۹ ژانویه ـ تالیفات «نوربرتو بوبیو» فیلسوف و تاریخدان معاصر ایتالیا - ادامه انحطاط انسان و زوال اصول ـ چند مثال از اخبار روز (ژانویه ۲۰۰۸)

نهم ژانویه ـ سالگرد درگذشت «نوربرتو بوبیو» فیلسوف و تاریخدان معاصر ایتالیا است که در سال ۲۰۰۴ در ۹۴ سالگی فوت شد. سی و ۹ تالیف او زمینه تاریخ عقاید و فلسفه قانون دارد. در همه تالیفات، …

نهم ژانویه ـ سالگرد درگذشت «نوربرتو بوبیو» فیلسوف و تاریخدان معاصر ایتالیا است که در سال ۲۰۰۴ در ۹۴ سالگی فوت شد. سی و ۹ تالیف او زمینه تاریخ عقاید و فلسفه قانون دارد. در همه تالیفات، بوبیو که یک فیلسوف لیبرال سوسیالیست بود نگرانی از "ادامه انحطاط انسان و زوال اصول که به موازات پیشرفتهای تکنولوژیک شتاب بیشتری به خود گرفته است" به چشم می خورد. بوبیو که در ردیف فلاسفه بزرگ قرن بیستم قراردارد نظر داده است که برای کاهش شتاب انحطاط و تباهی بشر؛ باید از اصلاحات دولتی آغاز کرد بگونه ای که در هرجامعه ملی و نیز جامعه بین المللی «قانون» حکومت کند ـ قانونی که حقوق طبیعی (اساسی) انسان را نقض نکرده باشد. وضع قانون حساسترین و دقیقترین کار یک حکومت است. بیشتر قوانین موضوعه قرن بیستم را منافع افراد، گروهها و سیاست ها و خواست آنها و تامین هدفهایشان خلق کرده است و بدور از حقوق طبیعی و روند تکامل انسان هستند و راه انحطاط را گشاده تر و منفذهای بیشتری به وجود آورده اند. تا تفکیک قوای حکومتی کامل و خلل ناپذیر نباشد؛ نفوذ سیاست و اصحاب قدرت در آنها ادامه خواهد داشت و اگر محدودیت اختیارات و ادوار وکالت ملت که از هزاران سال پیش هدف اندیشمندان و مصلحان بوده تحقق نیابد نمی توان از دمکراسی سخن گفت و هرحکومتی را دمکراتیک خواند. ژورنالیسم و ابزار آن (رسانه های همگانی) که ستون دمکراسی و پاسدار حقوق مردم و روشنگر راه نیکبختی و آموزش خوبی ها توصیف و قوه چهارم نامیده شده اند دارند از مسیر خود دور می شوند که عکس انتظار بشر از آنها است زیرا که از کنترل «ژورنالیست» خارج شده و به دست عاملان اصحاب منافع، سیاست و قدرت طلبان افتاده اند. هجیوگرافیست ها (مقدس نگارها ـ نویسندگان شرح احوال قدّیسین) قبلا ژورنالیسم را حرفه ای شریف توصیف کرده بودند که بنظر می رسد از کنترل خارج شده است.

بوبیو در تالیفات خود تاکید بر استخراج قانون از فرهنگ جامعه کرده و نوشته است که اندیشه «ساخت یک قانون و یا بازنگری یک قانون موجود» باید به متخصصان و استادان مربوط گفته شود تا متن آن را بنویسند و سپس «این متن منطبق با حقوق اساسی انسان و فرهنگ و سنت هرجامعه» به شورای مقنّن جهت بررسی و احیانا تصویب داده شود. به این ترتیب، بوبیو با وضع فوری قانون و انشاء متن آن توسط هر مقام که احیانا ایجاد ابهام و مسئله خواهد کرد موافق نیست. تالیفات مهم بوبیو عبارتند از: «درباره جمهور»، «فرضیه عمومی سیاست»، «عصر حقوق»، «آینده دمکراسی»، «فلسفه قضاوت و شرایط قاضی»، «دولت امانتدار» و «از هابز تا مارکس».

بوبیو در تالیف خود «آینده دمکراسی» نوشته است که اگر مطبوعات به مداخله در کار انتخابات ادامه دهند، وکالت مردم توارثی خواهد شد (به صورت دایناستی درآمدن) و هرکس پول بیشتری هزینه کند انتخاب می شود. اگر مشارکت مردم جدی نباشد عمر دمکراسی کوتاه و آینده ای مبهم خواهد داشت و در چنین شرایطی مردم از کودتا و استبداد استقبال خواهند کرد. بوبیو در کتاب «از هابز تا مارکس» نوشته است: انتظار آن بود که رهبران جامعه از طریق آموزش و پرورش بکوشند تا تعریف «توماس هابز» از انسان رنگ ببازد و انسان بندریج خصلت بهتری به دست آورد که بالعکس، انحطاط انسان شتاب گرفته است. بوبیو دو سال پیش از فوت، از بابت قرارگرفتن برخی مطالب و تصاویر و اعلانهای اغفال و فریب در اینترنت (که بدون ضابطه است) ابراز نگرانی کرده بود.

به مناسبت پنچمین سالگرد فوت بوبیو، به چند گزارش روز (مربوط به ژانویه ۲۰۰۸) که حکایت از انحطاط و زوال اصول دارد اشاره می کنیم:

ـ «لورا زونیگا هویزار» دختر شایسته آمریکای لاتین (هیسپانیک امریکا) ۲۳ ساله و قبلا آموزگار دبستان که (ظاهرا) از مروّجان اخلاقیات بود در «اس یو وی» هفت قاچاقچی مکزیکی مواد مخدر دستگیر و بازداشت شد. مطبوعات تصاویر او با دستبند و نیز تاج دختر شایسته را در کنار هم چاپ و از رواج نارکوکالچر (فرهنگ مواد مخدر) ابراز نگرانی کردند.

ـ پنجم ژانویه ۲۰۰۸ سناتورهای آمریکایی از ورود «رونالد بوریس» که با حکم بلاگویویچ فرماندار ایالت ایلی نوی آمریکا موقتا متصدی کرسی "اوباما" رئیس جمهور منتخب شده است به جلسه سنا جلوگیری کردند زیرا که بلاگویویچ متهم شده است که این کرسی را قبلا به مزایده (فروش) گذارده بود. ولی دو روز بعد (هفتم ژانویه) همین سناتورها پس از اینکه «اوباما» از بوریس که یک سیاهپوست است حمایت کرد به استقبالش شتافتند!. ایالات متحده که صدها میلیارد دلار هزینه اشغال نظامی عراق می کند به بهانه صرفه جویی در هزینه، کرسی های سنا را که در میاندوره خالی می شوند با "انتصاب!" پر می کند که بنظر می رسد با دمکراسی اصیل همخوانی نداشته باشد.

ـ آدولف مرکل میلیادر ۷۴ ساله آلمانی و صاحب کارخانه های متعدد ازجمله کارخانه داروسازی «ریشیوفارم» و سیمان هایدلبرگ وقتی شنید که سهام کارخانه هایش که دارای یکصد هزار حقوق بگیر هستند شش و نیم درصد پایین رفته و ۴۰۰ میلیون دلار در خرید سهام کارخانه فولکس واگن زیان برده است پنجم ژانویه جاری یادداشت انتحار نوشت و سپس خودرا به زیر یک قطار راه آهن در حال حرکت انداخت و خودکشی کرد. چرا باید ضابطه نباشد که ایجاد سقف برای بالارفتن بهای سهام از جمع دارایی یک کمپانی کند که سقوط بهای اضافی مصیبت آفرین نشود. آدولف مرکل میلیاردر شمار ۵ آلمان بود. بحران جاری کاپیتالیسم قبلا یک میلیاردر فرانسوی را هم وادار به خودکشی کرده بود.

ـ شورای امنیت سازمان ملل هشتم ژانویه ۲۰۰۹ در پایان سیزدهمین روز حملات اسرائیل به غزه کوچولو و پس از اینکه تلفات از مرز ۷۶۰ کشته و ازجمله قتل ۲۵۷ کودک گذشت با ۱۴ رای موافق و در غیبت نماینده آمریکا دستور آتش بس داد که البته رعایت آن هم اجباری نیست. همین شورا در آغاز حمله اسرائیل به غزه که تلفات کمتر از رقم پنچاه بود به توافق نرسیده بود!. احتمالا توافق هشتم ژانویه برای جلوگیری از انتقاد روزنامه های جهان غیر غرب بوده است زیرا که دهم ژانویه مصادف است با تشکیل نخستین اجلاس مجمع عمومی بی خاصیت سازمان ملل در لندن در سال ۱۹۴۶. این سازمان (اسما) برای جلوگیری از جنگ و خونریزی به وجود آمده است!!.

ـ همزمان با سفر المالکی به تهران برای توجیه توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق، یک انفجار انتحاری در کاظمیه بغداد ۴۰ تن از رائران مرقد امام هفتم و امام نهم شیعیان را که در صف انتظار ورود به آرامگاه بودند بی جان ساخت و دهها تن دیگر را مجروح کرد. عامل این انفجار که یک زن بود از صف بازرسی! پلیس عراق گذشته بود. درجای دیگر بغداد در کنار دجله مجتمع ۷۰۰ میلیون دلاری سفارت آمریکا در عراق که ۵ هزار و پانصد تن را در خود جای داده، کاملا خودکفاست و دفتر فرمانده نیروهای آمریکا درخاورمیانه هم در آنجا قراردارد با سخنرانی جلال طالبانی رئیس جمهور عراق گشایش یافت که رسانه های آمریکا بر این مجتمع ۵۰۰ هکتاری "فورترس = دژ نظامی" نام نهاده اند زیرا که به آنها هم اجازه عکسبرداری از همه ساختمان داده نشده بود. این بزرگترین ساختمان یک سفارتخانه در جهان در طول تاریخ است. آیا استقرار آمریکاییان در این ساختمان، خروج نظامی از عراق را توجیه می کند؟.