مصایب آمدن به پشت خاکریز

سینمای دفاع مقدس به عنوان نمونه ژانر ملی از همان ابتدای شکل‌گیری تاکنون تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است. گاه رویکرد این گونه روایی معطوف به نبرد درون میدانی بوده و گاه به …

سینمای دفاع مقدس به عنوان نمونه ژانر ملی از همان ابتدای شکل‌گیری تاکنون تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است. گاه رویکرد این گونه روایی معطوف به نبرد درون میدانی بوده و گاه به آسیب‌های جنگ بر زندگی اجتماعی اشاره کرده است. در این زمینه رویکرد قهرمان محورانه اثر نیز در دو حیطه خلق شخصیت قهرمان و ضدقهرمان توانسته تا آثار ماندگاری را ثبت کند. به واقع از همان آغاز شکل گیری تا کنون آنچه آثار را دارای وجهی قابل اعتنا کرده، توانایی در بازتاب تصویری فرهنگ ایثار و شهادت است.

از اینرو آن دست آثاری که صرفا باری ایدئولوژیک داشته و تنها تصویری محو و کم‌رنگ از ایثارگران جبهه حق و باطل و شهدا نشان داده‌اند نه‌تنها در باور عمومی ماندگار نشده‌اند بلکه دیدگاه‌ها نسبت به این دست آثار را تغییر داده و نگاهی منفی را پیرامون آثاری با موضوع دفاع مقدس شکل می‌دهد. مجموعه فعالیت‌های صورت گرفته در این سالیان، اگرچه قابل تقدیر است اما گاه به جای توجه به سناریو، رویکردهایی تکنیکی را شاهد بوده‌ایم که خلق صحنه‌ای عظیم از نبرد نیروهای ایرانی و عراقی را مقدم بر طراحی یک فضای انسانی درست دانسته است و به همین سبب از عمق اثر بخشی تهی شده و به مرور جاذبه‌های دیداری این دست آثار را می کاهد. به واقع به همان میزان که تکنیک در خلق یک اثر جنگی نقش دارد باید عنصر سناریو را نیز در این امر مهم دانست.

با چنین رویکردی هم شخصیت هایی ملموس به مخاطب عرضه می‌کنیم و هم جذابیت‌های بیشتری را از جنبه های بصری- فنی به وجود می‌آوریم که بر بار ماندگاری فیلم می‌افزاید.

نویسنده : بهداد مینوی