زیبایی یا شرافت خانوادگی

انسان در سراسر زندگی با انتخاب هایی روبه رو می شود و بایسته است که ملاک ها و معیارهایی برای گزینش هر موضوع در دست داشته باشد

انسان در سراسر زندگی با انتخاب‏هایی روبه‏رو می‏شود و بایسته است که ملاک‏ها و معیارهایی برای گزینش هر موضوع در دست داشته باشد؛ مانند انتخاب شغل، رشته تحصیلی، مسکن و ... فرد براساس منافع و شرایط و امکانات موجود، معیارهایی را تعریف و آنگاه گزینش می‏کند، یکی از موضوعات و مسائل مهم زندگی ازدواج است که نیازمند دقت و توجه بیشتری است؛ زیرا به تمام زندگی دنیوی و اخروی او ارتباط دارد و نسل آینده نیز از آن متأثر می‏باشد. با توجه به اهمیت موضوع و پیامدهای آن ضروری است تا ملاک‏ها و معیارهای درست و منطقی ازدواج را بشناسیم.

قرآن کریم و روایات معصومان(ع) ملاک‏های مهمی را برای این مسئله بیان کرده است که در این نوشتار به چند نمونه می‏پردازیم:

امام صادق(ع) فرمودند: «انما المرائة قلاده فانظر ماتتقلد؛ زن به منزله گردنبندی است که به گردن می‏افکنی، سپس مراقب باش که چه چیزی را به گردن می‏افکنی.»

این ملاک‏ها هم باید در مورد مردان باشد و هم درباره زنان، چنین نیست که تنها زنان باید این صفات و ویژگی‏ها و ملاک‏ها را دارا باشند و مردان از آن مستثنا شوند.

۱) ایمان و دینداری

متون دینی ما، اولین و مهم‏ترین ملاک در انتخاب همسر را دینداری معرفی کرده است. قرآن کریم در همین زمینه می‏فرماید: «ولا تنکحوا المشرکات حتی یومن ولامه مؤمنه خیر من مشرکه ولو اعجبتکم و لا تنکحو المشرکین حتی یومنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرک ولو اعجبکم اولئک یدعون الی النار واللّه‏ یدعو الی الجنه؛ با زنان مشرک تا زمانی که ایمان نیاورده‏اند ازدواج نکنید،اگر چه بخاطر مال یا جمال و مقام (موقعیت)، شما را به شگفتی آورند و زنان خود را به ازدواج مردان مشرک و بت‏پرست تا ایمان نیاورده‏اند در نیاورید اگر چه (مال و زیبایی و موقعیت) آنان شما را به شگفتی آورد (زیرا) آنها شما را به سوی آتش دعوت می‏کنند و خداوند شما را دعوت به بهشت و آمرزش می‏نماید.»(بقره-۲۲۱)

امام صادق(ع) می‏فرماید: «اگر مرد با زنی برای جمال یا مال ازدواج کند به همین امر واگذار می‏شود ولی اگر برای دیندار بودن او ازدواج کند خدا مال و جمال را نیز نصیبش می‏گرداند.»

و نیز رسول خدا(ص) می‏فرماید: «هر کس با زنی برای مالش ازدواج کند خدا او را به همین امر واگذار می‏نماید و هر کس که برای جمالش ازدواج کند به چیزی می‏رسد که از آن کراهت دارد و هر کسی که برای دینداری ازدواج کند خداوند هر سه را برایش جمع می‏کند.»

از این آیه و روایات بخوبی استفاده می‏شود کسانی که درصدد انتخاب همسر هستند باید ایمان و دینداری را به عنوان شرط اصلی و ضروری محسوب بدارند و برای یافتن آن کمال سعی و جدیت را به عمل آورند.

والدین پسر و دختر نیز باید در انتخاب همسر برای فرزندان خود موضوع ایمان و دیانت و تقید به ضوابط و مقررات شریعت را شرط اساسی بدانند و دریافتن چنین فردی به پسر و دخترشان کمک نمایند.

۲) عقل و هوش

بعد از دینداری، عقل و زیرکی از مهم‏ترین معیار و ملاک یک همسر خوب محسوب می‏شود، اداره و تداوم و پیمودن راه راست و حل مشکلات زندگی کار آسانی نیست اگر همسران با هم تفاهم داشته باشند و موقعیت یکدیگر و شرایط و امکانات زندگی را خوب درک کنند، می‏توانند زندگی را بر پایه صحیحی استوار سازند و به انجام وظیفه مشغول باشند و به کانون خانواده صفا و محبت و گرمی دهند و با عقل و درایت مشکلات را حل و فصل کنند. همسر عاقل امکانات خانواده و شرایط و اوضاع زندگی را خوب درک می‏کند، توقعات بیجا و بلندپروازی ندارد تا همسرش را در فشار قرار دهد.

اختلافات خانوادگی و کشمکش‏های زندگی معلول جهالت و نادانی زن و شوهر، یا یکی از آنها می‏باشد.

زوجین هر چه عاقل‏تر باشند بهتر می‏توانند همسرداری کنند و وسیله آسایش و خوشی همدیگر را فراهم سازند و از اختلافات و مشکلات بکاهند. همسر عاقل ، گذشت و بردباری دارد و با بهانه‏های کوچک و جزئی زندگی را متلاشی نمی‏سازد.

به علاوه، عقل و هوش زن و شوهر در فرزندان نیز تأثیر دارد ، فرزندان خانواده خوش فهم و باهوش، غالبا زیرک می‏شوند، و برعکس حماقت و نادانی پدر و مادر نیز در فرزند تأثیر دارد، همسر باهوش و عاقل بهتر می‏تواند نسبت به تعلیم و تربیت فرزندانش انجام وظیفه نماید. باری عقل و درایت یکی از معیارها و ملاک‏های مهم و بسیار با ارزش محسوب می‏شود که به هنگام گزینش همسر باید کاملاً مورد توجه قرار بگیرد.

امام علی(ع) می‏فرماید: «ایاکم و تزویج الحمقاء فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاع؛ با انسان احمق و نافهم ازدواج نکنید زیرا معاشرت با او بلایی است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.»

و نیز امام صادق(ع) می‏فرماید: «العقل دلیل المؤمن؛ عقل دلیل و راهنمای مؤمن است.» از این روایات بخوبی استفاده می‏شود که عقل و هوش از بزرگترین معیارها و ملاک‏هایی است که در انتخاب همسر باید مورد توجه دختر و پسر باشد.

۳) اخلاق نیک

سومین معیار و ملاک در انتخاب همسر اخلاق حسنه است و این مطلب را می‏توان از قرآن کریم و روایات معصومان(ع) بخوبی استفاده کرد. قرآن کریم می‏فرماید: «فانکحوا ما طاب لکم من النساء؛ با زنان پاک ازدواج کنید.»(نسا۳)

همچنین رسول خدا(ع) می‏فرماید: «اذا جائکم من ترضون خلقه و دینه فزوجوه الا تفعلوه تکن فتنه فی الارض و فساد کبیر؛ اگر کسی به عنوان خواستگاری به نزد شما آمد که خلق و دینش را می‏پسندید با او ازدواج کنید و اگر به این دستور عمل نکنید. فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد.»

و نیر در روایات دیگر می‏فرماید: «زوجها من رجل تقی فانه ان احبها اکرمها و ان ابغضها لم یظلمها؛ دخترت را به ازدواج انسان متقی و پرهیزکار در آور، زیرا اگر دخترت را دوست داشته باشد او را اکرام و احترام می‏کند و اگر نسبت به او بغض داشته باشد به او ظلم نمی‏کند.»

حسین بشار واسطی می‏گوید: «به امام رضا(ع) نوشتم، یکی از خویشاوندان از دخترم خواستگاری کرده است اما بد اخلاق است امام(ع) فرمود: «اگر بد اخلاق است دختر به او نده.»

زن و شوهر یک عمر در کنار هم‏اند و ارتباط کلامی و غیر کلامی فراوانی با هم دارند. بدین روی اخلاق حسنه و خوش‏رفتاری و نیک گفتاری در همه زندگی‏ها بسیار ضروری است و بدون آن زندگی بی‏روح و خسته‏کننده خواهد بود.

زندگی با زن و مردی دارای کمالات و زیبایی، اما بد اخلاق و بد رفتار و تندخو، رنج‏آور خواهد بود و انسان هر روز آرزوی مرگ می‏کند. زیرا دیدن حالات و رفتار و مشاهده گفتارهای تند و خشن او از تحمل هر انسان صبور و شکیبایی خارج است بنابراین شرط اساس زندگی سالم، صمیمی، با نشاط و با صفا، داشتن همسری خوش اخلاق و عفیف و نیک گفتار است.

۴) عفت و پاکدامنی

از جمله ملاک‏های بسیار مهم و ضروری در انتخاب همسر، عفت و پاکدامنی است. اگر به قرآن کریم و روایات معصومان مراجعه کنیم بخوبی می‏فهمیم که آنان به عفت و پاکدامنی تأکید فراوان می‏کردند. بنا بر روایت خداوند متعال می‏فرماید: «وقتی اراده کنم که خیر دنیا و آخرت را برای یک مسلمان جمع کنم قلبی خاشع و زبانی ذاکر و تنی صابر بر بلا به او عطا می‏کند و همسری به او می‏دهم که از نگاه کردن به وی شادمان شود، و آن زن در غیاب شوهر از نفس خودش و مال شوهرش نگهداری کند.»

همچنین امام صادق(ع) می‏فرماید: «کفو بودن در این است که عفیف باشد و از امکانات اقتصادی نیز برخوردار باشد.

امام صادق(ع) درباره پاکی درونی و منش زنان در سرنوشت و تربیت بهتر و برتر کودکان فرموده است: «طوبی لمن کانت امه عفیفه؛ خوشا به حال کسی که مادرش پاکدامن باشد.»

در فرهنگ دینی و سفارش پیشوایان معصوم(ه) که اینقدر به پاکی و عفت مردان و زنان تأکید شده است برای آن است که اگر پدر و مادر بد رفتار و ناپاک باشد و توجه به دستورات شرعی نداشته باشند، در اخلاق و روش کودک اثر نامطلوبی برجای خواهد گذاشت و اغلب کودکان و بخصوص دختران قدم جای قدم مادران می‏گذارند.

۵) شرافت خانوادگی

پنجمین ملاک در انتخاب همسر اصالت و شرافت خانوادگی است که باید مورد توجه قرار بگیرد در همین زمینه قرآن کریم می‏فرماید: «والبلد الطیب یخرج نباته باذن ربه والذی خبث لایخرج الا نکدا؛ سرزمین پاکیزه (و شیرین) گیاهش به فرمان پروردگار می‏روید، اما سرزمین‏های بد طینت (و شوره‏زار) جز گیاه ناچیز و بی‏ارزش از آن نمی‏روید.»(اعراف-۵۸)

همچنین رسول خدا(ص) می‏فرماید: «ای مردم از گیاهانی که بر مزبله‏ها می‏روید اجتناب نمایید، گفته شد: یا رسول‏اللّه‏ مقصود شما از گیاه و سبزی که بر مزبله می‏روید چیست؟ زن زیبایی که در خانواده پست و فرومایه پرورش می‏یابد.»

بنابراین باید در انتخاب همسر بسیار دقت کرد و از خانواده دارای کرامت و شرافت و اصالت همسر را برگزید. در غیر این صورت آثار منفی رشد و تربیت خانوادگی در آینده زندگی مشترک و نسل آینده تأثیر زیادی برجای خواهد گذاشت. پیامبر اسلام فرمودند: «وانظر فی ای نصاب تضع ولدک فان العرق دساس؛ بنگر که فرزند خود را در چه مکانی قرار می‏دهی زیرا رگ و ریشه در فرزند اثر می‏گذارد.»

و نیز فرمودند: «تزوجوا فی الحجرالصالح، فان العرق دساس؛ با خانواده‏ای خوب و شایسته وصلت کنید زیرا خون اثر دارد.»

باید برای گزینش همسر ملاک‏ها و معیارهای منطقی و درستی در دست داشته باشیم بهترین ملاک‏ها در آیات و قرآن کریم در روایات معصومان(ع) بیان شده است توجه به آنها زمینه‏ساز ازدواجی سالم و هدفمند است این ملاک از سوی خالق هستی و رسولی الهی و اولیاء الهی بیان شده است. آنان با اسرار هستی آشنایند و بهترین راهنمایان زندگی هستند باید دانست که برخورداری از هر کدام از این ملاک‏ها نسبی است و وجود تمام ملاک‏ها در یک فرد تقریبا محال به نظر می‏رسد.

منبع :پیام زن