سوشیانت موعود زرتشت

بر اساس اعتقادات زرتشتی, سوشیانت در پایان عمر این جهان ظهور میكند و زمینه رستاخیز فراشگرد , روزی كه جهان سراسر نیكی و عدل خواهد شد را فراهم می سازد

در آموزه های زرتشتی مساله موعود آخر الزمان ارتباط تنگاتنگی با مساله زمان كرانه مند یا همان هزاره ها دارد. در باورهای زرتشت و بر اساس كتابهای دینی پهلوی جهان به چهار دوره ۳۰۰۰ ساله ” بر اساس كتابهای دینی پهلوی جهان به چهار دوره ۳۰۰۰ ساله تقسیم می شود. این ۱۲۰۰۰ سال در واقع زمان كرانه مندی است كه طبق پیمان اهورا مزدا و اهریمن برای كارزار از زمان بیكران جدا شده است . ... “ تقسیم می شود. این ۱۲۰۰۰ سال در واقع زمان كرانه مندی است كه طبق پیمان اهورا مزدا و اهریمن برای كارزار از زمان بیكران جدا شده است .

۳۰۰۰ سال نخست: دوران خلق مینوی، حمله نافرجام اهریمن، پیشنهاد زمان آمیختگی نه هزارساله اهورامزدا و قبول اهریمن، است. در ۳۰۰۰ سال دوم جهان از حالت مینوی به حالت گیتوی و دنیوی آفریده شد. ۳۰۰۰ سال سوم، دوره آمیختگی و حمله اهریمن به دنیا و آوردن پلیدی و مرگ است.

و در پایان این دوره است كه ” در گاتها (بخشی از اوستا كه به خود زرتشت منتسب است) واژه سوشیانت كه صفت فاعلی آینده ، به معنای "كسی كه سود می رساند" است، دو گونه كاربرد دارد. گاه به صورت مفرد كه مراد از آن بنابر گفته بسیاری از محققین خود زرتشت است و گاه به صورت جمع كه مراد از آن ایفای معنایی وسیع تر و برای كسانی است كه پس از وی خواهند آمد تا فرا رسیدن فراشگرد را یاری دهند. ... “ زرتشت به دنیا می آید .

۳۰۰۰ سال پایانی جهان دوره ای است كه در آغاز آن زرتشت به بهدینی الهام می یابد. ظهور هوشیدر ( اولین منجی) در پایان هزاره اول، ظهور هوشیدر ماه( دومین منجی) در پایان هزاره دوم، ظهور استوت ارت (سوشیانت ، موعود آخر) از وقایع این دوره است. و بالاخره در پایان هزاره سوم، زمان فرشوكرتی یا فراشگرد (رستاخیز) فرا می رسد. زمانی كه طبق آموزه های زرتشتی در آن دنیا دوباره زنده خواهد شد و اهریمن كاملا شكست می خورد.

در گاتها (بخشی از اوستا كه به خود زرتشت منتسب است) واژه سوشیانت كه صفت فاعلی آینده ، به معنای "كسی كه سود می رساند" است، دو گونه كاربرد دارد. گاه به صورت مفرد كه مراد از آن بنابر گفته بسیاری از محققین خود زرتشت است و گاه به صورت جمع كه مراد از آن ایفای معنایی وسیع تر و برای كسانی است كه پس از وی خواهند ” در كتابهای اوستا به موضوعاتی از قبیل ذكر نام سه موعود، كیفیت تولد سوشیانت در هزاره پایانی جهان، چگونگی نگهداری نطفه زرتشت در دریاچه كیانسه ، نامهای سه موعود، نام مادر و یاران سوشیانت اشاره شده است. ... “ آمد تا فرا رسیدن فراشگرد را یاری دهند.

قبل از پرداختن به سایر بخش های اوستا ذكر این نكته لازم است كه با توجه به اینكه تاریخ دقیق هیچ یك از بخش های اوستا برای ما معلوم نیست، نمیدانیم افسانه سوشیانت چه مدت پس از مرگ زرتشت بدین شكل درآمده است و آنچه مسلم است این است كه این اسطوره كم كم و در طول تاریخ تكامل دین زرتشتی به شكل بعدی آن، پرورده شده است.

در دیگر كتب اوستا عموما دو نوع كاربرد برای سوشیانت دیده میشود:

گاه سوشیانت ها به صورت جمع ، كه ظاهرا ” زرتشت سه بار با همسرش "هووی" نزدیك شد و هرسه بار نطفه او بر زمین ریخت. "نیروسنگ" ایزد روشنی و زور آن نطفه را بگرفت و به ایزد آناهید سپرد تا نگهداری كند. ۹۹۹۹۹ فروشی پرهیزكاران به پاسبانی آن گماشته شدند تا از گزند دیوان مصون باشد. نطفه را در دریاچه كیانسه به ایزد آب ها ناهید سپردند و به هنگام مقرر هریك از سه دوشیزه در آن جا آب تنی كرده و از نطفه زرتشت باردار خواهد شد.... “

مراد از آن همان سه موعود هستند و گاه سوشیانت به صورت مفرد، كه منظور از آن استوت ارت یا همان منجی پایانی است.

در کتابهای اوستا به موضوعاتی از قبیل ذكر نام سه موعود، كیفیت تولد سوشیانت در هزاره پایانی جهان، چگونگی نگهداری نطفه زرتشت در دریاچه كیانسه ، نامهای سه موعود، نام مادر و یاران سوشیانت اشاره شده است.

در كتابهای بعدی، دینكرد، بندهشن، زند بهمن یشت، جاماسب نامه صورت كامل و تفصیلی اسطوره سوشیانت آمده است . نام سه موعود، كیفیت ولادت، ویژگی های زمان ظهور هر كدام از آنها، پیش آهنگان و جاویدانان از موضوعاتی هستند كه به تفصیل از آنها سخن رفته است.

چكیده افسانه كامل سوشیانت ها مطابق آنچه در كتاب "صد در بندهشن" آمده است، اینچنین است:

زرتشت سه بار با همسرش "هووی" نزدیك شد و هرسه بار نطفه او بر زمین ریخت. "نیروسنگ" ایزد روشنی و زور آن نطفه را بگرفت و ” در پایان هزاره آخر (دوازدهم) موعود سوم كه همان سوشیانت است و نام او "استوت ارته" به معنای نظم مجسم است، ظهور می كند و در این زمان و با كمك این منجی است كه فراشگرد یا فرشوكرتی (رستاخیز و پایان خوش جهان) فرا می رسد.... “

به ایزد آناهید سپرد تا نگهداری كند. ۹۹۹۹۹ فروشی پرهیزكاران به پاسبانی آن گماشته شدند تا از گزند دیوان مصون باشد. نطفه را در دریاچه كیانسه به ایزد آب ها ناهید سپردند و به هنگام مقرر هریك از سه دوشیزه در آن جا آب تنی كرده و از نطفه زرتشت باردار خواهد شد و در پایان هزاره دهم "هوشیدر" و در پایان هزاره یازدهم "هوشیدر ماه" به عنوان دو پیش آهنگ منجی و سوشیانت پایانی ظهور میكنند.

ظهور این دو منجی همراه با حوادث و نشانه هایی مثل قیام "بهرام ورجاوند" قبل از ظهور هوشیدر و یا زنده شدن و بازگشت "ضحاك" فرمانروای ظالم ایرانی و هلاكت او به دست " گرشاسب" در هزاره هوشیدر ماه ، همراه است.

پس از آمدن این دو موعود و در پایان هزاره آخر (دوازدهم) موعود سوم كه همان سوشیانت است و نام او "استوت ارته" به معنای نظم مجسم است، ظهور می كند و در این زمان و با كمك این منجی است كه فراشگرد یا فرشوكرتی (رستاخیز و پایان خوش جهان) فرا می رسد. همان دورانی كه طبق آموزه های زرتشتی در آن دنیا دوباره زنده خواهد شد و اهریمن شكستی ابدی را تجربه كرده و به طور كل از این دنیا رخت می بندد و دنیای جدا از اهریمن كه همان بهشت موعود است، شكل میگیرد.

منابع:

اوستا

بندهشن

تاریخ كیش زرتشت/ مری بویس

دینهای ایران/ ویدن گرن

اسطوره زرتشت/ مصطفوی

رضا موسوی نژاد