سه شنبه, ۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 7 May, 2024
شكسپیر آشتی دیانا و ونوس
اگرچه امروزه پدیده عشق و ازدواج عاشقانه به صورت اموری بدیهی درآمدهاند كه لازم و ملزوم هماند، بطوری كه هر تصور دیگر غیر از ازدواج براساس عشق دشوار مینماید اما اگر اندكی به گذشته برگردیم یعنی تا حدود ۲۰۰ سال پیش اساسا مفهوم عشق در بسیاری جوامع وجود نداشت و در جوامعی كه عشق مصداق مییافت تنها در مورد نجیبزادگان و درباریان تجلی داشت . در واقع در اینگونه خانوادههای اشرافی روابط میان زن و مرد بسیار سرد و غیررسمی بود و زوجین هركدام اتاق خواب مخصوص و خدمتكاران مخصوص خود را داشتند و حتی تفریحات زن و شوهر مجزا از یكدیگر بود. بطوری كه موارد بسیار معدودی پیش میآمد كه مرد و زن یكدیگر را در خلوت ببینند.
اگرچه جامعه طبقاتی آن دوره (اشراف و فقرا) تفاوتهای چشمگیری در شیوهها و اصول زندگی مشترك داشتند اما در میان هر دو طبقه ازدواج براساس اراده و خواست خانواده و خویشاوندان شكل میگرفت و مهمترین معیار در انتخاب همسر توانایی مالی یا مدیریت برای اداره املاك و ... بود و در میان فقرا هم ملاك انتخاب همسر توانایی جسمانی برای مشاركت و همكاری در امور كشاورزی و داشتن استطاعت مالی بود كه مهمترین ویژگیهای همسر مطلوب تلقی میشدند. در واقع شاید بتوان گفت تنها ملاكی كه برای ازدواج در نظر گرفته نمیشد همین عشق بود. این الگوی ازدواج تا دوران صنعتی شدن جوامع غربی حاكم بدون چون و چرا بود و از آن پس بنا به دلایلی كه جامعه صنعتی ایجاب میكرد از جمله خانواده هستهیی كه یكی از ملزومات صنعتی شدن بود عشق به عنوان پایه و زیربنای ازدواج مطرح شد. اگرچه در دهههای اخیر الگوی خانواده هستهیی و ازدواج براساس عشق در جوامعی كه وارد مرحله فراصنعتی شدهاند روبه ضعف نهاده اما موضوع بحث ما نه به جوامع امروزی بلكه به دورانی مربوط میشود كه تفكرات سنتی در مورد ازدواج حاكم بود و جدال ازدواج معاملهیی با ازدواج بیدریغ عاشقانه تازه آغاز شده بود و یكی از مبارزان برای رسمیت دادن به این نوع جدید از ازدواج كه آثارش سرشار از مضامین فوق است ویلیام شكسپیر شاعر و نمایشنامهنویس انگلیسی است كه در زمانی كه تفكر غالب بر ساختار ازدواج تفكر ازدواج براساس منافع بود مصادیقی نو از ازدواج را وارد ادبیات انگلستان و جهان كرد.
● عشق و ازدواج در آثار شكسپیر
چه در نمایشنامهها و چه در اشعارش، شكسپیر همواره عشق و ازدواج را به عنوان عناصری حیاتی و جداییناپذیر از هم مطرح میكند و در كانون ساختارهای به هم پیوسته اجتماعی از نظر شكسپیر ازدواج قرار دارد كه از طریق یك رابطه متعامل میان دو فرد ناهمجنس تاثیرات بسزایی را بر آثار وی میگذارد.
در انگلستان دوران الیزابت همچون اكثر نقاط دنیا مفهوم عشق و ازدواج هیچ رابطهیی با هم نداشتند و عشق مربوط میشد به طبقه اقلیت اشراف كه آن هم بیش از نوعی سرگرمی نبود و مابقی هرچه بود ازدواج براساس معامله بود كه در آن تنها سود و زیان شخصی مدنظر گرفته میشد و حتی مراسم خواستگاری تبدیل میشد به نوعی بازار. اگرچه استفاده از لفظ «بازار» به جای خواستگاری تا حدود زیادی غیرعاطفی و خشن به نظر میرسد اما در آن دوره واقعیتی بوده است اجتنابناپذیر بطوری كه طرفین خواستگاری (مرد و زن) هركدام سعی میكردند داراییهای خود را چه مادی و چه غیرمادی از جمله زیباییها و املاك و... در بازاری دوطرفه به نمایش بگذارند و به معامله بپردازند. همین جاست كه شكسپیر برمیآشوبد و با رد تفكرات سنتی و افكار غالبی در مورد زنان ، از زنان شخصیتهایی میسازد فداكار كه تا پای مرگ به همسران خود وفادار میمانند. شخصیتهایی كه در عین شور ، بیریا و ناب و بیغش هستند و از دل و جان در نگهداری مردی كه دلباختهاش هستند میكوشند و با همه دشواریها و مصایب پیش رو بر عهد و پیمان خود استوار میمانند.
اگر در آثار شكسپیر جستوجو كنیم تنها میتوانیم یك زن را بیابیم كه تعهد خود را زیرپا میگذارد و آن «كرسیرا» است. كرسیرا به گونهیی انفعالی خواهشهای مردان را به بازی میگیرد و از این طریق بر خواهشهای خود پرده میگذارد.
شكسپیر در مقابل آن نوع ازدواج مرسوم در دورانش، نوعیاز ازدواج را در آثارش به تصویر میكشد كه اساسش بر همانندی و همسانی دو طرف (مرد و زن) استوار است. امروز اگرچه همه مردمان در اقصی نقاط دنیا آن نوع ازدواج آرمانی را كه دو فرد را در شرایط و موقعیتهای برابر برای هم برمیگزینند پذیرفتهاند و این موضوع برایشان به صورت امری مسلم درآمده است اما در انگلستان سده ۱۵۰۰ ازدواج میان همتایان به هیچ وجه پذیرش همگانی نداشت. شكسپیر این موضوع را از همان ابتدا و در كمدیهای اولیه اش مطرح میكند. اگرچه او در این آثار دچار نوعی اطناب و زیادهگویی میشود، اما شاید توجه بیش از حد شكسپیر به مساله ازدواج و حساسیت این موضوع او را بر این میداشت كه بیش از سایر مسائل به این موضوع بپردازد. او در «كمدی اشتباهات» سه دیدگاه را بنا میكند تا بتواند از آنها دستاوردهای یك ازدواج را به تماشا بنشیند: نمای كلی داستان اگئون و لوكیانا، مرحله نامزدبازی در رابطه آنتیفولوس سیراكوز و لوكیانا و پیامد این رابطه در سرخوردگی آدریا و رویگردانی آنتیفولوس افسوس از او.
اگرچه شكسپیر در تمام آثارش به نوعی به مساله عشق و ازدواج پرداخته است اما این نمایشنامهها نیز همان تصویر ازدواج را عرضه میكنند. یعنی ازدواج برای رهایی از وابستگیها و پیوندهای قبلی كه مانع از پرواز روح میشوند و ساختن محیطی جدید برای رسیدن به تهورات و خواستهای بزرگی كه هیچكدام از زن و مرد در زندگی قبلی خود امكان رسیدن به آن را نداشتند. در واقع ازدواج از نظر شكسپیر راهی است قهرمانوار برای زندگی كه در آن لذت بردن از همجواری .همبستری اگرچه مسالهیی مهم است اما مسالهیی اساسی نیست.
در همان «كمدی اشتباهات» شكسپیر بار دیگر زنی را معرفی میكند كه یك راهبه است. این زن دیگر بار ظاهر میشود تا آنتیفولوسها را از افسردگی و سرگشتگی نجات دهد و شوهر خود را نیز برهاند. او با كلامی كه همچون كلام مقدس طنینی روحانی دارد میگوید: هركس او را بسته باشند، من بندهایش را باز میكنم و چون آزاد شود دیگر بار شوهری است.
در «رام كردن زن سركش» هم همین توجه به برابری و همتایی در ازدواج به چشم میخورد. «رام كردن زن سركش» را به هیچوجه نمیتوان كمدی شادی در مورد كتكزدن دانست بلكه این نمایشنامه اقتباسی است هوشمندانه از مضمونی عامیانه برای نشان دادن اینكه تعامل متقابل و همكاری و رفاقت میان افرادی كه از شرایطی برابر برخوردارند چگونه شكل میگیرد و تكوین مییابد. پتروچیو به این فكر نمیكند كه عاشق شود و براساس عشق ازدواج كند. او فقط به دنبال همسر میگردد و در این فرآیند براساس تبعیت از افكار زمانه خود منافع شخصی خود را میجوید.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران رافائل گروسی اصفهان آمریکا دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی رهبر انقلاب دولت محمد اسلامی شورای نگهبان مجلس انتخابات مجلس دوازدهم
تهران هواشناسی شهرداری تهران حجاب قتل زلزله آموزش و پرورش قوه قضاییه پلیس فضای مجازی شهرداری سلامت
مالیات خودرو سایپا قیمت طلا مسکن قیمت خودرو قیمت دلار ایران خودرو بانک مرکزی بازار خودرو حقوق بازنشستگان بورس
نمایشگاه کتاب سینما تلویزیون دفاع مقدس سریال موسیقی تئاتر نمایشگاه کتاب تهران فیلم سینمای ایران کتاب صدا و سیما
سرطان دانش بنیان اینوتکس دانشگاه آزاد اسلامی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه حماس فلسطین رفح جنگ غزه روسیه چین نوار غزه اوکراین طوفان الاقصی
پرسپولیس استقلال فوتبال ذوب آهن لیگ برتر نساجی لیگ برتر ایران لیگ برتر فوتبال ایران بازی رئال مادرید سپاهان جواد نکونام
هوش مصنوعی سامسونگ ناسا موبایل آیفون مایکروسافت اپل گوگل فضاپیما باتری فضا اندروید
بیماران خاص کاهش وزن رژیم غذایی بیمه زایمان زیبایی دندانپزشکی افسردگی