فراز و فرود صنعت نفت آمریكا

صنایع نفت و گاز شامل تاسیسات اولیه كشف, استخراج و تولید نفت, گاز طبیعی و محصولات مربوط مانند مایعات هیدروكربوری از زغال سنگ است فعالیت های این صنعت شامل حفاری, عملیات و نگهداری چاه نفت و گاز, عملیات كارخانه های بنزین طبیعی, تبدیل به گاز, انحلال و غیره هستند این صنعت همچنین شركت هایی را شامل می شود كه خدمات پشتیبانی بخش اكتشاف و استخراج مانند خدمات گسترش چاه نفت را فراهم می كنند

صنایع نفت و گاز شامل تاسیسات اولیه كشف، استخراج و تولید نفت، گاز طبیعی و محصولات مربوط مانند مایعات هیدروكربوری از زغال‏سنگ است. فعالیت‏های این صنعت شامل حفاری، عملیات و نگهداری چاه نفت و گاز، عملیات كارخانه‏های بنزین طبیعی، تبدیل به گاز، انحلال و غیره هستند. این صنعت همچنین شركت‏هایی را شامل می‏شود كه خدمات پشتیبانی بخش اكتشاف و استخراج مانند خدمات گسترش چاه نفت را فراهم می‏كنند. توزیع نفت و گاز از طریق شبكه لوله در صنایع حمل و نقل و امكانات عمومی طبقه‏بندی می‏شود. قیمت‏های باثبات و بالای سوخت و انرژی در طول سال گذشته سود سرشاری را نصیب شركت‏های فعال در بخش تولید نفت و گاز كرد. در سال ۲۰۰۳ قیمت متوسط نفت خام ۳۱ دلار برای هر بشكه بود. اما متوسط قیمت هر بشكه در بیشتر اوقات سال ۲۰۰۵، بالغ بر ۶۰ دلار بود. به نظر می‏رسد قیمت‏ها در سال ۲۰۰۶ همچنان بالا بمانند. اگر قیمت‏های رو به افزایش سوخت موجب تزلزل اقتصاد جهانی شود، اطمینانی نیست كه در دوره‏های طولانی‏تر هم قیمت نفت درچنین نرخ بالایی ثابت بماند. پیش‏بینی می‏شود تقاضای سوخت كاهش یابد و قیمت سوخت در عكس‏العمل به این روند كاهش یابد. تعداد معاملات عمومی در صنعت نفت و گاز چنین ركودی در تقاضا هنوز اتفاق نیفتاده است. به رغم قیمت‏های رو به افزایش، خرید مصرف‏كنندگان هنوز كاهش چندانی نیافته است. اداره اطلاعات انرژی آمریكا تخمین می‏زند رشد جهانی تقاضای نفت در دوره بین سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ روزانه به طور متوسط حدود ۱/۸ میلیون بشكه باشد كه معادل افزایشی سالانه به طور متوسط ۲/۱ درصد خواهد بود. رشد سال ۲۰۰۴ كمی بیش از ۳/۲ درصد بود. شركت‏های فعال در این صنعت با توجه به تولید محدود آمریكا و تقاضای زیاد آن بر زیرساختارها سرمایه‏گذاری می‏كنند تا بتوانند تقاضای كنونی را پوشش دهند. چنین سرمایه‏گذاری‏هایی احتمالا منجر به افزایش قیمت‏ها می‏شوند كه در نهایت مصرف‏كنندگان آن را پرداخت خواهند كرد. پیش‏بینی شده كه بعضی مشاغل و صنایع در چند ایالت آمریكا زمستان امسال دچار قطعی احتمالی گاز طبیعی شوند.

ارزش افزوده و بهره‏وری صنعت نفت و گاز

اولویت اختصاص امكانات برای تامین گاز طبیعی در آمریكا به خانه‏ها داده شده كه به این معنی است كه در صورت بروز كمبود مصرف‏كنندگان صنعتی ناچارند به منابع دیگر انرژی روی آورند. آمریكا نیاز انرژی خود را به میزان ۲۴ درصد از گاز طبیعی تامین می‏كند كه با ۲۳ درصد از طریق زغال‏سنگ و ۴۰ درصد از طریق نفت قابل مقایسه است. به این ترتیب كمبود گاز خیلی هم دور از انتظار نیست. در دهه ۱۹۹۰ كارخانه‏های برق بسیاری برپایه سوخت گاز طبیعی بنا شدند. از آن زمان تاكنون اكتشاف گاز طبیعی رو به كاهش گذاشته كه همین مسئله موجب كاهش عرضه نسبت به تقاضا شده است.

میانگین نرخ رشد معاملات متوسط و بزرگ در صنعت نفت و گاز

یكی از نتایج چنین ركودی فشار مضاعف بر شركت‏های گاز است تا مناطق بیشتری را اكتشاف و حفاری كنند. چنین تلاشی با مقاومت شركت‏ها رو به رو خواهد شد. رهبران جمهوریخواه كاخ سفید برای ملغی كردن بودجه حفاری در آلاسكا و سواحل چند ایالت دیگر تحت فشار قرار گرفته بودند اما به نظر می‏رسد مذاكرات برای منابع گاز اضافی ادامه خواهد یافت. صنایع نفت و گاز به جز سوخت محصولات دیگری را هم فراهم می‏كند. محصولات نفتی كاربردهای بسیار صنعتی دارند و جزو اصلی تشكیل‏دهنده صنایع شیمیایی هستند. افزایش قیمت نفت و گاز تاثیر قابل ملاحظه‏ای بر مصرف‏كنندگان صنعتی دارد. شركت شیمیایی داو، بزرگترین تولیدكننده مواد شیمیایی در آمریكا، طی سه سال گذشته ۲۳ كارخانه خود را در كشور تعطیل كرده و آنها را به كشورهایی كه گاز طبیعی در آنها ارزان‏تر است مانند كویت، آرژانتین، مالزی و آلمان منتقل كرده است. هرچه مصرف‏كنندگان صنعتی محصولات نفت و گاز بیشتر برای كنترل مصرف خود تلاش كنند تقاضای بخش صنعت كاهش خواهد یافت. بخش پالایش صنعت نفت و گاز هم رو به رشد است. طبق اطلاعات انستیتو نفت آمریكا صنعت نفت آمریكا در حال توسعه پالایشگاه‏هاست به طوری كه روزانه یك میلیون بشكه به ظرفیت ۱/۳ میلیون بشكه‏ای كنونی طی چهار سال آینده افزوده خواهد شد. نیاز به منابع پالایش بیشتر نیروی محركه توسعه برنامه‏ریزی شده است. استیو پاركر، تحلیل‏گر انرژی می‏گوید: هم‏اكنون پالایش مهمترین گلوگاه صنعت نفت است. می‏توان نفت بیشتری از زمین استخراج كرد اما اگر پالایش نشود، هیچ سودی ندارد. اولویت افزایش ظرفیت پالایش در مرحله نخست متوجه كارخانه‏های موجود است، نه ساخت كارخانه‏های جدید. شركت نفتی ماراتن اعلام كرد كه ۲/۲ میلیارد دلار صرف توسعه پالایشگاه خود در گراویل لوییزیانا خواهد كرد. سانوكو هم قصد دارد ۱/۸ میلیارد دلار در سه سال آینده صرف پالایشگاه‏های خود كند. موانع قانونی و زیست‏محیطی سبب می‏شوند ساخت پالایشگاه‏های جدید بسیار گران و زمان‏بر باشند. اداره اطلاعات انرژی آمریكا تحقیقاتی انجام داده كه نشان می‏دهد ساخت پالایشگاهی به ظرفیت ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشكه در روز ۱۰ سال زمان می‏برد و هزینه‏ای بالغ بر ۳ میلیارد دلار دربرخواهد داشت. همچنین پالایشگاه‏ها به این نكته توجه دارند كه بیش از تقاضای موجود عرضه نداشته باشند. به طور كلی صنعت نفت و گاز طبیعی در حال حاضر جایگاه قدرتمندی دارد كه قیمت بالا و تقاضاهای منطقی هم از آن حمایت می‏كند. با اینكه نشانه‏هایی وجود دارد كه شكوفایی اخیرمدت زیادی طول نخواهد كشید، صنعت نفت و گاز همچنان جایگاه پراهمیتی را در سال‏های آتی در اقتصاد جهانی حفظ خواهد كرد.

نوشین دیانتی