سمفونی دریا بر ساحل موسیقی بوشهر

هیچ دقت كرده اید كه اگر در هنگام كار به موسیقی ملایم گوش دهید, می توانید با آرامش و تمركز بیشتری به كارتان بپردازید, دقت كرده اید كه موسیقی می تواند بر خلق و خوی شما تأثیر مثبت و منفی فراوانی بگذارد

حتماً بارها برایتان اتفاق افتاده كه وقتی خسته از كار روزانه برمی گردید، به غروب خلیج نگاهی می اندازید و دلتان می خواهد كسی یا چیزی تسكین تان دهد، آن وقت با شنیدن صدایی، نغمه ای، نتی و آهنگی، ناگهان آرام می شوید و خستگی روزانه را فراموش می كنید.یا صبح زود وقتی هنوز دوست دارید در رختخواب بمانید و حس و حال كار را ندارید، موسیقی شاد و هیجان انگیزی آنقدر به وجدتان می آورد كه تا شب همچنان پر انرژی به كارتان ادامه می دهید.

هیچ دقت كرده اید كه اگر در هنگام كار به موسیقی ملایم گوش دهید، می توانید با آرامش و تمركز بیشتری به كارتان بپردازید، دقت كرده اید كه موسیقی می تواند بر خلق و خوی شما تأثیر مثبت و منفی فراوانی بگذارد؟!

راستی شما كه به بوشهر سفر كرده و بارها از غذاهای این شهر نوش جان كرده اید، آیا تا به حال غذای روح بوشهر را هم چشیده اید؟ این نواهای روح بخش كه ساده و بی پیرایه جان را صفا می دهند، این آوازهای زیبا و نغمه های برخاسته از دریا، از دیار دلیران، از بوشهر، مگر چه دارند كه روح را نوازش می دهند ؟!

در موسیقی محلی بوشهر می توان باورها، اعتقادات و احساسات زندگی مردمانش و جلوه های طبیعت اش را یافت.برای این كه موسیقی بوشهری را بشناسیم، باید زبان محلی بوشهری ها را بشناسیم، چرا كه موسیقی محلی هر منطقه ای ارتباط مستقیمی با زبان آن منطقه دارد و به همین دلیل است كه در بوشهر، موسیقی هر محله با محله دیگر تغییرات اندكی دارد، زیرا در گویش آنها تفاوت های اندكی به چشم می خورد و هر چه اختلاف لهجه میان محله ها بیشتر می شود، تفاوت در موسیقی آنها آشكارتر نمایان می شود.به همین دلیل هم سبك های مختلف «شروه» و «لالایی» در بوشهر وجود دارد.شروه هنوز هم در بخش هایی از بوشهربخصوص در زادگاهش یعنی «دشتستان» وجود دارد.

بخش مهمی از موسیقی بوشهر را نوحه ها و مرثیه های مراسم عزاداری تشكیل می دهد كه به وسیله دسته سنج و دمام زن ها و بوق شروع می شود.وظیفه این دسته اطلاع دادن مراسم مذهبی به مردم است.بعد از پایان سنج و دمام نوبت مراسم سینه زنی است كه شكوه و عظمت خاصی دارد.سینه زنی با آواز توأم است.نوحه خوان در وسط قرار می گیرد و سینه زن ها به دور او حلقه می زنند و در پایان، مراسم «یزله» برگزار می شود كه عزاداران با حركاتی آهنگین وموزون مخصوص این نوع سینه زنی به سرو سینه خود می زنند.

«سبالو» یكی دیگر از فرم های موسیقی محلی بوشهر است كه با آواز و دایره و خوانندگانی كه دایره وار می نشینند، همراه است.

همچنین«مولودی» كه نوعی حركت دسته جمعی است و در روزهای بخصوصی مثل اعیاد مذهبی اجرا می شود.

نوع دیگری از موسیقی بوشهر كه با نی انبان و دایره اجرا می شود، «چوبی چهار دستماله» است.در این نوع موسیقی كه در مراسم مخصوص بانوان اجرا می شود، نوازندگان هنگام نواختن با حركات منظم پا، به شكل خاصی دایره وار حركت می كنند و حول یك محور می چرخند.معمولاً چند نفر در میان دایره حركاتی خاص انجام می دهند كه فضای خاصی به وجود می آورد.این موسیقی امروزه در بین كولی های بوشهر بیشتر رایج است.

«بندری» از آهنگ های سازی منطقه بوشهر است كه ریتمی تند دارد.و اما سازها؛ بخشی از سازهای بوشهر سازهای كوبه ای هستند كه جزو ابتدایی ترین سازهای بشر محسوب می شوند و از وسایل خبررسانی در گذشته های دور بوده اند و بخش دیگر كه سازهای نغمه ای به شمار می آیند، همچون نی انبان و نی جفتی است كه می توان به نی و در شكل تكامل یافته به همراه انبان كه از وسایل مورد احتیاج مردم گذشته خصوصاً دامدارها بوده است، اشاره كرد.از دیگر سازهای این منطقه می توان به بوق اشاره كرد كه همچنان شكل بدوی خود را حفظ كرده است؛ این ساز در واقع نوعی شاخ گوزن است كه تنها یك سوراخ بر روی آن به منظور ورود هوا قرار گرفته است.از دیگر سازها می توان به نی تكی، سنج و دمام كه سازی است نسبتاً بزرگ و استوانه ای شكل اشاره كرد.۲ طرف این ساز با پوست كشیده شده و ضربه ها با دست یا چوب و یا هر دو بر ساز نواخته می شود.

موسیقی محلی بوشهر با «نی» نمادی از عرفان می شود، گاه صدای آب روان دارد، صدای دریا و صدای موجی كه انسان را به رفتن تشویق می كند، گاه با شنیدنش گرمای پرتوهای زرین خورشید را بر صورتمان حس می كنیم، و گاه خبر از نسیم های لذتبخش شبانه را به ارمغان می آورد.موسیقی محلی بوشهر نغمه ها و آهنگ های ماورایی دارد كه سرمست مان می كند.و این چنین است كه وقتی دریانوردان سفر كرده دریا، پا بر ساحل بوشهر می گذارند از شنیدن سمفونی هماهنگ دریا و پارو و لنج به وجد می آیند، به شیفتگی می رسند و بی صبرانه برای شنیدن موسیقی جاودانه بوشهر به انتظار می نشینند.

مهرنوش فرهی