سکسکه و راه های مقابله با آن

سکسکه چیزی است که بی گمان همه در طول زندگی خود با آن مواجه شده اند, هق هق های طولانی که در صورت تداوم, فرد را مستأصل می کند و در مواردی حالت بیماری به خود می گیرد

سکسکه چیزی است که بی گمان همه در طول زندگی خود با آن مواجه شده اند، هق هق های طولانی که در صورت تداوم، فرد را مستأصل می کند و در مواردی حالت بیماری به خود می گیرد. سکسکه همچنان به عنوان یکی از اسرار پزشکی باقی مانده است و تا به حال، نقش و عملکرد مفیدی برای آن شناخته نشده است.

در واقع سکسکه عبارت است از انقباضات ناخودآگاه و مکرر عضله دیافراگم و عضلات تنفسی بین دنده ای.

سکسکه یک علامت است و نه یک بیماری. در ایجاد سکسکه دیافراگم (عضله بزرگ و نازکی که قفسه سینه را از شکم جدا می کند) و عصب فرنیک (عصبی که دیافراگم را به مغز وصل می کند) نقش دارند. معمولا در حین سکسکه، صدایی تند و سریع که در اثر حرکت غیرارادی عضلات دیافراگم و متعاقب آن بسته شدن سریع تارهای صوتی پدید می آید، شنیده می شود.

تقریبا همه ممکن است دچار سکسکه شوند، حتی جنینی که در رحم مادر است، اما به طور کلی مردان به مراتب بیشتر از زنان دچار سکسکه می شوند. ولی عملا هر فردی از نوزادان گرفته تا افراد بزرگسال، آن را تجربه می کند.

سکسکه معمولا یک مشکل گذرا و خوش خیم است. با این حال همین عارضه ساده، در صورتی که بیش از حد ادامه پیدا کند، می تواند آزاردهنده و ناتوان کننده باشد.

در ضایعات مغزی، ضربه و تومورهای مغزی و یا به دنبال بی هوشی ها نیز امکان بروز سکسکه وجود دارد. عموما سکسکه با این علت، خود به خود بهبود یافته و غالبا در افراد مضطرب و دارای استرس بالا و یا متعاقب خبر خوشایند و غم انگیز تظاهر می کند و در برخی مواقع مصرف دارو و سموم نیز علت آن است.

● علل سکسکه

تحریک اعصابی است که عضلات تنفسی، خصوصا دیافراگم را تحریک می کنند. علت سکسکه کوتاه مدت معمولا ناشناخته است اما در صورتی که سکسکه طولانی مدت باشد یا به شکل مکرر رخ دهد، امکان دارد به علل زیر ایجاد شده باشد؛

خوردن یا آشامیدن غذا یا نوشیدنی داغ یا مواد تحریک کننده، بیماری پرده جنب (پرده ای که روی ریه را می پوشاند)، ذات الریه، اورمی (جمع شدن مواد زائد سمی در اثر نارسایی کلیه)، مصرف برخی از داروها، اختلالات معده، مری، روده یا لوزالمعده، حاملگی، هپاتیت، سابقه عمل جراحی (خصوصا جراحی روی شکم)، علل عاطفی، پر بودن معده، خنده شدید یا احساسات قوی و تغییر در دمای محیط. چنانچه گفته شد، معده خیلی پر و انباشته نیز می تواند باعث حمله های سکسکه شود که به شکل غیرارادی بروز می کند و در شرایط زیر پیش می آید؛ خوردن بیش از حد غذا و با سرعت، به درون کشیدن هوای بیش از اندازه، تغییر ناگهانی در دمای معده مثل نوشیدن مایعات سرد بلافاصله بعد از نوشیدن یک نوشیدنی داغ.

اغلب اوقات سکسکه، بیش از چند دقیقه طول نمی کشد ولی در صورتی که با بیماری های دیگری مثل مشکلات قلبی- ریوی همراه باشد، فرد نیاز به مراجعه به بیمارستان دارد.

اگر شما دچار سکسکه هایی می شوید که تا چند روز یا بیشتر ادامه پیدا می کنند، پزشک شما می تواند دستور انجام آزمایش هایی را تجویز کند که برای بررسی احتمال وجود یک مشکل جدی تر به کار می روند.

روش های درمان سکسکه متنوع هستند و درمان های غیردارویی معمولا بر روش های تحریک ناحیه حلق و بینی مبتنی هستند. در زیر به مواردی اشاره می شود که شما می توانید در حین بروز مشکل، یک یا تعداد بیشتری از آنها را به کار بندید؛

- نفس خود را نگاه دارید و تا ۱۰ بشمارید.

داخل یک کیسه کاغذی تنفس کنید. (کیسه پلاستیکی به دلیل احتمال چسبندگی آن به بینی و خصوصا در اطفال به هیچ عنوان توصیه نمی شود.) ۴- ۱ لیوان آب را به سرعت بنوشید. باوری قدیمی وجود دارد مبنی بر اینکه نوشیدن هفت جرعه آب سکسکه را متوقف می کند.

- نان خشک یا یخ خرد شده قورت دهید.

- یک قاشق چای خوری شکر خشک بخورید.

- در برخی متون به گذاشتن یخ و لیمو روی زبان برای متوقف کردن سکسکه اشاره شده است.

در بیماری که آیروفاژی علت سکسکه است، باید از صحبت حین صرف غذا پرهیز کنید، غذا را به خوبی جویده و با استرس و اضطراب صرف نکنید. درمان سکسکه با علت رفلکس، مصرف حجم کم غذا و پرهیز از خوابیدن پس از غذا خوردن است. غذای پرچرب، نوشابه های گازدار، پیاز خام، مرکبات و حتی سیگار کشیدن سبب تشدید رفلکس معده می شود. داروهایی هم برای درمان سکسکه معرفی شده اند که سر دسته داروهای موثر در درمان سکسکه کلروپرومازین است که هم به شکل قرص و هم به صورت آمپول وجود دارد؛ البته این دارو از انواع داروهای اعصاب است و ظاهرا به این دلیل تجویز می شود که سکسکه یک رفلکس عصبی است، اما باید به خاطر داشته باشید که درمان های دارویی را هرگز بدون تجویز پزشک استفاده نکنید، چرا که عارضه جانبی دارد.

به طور کلی سکسکه معمولا حالت خوش خیم داشته و با درمان های خانگی برطرف می شود، در مواردی هم که به طول بیانجامد یا به درمان های معمول جواب ندهد معمولا با دخالت پزشک برطرف خواهد شد.