نگاهی به پوسترهای جشنواره بین المللی فیلم فجر

پوسترهای بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم فجر توسط ابراهیم حقیقی هنرمند نامدار گرافیک کشور طراحی شده است

در پوستر بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، نقش زمینه "گل و مرغ" که در دوره قاجار برای ساخت جلدهای لاکی کتاب‌های نفیس استفاده می شد، به عنوان زمینه پوستر انتخاب شده و بر بخش یک سوم بالای تصویر عکس آسمان آبی رنگ تکه چسبانی شده است.

در مرکز یک سوم بالایی این پوستر نشان سیمرغ بلورین که علامت این جشنواره است قرار گرفته است. عبارت فارسی "بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر " به زبان فارسی و خط شکسته نستعلیق درسمت چپ پایین پوستر نوشته شده و معادل انگلیسی این عبارت با خط ماشینی در بالای پوستر درج شده است.

در پوستر دیگری که با عنوان سینمای معناگرا برای این رویداد هنری طراحی شده‌است، عکس منظره‌ای کویری برای زمینه تصویری پوستر در نظر گرفته شده است.

خط افق در این پوستر منطبق با خط میانه کادر پوستر است.در قسمت پایین و مرکز پوستر دو دست در حال قنوت دیده می‌شود که یک قطعه فیلم ‪ ۳۵‬میلیمتری با درخشش سفید بر آن طراحی شده است.

در مرکز آسمان این تصویر نشان جشنواره فجر دیده می‌شود و عبارت سینمای معناگرا به زبان فارسی و بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فجر به زبان انگلیسی بر خط مشترک میانه و افق تصویر نوشته شده است.

همانند پوستر قبلی عبارت بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بر گوشه پایینی راست پوستر با خط شکسته نستعلیق درج شده است.

طراح در هر دو پوستر با نگاهی واحد با جشنواره فیلم فجر و سطح سواد بصری مخاطبانش روبرو شده است.

استفاده از عکس بجای تصویرسازی گرافیک، ناشی از امتداد سنت طراحی بیلبوردهای تبلیغاتی اکران فیلم‌های سینمایی بر سردر سینماهای ایران در طراحی پوستر جشنواره بین‌المللی فیلم فجر است.

این نوع از طراحی پوستر در سال‌های قبل نیز مورد استقبال و بهره برداری برگزارکنندگان این رویداد فرهنگی قرار گرفته بود.

استفاده از عکس با توجه به تفاوت‌های ذاتی هنر عکاسی با هنر تصویرسازی گرافیک، باعث افزایش جلوه واقعگرای بصری پوستر می‌شود و از قدرت تخیل و رویایی بودن آن می‌کاهد.

این نحوه برخورد با اثر هنری در جشنواره فیلم فجرمدخلی برای رواج اعتراض "کانت" به هنرها در کتاب سنجش خرد ناب است.

کانت هنرها را به دلیل آن‌که بازنمایی از طبیعت بودند وبه داستان گویی می پرداختند، مورد اعتراض قرار داد و استدلال کرد در این آثار بجای لذت بردن از زیبایی اثر ، بیننده به قضاوت موضوع می‌نشیند.

هرچند موضوع طرح درآثار گرافیک از اهمیت بالایی برخوردارند، اما نحوه برخورد طراح و میزان پذیرش سفارش‌دهنده اثر نوع پرداخت موضوع را دگرگون می کند.

مفهوم در پوسترهای طراحی شده برای جشنواره بین‌المللی فجر به خوبی بیان شده‌است و نشانه‌های بصری برای این طرح به درستی انتخاب شده‌اند.

پرداخت مفهوم در این پوسترها براساس واقعیت رایج در جامعه انجام گرفته و طراح تلاش نکرده تا بادید پیشرو خود، سلیقه عمومی را تحت تاثیر قرار دهد و نقشی در افزایش کیفی نگرش جامعه به مفاهیم بصری داشته باشد بلکه با پذیرفتن قراردادهای مرسوم، حفظ این موقعیت را مد نظر قرار داده‌و به این ترتیب سعی در بالابردن میزان مخاطب و افزایش موفقیت طرح خودمیان توده مردم کرده است.

ناهمگونی دایره رنگی عکس‌ها و طرح‌های پوسترهای بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر از نقاط ضعف آن محسوب می‌شود در حالی که تلاش طراح برای چشم پوشی از توانایی‌های تصویرسازی گرافیک و بیان واقعگرای پوسترها قابل تحسین است.

در این پوسترها نشانه‌های ایرانی بر اساس درک غیربصری مردم ازخاطره قومی "درگذشته"اش بکار رفته است و استفاده از تصویر جلد لاکی قجری نمونه بارز آن است.

استفاده از خط شکسته نستعلیق برای نگارش عبارت اصلی پوستربه دلیل خوانش سخت آن امر مطلوبی نیست اما با توجه به استفاده پی در پی این عبارت با همین خط نوشته تبدیل به علامت شده‌است و بیننده آشنا به موضوع نیازی به خواندن آن ندارد.

استفاده از عکس در سطح بین‌المللی برای پوسترهای سینمایی امر رایجی نیست و گرافیست‌ها ترجیح می‌دهند بر اساس شگردهای تصویرسازی گرافیک اقدام به طراحی پوستر کنند تا به این وسیله اثری در خور قدرت خلاقیت مخاطب و پیشرو خلق کنند.

اما در پوستر بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فجر واقعیت‌های رایج در گرافیک سینمای ایران بر شگردهای تصویرسازی فایق آمده و منجر به طرح پوستری بومی مبتنی بر گرافیک جشنواره فجر و سینمای ایران شکل گرفته است و به این وسیله سطح ذائقه و سلیقه بصری دست اندرکاران سینمای ایران را به رخ کشیده است.