكسیس. به معنی شش محور) را ابداع كرده است كه در كنترلر بی‌سیم PS۳ به كار می‌رود. با این فناوری در بعضی بازی‌ها اگر بازیگر به طور فیزیكی كنترلر را تكان دهد، این حركت در نمایشگر منعكس می‌شود.

در حال حاضر، بازی‌هایی كه وجود دارند یا ناتمامند یا در مرحله پیش‌نمایش قرار دارند و با این كه بازی‌های معروفی چون Formula۱ و Resistance: Fall of Man از نظر گرافیكی تحسین‌برانگیزند، هنوز بازی جدید و بدیعی برای PS۳ ساخته نشده است.

با این حال، از میان همین بازی‌های موجود، Motorstorm واقعاً متمایز است. تصاویر عالی هستند و وقتی در جاده تصادف می‌كنید، زخمی شدن را احساس می‌كنید. این بازی حداقل پتانسیل‌های پلی‌استیشن را نشان می‌دهد.

پلی‌استیشن ۳ با مدل‌های قبلی هم سازگاری دارد؛ یعنی بازی‌های مربوط به PS۱ و PS۲ هم قاعدتاً باید روی آن اجرا شوند. ولی گزارش شده است كه حدود دویست مورد بازی قدیمی با پلی‌استیشن قابل اجرا نبوده‌اند و به همین دلیل سونی در پی رفع این اشكال است.

با این همه سونی در عرضه پلی‌استیشن خیلی تأخیر داشت. اولین بار كه این دستگاه به بازار ژاپن راه یافت، تعداد به قدری كم بود كه به همه نرسید و فروشگاه‌ها در همان ساعات اول خالی شدند. همین اتفاق برای Playstation۲ هم رخ داد. این بدان معنا نیست كه سونی از واقعه گذشته درس نگرفته است، بلكه امور مطابق برنامه‌ریزی پیش نرفتند.

طراحی و تولید نسل جدید پلی‌استیشن مدت زمان زیادی به طول انجامید. سونی اولین بار در ماه می ۲۰۰۵ بود كه خبر از عرضه پلی‌استیشن داد. اما واقعیت این است كه این پروژه از همان اول هم بسیار جاه‌طلبانه بود. پردازنده جدید Cell در قلب دستگاه قرار بود چهل برابر قوی‌تر از مدل‌های قبلی باشد تا بتواند به طور همزمان ویژگی‌های ظاهری، و نور و رنگ در صحنه‌های بازی را پردازش كند و تمام ریزه‌كاری‌ها را به نمایش بگذارد.

همین امر موجب كندی روند تولید شد، ولی مشكل دیگری هم وجود داشت كه نیك ژیلت، روزنامه‌نگار بخش بازی‌های ویدیویی گاردین، چنین توضیح می‌دهد: .

شایعه شده بود كه از هر پنج تراشه چهار مورد كار نمی‌كردند و سونی هم هیچ گزارشی از <نسبت ناكامی> خود بیرون نداده بود. زمان عرضه جهانی PS۳ از بهار ۲۰۰۶ به نوامبر ۲۰۰۶ تغییر كرد و در حالی كه تراشه‌ها پشت سر هم خراب می‌شدند، خبر بد دیگری از سونی شنیده شد، كه جان هالی‌هان، سردبیر سایتComputerandvideogames.com چنین حكایت می‌كند: <داستان از زمانی آغاز شد كه خبر رسید باتری لپ‌تاپ‌های Dell جرقه می‌زنند و حتی ممكن است آتش بگیرند.

این بزرگ‌ترین فراخوان برای مرجوع كردن یك محصول در تاریخ بود و نه فقط Dell، بلكه خیلی دیگر از لپ‌تاپ‌ها را تحت‌تأثیر قرار داد؛ از جمله تعداد زیادی از شركای اصلی سونی را. سونی بد شانسی آورد كه مشكلات PS۳ با این حادثه همزمان شد>.

حدود ده‌میلیون باتری نوت‌بوك‌های سونی برگردانده شدند و نتیجه این شد كه سود سونی در چهار ماهه سوم سال ۲۰۰۶ ناگهان ۹۴ درصد افت كرد. با تأخیر سونی در عرضه پلی‌استیشن، مایكروسافت دوازده ماه بدون رقیب با كنسول نسل جدید خود، Xbox۳۶۰، یكه‌تازی كرد و حالا نسل دوم بازی‌های Xbox۳۶۰ به بازار آمده‌اند كه تفاوت زیادی با نسل اول بازی‌های PS۳ ندارند.

در عین حال تولیدكنندگان بازی فرصت بیشتری برای درك Xbox۳۶۰ و بهره گرفتن از آن داشته‌اند. شاید یك سال طول بكشد تا برنامه‌نویسان بتوانند عملاً از توانمندی‌های پلی‌استیشن‌در جهت تولید بازی‌های جدید بهره بگیرند و به قول جان هالی‌هان، مایكروسافت در زمینه بازی‌های آنلاین هم پیشتاز است: <به نظر من سونی هنوز راه درازی در پیش دارد تا سرویس بازی‌های آنلاین خود را جا بیندازد. سونی بر خلاف مایكروسافت قصد ندارد به هیچ چیزی مركزیت بخشد و می‌خواهد مردم خودشان همدیگر را در بازی‌های آنلاین پیدا كنند. به نظر نمی‌رسد استراتژی آن‌ها به اندازه مایكروسافت شفاف و تدوین‌شده باشد>.

در ماه سپتامبر سونی به این نتیجه رسید كه فقط به اندازه ژاپن و ایالات متحده PS۳ در اختیار دارد و اروپا باید تا ماه مارس آینده صبر كند. اما با عرضه Wii نینتندو و درایو جدید HD-DVD مایكروسافت در روزهای كریسمس، بعید است طرفداران سونی خوششان بیاید بیشتر از این صبر كنند. بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها دوست دارند برای تعطیلات سال نو كار جدیدی بكنند و این همه انتظار برای سونی شاید آن‌ها را متقاعد كند كه بیش از این صبر كردن جایز نیست.

● ماجرای نینتندو

در حالی‌كه سونی و مایكروسافت با كنسول‌های نسل جدید خود اهالی بازی‌های ویدیویی را به تحسین و پایكوبی واداشته‌اند، نینتندو به عنوان پدر بازی‌های ویدیویی به عقب برگشته و با اتخاذ سیاست بازگشت به اصول، به ابداع یك كنترلر جدید دست زده است.

اكنون كه همه پیشتازان عرصه بازی به صرافت افتاده‌اند كه تصاویر گرافیكی را هرچه بهتر و واقعی‌تر كنند، برخی آگاهان احساس می‌كنند كه این صنعت از مسیر اصلی خود دور شده است. گویا فراموش كرده‌ایم كه اصلاً برای چه بازی می‌كنیم. بازی كردن كه فقط ویراژ دادن و زدن و كشتن نیست. قرار است از بازی لذت ببریم.

دقیقاً به همین دلیل است كه نینتندو حاضر نشد مثل سونی و مایكروسافت، كه در پی رسیدن به قوی‌ترین پردازنده و نسل جدید كنسول‌های بازی شانه به شانه رقابت می‌كنند، خود را درگیر سازد، بلكه در عوض با نگاهی به گذشته و اصل فلسفه بازی، تلاش خود را بر <چگونگی بازی كردن> و نه <دستگاه بازی> متمركز كرد. نتیجه این تمركز چیزی شد به نام Wii.

پلی‌استیشن و Xbox۳۶۰ می‌توانند با كمترین زحمت تصاویری را پدید بیاورند كه در Wii دیده می‌شود، اما هدف Wii كیفیت تصویر نبوده است. بهترین وجه تمایز دستگاه جدید نینتندو كنترلر <حساس به حركت> آن است. یك دستگیره بازی ساده با چند دكمه معدود كه شبیه كنترل از راه دور تلویزیون‌هاست. البته قطعات اضافی دیگری نیز همراه آن هست كه برای بعضی بازی‌ها می‌توان به كنترلر چسباند. سادگی این دستگاه بیننده را به اشتباه می‌اندازد كه چگونه ممكن است این كنترلر تجربه متفاوتی از بازی كردن به دست دهد.

بازی‌های مخصوص Wii از پایه با در نظر گرفتن مزایای این كنترلر حساس به حركت طراحی شده‌اند. خود بازی و كنترلر دستگاه هر بازیگری را غرق در بازی می‌كنند و تجربه‌ای نو به وی می‌دهند. مثلاً وقتی تنیس بازی می‌كنید، باید توپ را محكم بزنید و از روی تور به زمین حریف بیندازید. برای زدن مهره‌ها در بازی بولینگ، مجبورید كنترلر را مثل یك توپ در دست خود بچرخانید. در بازی گلف هم باید كنترلر را طوری تاب دهید كه گویی در زمین‌های چمن گلف هستید.

همان‌طور كه اشاره شد خود Wii از نظر فناوری دستگاهی ساده است و در مقایسه با كنسول‌های سنگین و پرزرق و برق رقبا، به نازكی سه جعبه DVD در كنار یكدیگر است. یك حافظه ۵۱۲ مگابایتی دارد تا اطلاعات بازی را ذخیره كند و كارت‌های SD را نیز می‌شناسد. از نظر گرافیكی، حداكثر وضوح دستگاه ۴۸۰ پیكسل است، كه در مقایسه با پلی‌استیشن و Xbox ۳۶۰ كه رزولوشن ۱۰۸۰ پیكسلی دارند، بسیار ضعیف به نظر می‌رسد.

به علاوه به این فكر نباشید كه برای پخش؛ DVD یا سی‌دی صوتی از این كنسول استفاده كنید، چرا كه نینتندو معتقد است كه هر كس در خانه خود قبلاً این دستگاه‌های پخش را داشته است و نیازی نیست در Wii هم چنین قابلیتی را بگنجاند.

البته اتخاذ سیاست بازگشت به اصول در فناوری یك تأثیر بسیار مثبت دارد و آن هم قیمت است. خارج‌كردن قابلیت پخش DVD و مجموعه تراشه‌های گرانقیمتی كه تصاویری شگفت‌انگیز تولید می‌كنند به معنی پایین آمدن هزینه‌هاست. در واقع، قیمت ۲۵۰ دلار برای Wii در مقابل كنسول ششصد دلاری سونی، مبلغ ناچیزی است.

در نهایت به نظر می‌رسد بسیاری از دوستداران حرفه‌ای بازی، نهایتاً به یكی از كنسول‌های پلی‌استیشن یا Xbox۳۶۰ روی بیاورند، ولی بقیه كاربران خانگی احتمالا ًWii را به خاطر رسیدن به یك تجربه متفاوت بازی ترجیح می‌دهند. لذت بازی با Wii بیشتر است و قیمت آن هم كمتر. به همین دلیل، خیلی‌ها (البته غیر از حرفه‌ای‌ها) احتمالاً نینتندو را انتخاب خواهند كرد.

بابک احترامی