چرا راهمان را گم کردیم

مردم به کجا می روید چرا از حق منحرف می شوید پرچم های حق برافراشته و نشانه های آن آشکار است, با اینکه چراغ های هدایت روشنگر راه هستند, پس شما همچون گمراهان به کجا می روید چرا سرگردانید در حالی که عترت پیامبر شما در میان شماست آنها زمامداران حق و یقینند پیشوایان دین و زبان های راستی و راستگویانند, پس باید در بهترین منازل قرآن جایشان دهید و همانند تشنگانی که به سوی آب شتابانند به سویشان هجوم ببرید

«أَیْنَ تَذْهَبُونَ‏ وَ أَنَّی تُوْفَکُونَ وَ الْأَعْلَامُ قَائِمَةٌ وَ الْآیَاتُ وَاضِحَةٌ وَ الْمَنَارُ مَنْصُوبَةٌ فَأَیْنَ یُتَاهُ بِکُمْ وَ کَیْفَ تَعْمَهُونَ ‏ وَ بَیْنَکُمْ عِتْرَةُ نَبِیِّکُمْ وَ هُمْ أَزِمَّةُ الْحَقِّ وَ أَعْلَامُ الدِّینِ وَ أَلْسِنَةُ الصِّدْقِ فَأَنْزِلُوهُمْ بِأَحْسَنِ مَنَازِلِ الْقُرْآنِ وَ رِدُوهُمْ وُرُودَ الْهِیمِ الْعِطَاشِ».۱

● شرح گفتار

حضرت علی علیه‌السلام در این فراز از کلام حکیمانه خویش به نقش اهل بیت(علیهم السلام) در امر هدایت و نجات آنها از خطر گمراهی و ضلالت اشاره نموده و دراین‌باره به زیبایی می‌فرماید: «مردم به کجا می‌روید! چرا از حق منحرف می‌شوید؟ پرچم‌های حق برافراشته و نشانه‌های آن آشکار است، با اینکه چراغ‌های هدایت روشنگر راه هستند، پس شما همچون گمراهان به کجا می‌روید ؟! چرا سرگردانید؟! در حالی که عترت پیامبر شما در میان شماست آنها زمامداران حق و یقینند؛ پیشوایان دین و زبان‌های راستی و راستگویانند، پس باید در بهترین منازل قرآن جایشان دهید و همانند تشنگانی که به سوی آب شتابانند به سویشان هجوم ببرید».فرمایش گهربار مولای متقیان بیانگر آن است که، تنها راهی که می‌تواند ما را از خطر گمراهی و هلاکت ابدی نجات دهد، راه پرخیر و برکت اهل بیت پاک و مطهر پیامبر گرامی اسلام است، چرا که آن عزیزان چراغ‌های هدایتی هستند که از سوی پروردگار هستی به عنوان زمامداری حق انتخاب شده‌اند تا بر منصب رفیع و بلند امامت تکیه زده و به امر هدایت و رهبری مردم بپردازند .بنابراین کسانی که با وجود راه سعادت آفرین اهل بیت در زندگی راهی خلاف آن را انتخاب می‌کنند، به یقین باید طعم تلخ شقاوت و بدبختی اخروی را بچشند.آنها در قیامت به جهت سوء انتخابی که داشته اند، هرگز نمی‌توانند برای خود عذر و بهانه‌ای دست و پا نموده و چنین ادعا کنند که در جامعه ما حق و باطل با هم آمیخته بود و ما قدرت تشخیص نداشتیم. چرا که در جاده پر پیچ و خم زندگی، ما می‌توانیم از اهل بیت به عنوان بهترین علامت و نشانه بهره‌مند شده و راه صحیح و درست را تشخیص دهیم تا از این طریق، از گمراهی نجات یافته و در سرای آخرت، به عالی ترین وجه مورد توجه حضرت حق قرار گیریم.

● شتابان به سویشان بروید

در ادامه امیر متقیان علی علیه‌السلام ضمن اشاره به صدق و راستی اهل بیت مردم را به سوی آن بزرگواران دعوت نموده و در این باره با سخنی دلنشین و آموزنده می‌فرماید: «هُمْ أَزِمَّةُ الْحَقِّ وَ أَعْلَامُ الدِّینِ وَ أَلْسِنَةُ الصِّدْقِ فَأَنْزِلُوهُمْ بِأَحْسَنِ مَنَازِلِ الْقُرْآنِ وَ رِدُوهُمْ وُرُودَ الْهِیمِ الْعِطَاشِ». آنها زمامداران حق و یقینند؛ پیشوایان دین و زبان‌های راستی و راستگویانند، پس باید در بهترین منازل قرآن جایشان دهید و همانند تشنگانی که به سوی آب شتابانند به سویشان هجوم ببرید.فرمایش نورانی امیر بیان علی علیه‌السلام گویای این حقیقت است که رفتار یک مسلمان با اهل بیت باید همانند رفتارش با قرآن کریم باشد، یعنی همانگونه که علاقه به قرآن را باید در اعماق جان خود قرار دهد، عشق و علاقه به اهل بیت را نیز باید در عمق جان خود قرار داده و با تمام وجود، ولایت و امامت آنها را پذیرا باشد، چرا که قرآن و اهل بیت از ابتدا در کنار هم بوده و تا ابد نیز خواهند بود. در حقیقت آن دو نور واحدی هستند که هر دو در کنار هم می‌توانند چراغ ایمان و بندگی را در باطن روشن و منور نمایند.جالب است که بدانید مطابق روایات معتبری که در کتاب‌های مهم شیعه و سنی آمده، نبی مکرم اسلام، بارها و در مناسبت‌های مختلف، در حدیث ثقلین این حقیقت انکار ناپذیر را بیان نموده و در این باره فرموده است: « إِنِّی‏ تَارِکٌ‏ فِیکُمُ‏ الثَّقَلَیْنِ‏ أَمَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی فَإِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ».۲همانا من در بین شما دو چیز گرانبها را به امانت گذاشتم، بدانید که اگر به آن دو تمسک بجویید هرگز گمراه نمی‌شوید [که آنهاعبارتند از:] کتاب خدا قرآن و عترتم که اهل بیت من هستند، همانا این دو از هم جدا نمی‌شوند تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.نکته قابل‌توجه پیرامون کلام نورانی پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آن است که ایشان هدایت و نجات انسان را منوط به این می‌داند که در امر اطاعت و پیروی، قرآن و اهل بیت را در کنار هم قرار داده و به دستورات و آموزه‌های هر دو عمل نماید.با دقت و تأمل پیرامون سخن گهربار رسول گرامی اسلام خواهیم یافت که این سفارش از سوی ایشان به جهت آن است که اگر چه قرآن کتاب هدایت و رستگاری است، اما این امر را نباید نادیده گرفت که درک صحیح و استفاده درست از کلمات نورانی آن، نیازمند تسلّط و آگاهی کافی از تمام حقیقت قرآن است که چنین تسلّطی را خالق متعال تنها در اختیار پیامبر و اهل بیت پاک و مطهّرش قرار داده است، بگونه‌ای که دیگران هرگز نمی‌توانند در این خصوص ادعایی داشته باشند.در روایتی عبد الأعلی مولی آل سام می‌گوید: شنیدم که امام صادق(علیه السلام) می‏فرمود: «وَ اللَّهِ، إِنِّی لَأَعْلَمُ کِتَابَ الله مِنْ أَوَّلِهِ إِلی‏ آخِرِهِ کَأَنَّهُ فِی کَفِّی، فِیهِ خَبَرُ السَّمَاءِ، وَ خَبَرُ الْأَرْضِ، وَ خَبَرُ مَا کَانَ‏ وَ خَبَرُ مَا هُوَ کَائِنٌ، قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْ‏ءٍ» ۳. نحل /۸۹: به خدا من کتاب خدا را از اوّل تا آخرش می‏دانم چنانچه گویا در کف دست من قرار دارد، در آن است خبر آسمان و خبر زمین و خبر آنچه خواهد بود و خدای عز و جل هم فرمود: «در آن شرح هر چیزی است».آری تنها اهل بیت هستند که بر تمام قرآن اشراف کامل داشته و از تمام رموز و علوم ناب آن مطلع و با خبرند.بنابراین با توجه به آنچه بیان شد اگر علاقه‌مندیم که راه سعادت ابدی را بپیماییم و در این مسیر دچار هیچ گونه انحراف و کجی نشویم، باید به سخن گهربار امیر بیان علی علیه‌السلام گوش جان سپرده و طبق فرمایش آن امام عزیز، همچون تشنگانی که به سوی آب می‌شتابند به سوی اهل بیت شتافته و با عشق و محبّتی فراوان، از چشمه جوشان علم و دانش آنها بهره‌مند شویم و از این طریق کویر جان خویش را از معارف ناب و بی‌نظیرشان سیراب نماییم.

● دوستی و اطاعت از اهل بیت

نکته بسیار مهمّی که پیرامون اهل بیت وجود دارد آن است که، هر کس در این دنیا در مسیر اهل بیت قدم گذاشته و در مکتب حقّه آن بزرگواران شاگردی نماید، به یقین از آثار و برکات چنین عملکردی بهره‌مند گشته و به اندازه تلاش و کوششی که در این زمینه انجام داده مورد لطف و توجه ویژه اهل بیت قرار خواهد گرفت. در روایتی رسول گرامی اسلام پیرامون اثر دوستی و ولایت اهل بیت می‌فرماید: «الْزَمُوا مَوَدَّتَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَإِنَّهُ مَنْ‏ لَقِیَ‏ اللَّهَ‏ وَ هُوَ یَوَدُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ دَخَلَ الْجَنَّةَ بِشَفَاعَتِنَا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَا یَنْتَفِعُ عَبْدٌ بِعَمَلِهِ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا».۴: دوستی و ولایت ما را بر خود واجب و لازم بدانید، بدرستی که هر کس خدا را ملاقات کند در حالی که ولایت و دوستی ما را داشته باشد در شفاعت ما داخل می‌شود، سوگند به کسی که جانم در دست اوست، هیچ بنده‌ای از اعمال نیکش سود نمی‌برد، مگر به واسطه معرفت و شناخت ما.

مهدی صفری

منابع در دفتر روزنامه محفوظ است