یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا

اسلام، کرامت انسانی و نفی ترور


اسلام، کرامت انسانی و نفی ترور

ترور از دیدگاه اسلام، قتلی است که بدون حکم دادگاه و به صورت مخفیانه انجام شود. نکته مهم این است که در اسلام، اگر قتل، کیفری دارد باید از طریق دادگاه صورت گیرد و شخص نمی‌تواند …

ترور از دیدگاه اسلام، قتلی است که بدون حکم دادگاه و به صورت مخفیانه انجام شود. نکته مهم این است که در اسلام، اگر قتل، کیفری دارد باید از طریق دادگاه صورت گیرد و شخص نمی‌تواند خودسرانه اقدام به قتل دیگری کند. با در نظر گرفتن این بحث و ممنوعیت قتل خودسرانه و اینکه در اسلام برای هر جرمی، حدی مقرر شده است که آن نیز پس از بررسی دادگاه و اعلام نظر قاضی، عملی می‌‌شود،می‌‌بینیم که اسلام هرگونه، قتل، خشونت و خونریزی خود سرانه را ممنوع می‌‌داند.

از طرف دیگر در فقه و حقوق جزایی اسلام، دو عنوان محاربه و فتک وجود دارد که تا حدودی به ترور نزدیک است. طبق روایتی که از طریق مسلم بن عقیل(ع) از پیامبر گرامی اسلام (ص)، روایت شده (اِنَّ الاسلام قید الفتک)، اسلام فتک را ممنوع ساخته است، به نظر می‌‌رسد که فتک خود نوعی ترور است. از مفاد روایت

مسلم (ع) می‌‌توانیم نتیجه بگیریم که فتک که نوعی از کشتن و به قتل رساندن به ناحق وبا غافلگیری است، طبق فرموده پیامبر (ص)، از نظر اسلام، ممنوع اعلام گشته است.عنصر محاربه نیز که باعث ایجاد ترس و رعب و بر هم زدن امنیت حیات مدنی و اجتماعی مردم است و در آیات وروایات از این عمل به محاربه و فساد فی‌الارض تعبیر شده است، از نظر اسلام و فقه جزایی اسلام، جرم و جنایتی بزرگ محسوب می‌‌شود و شدیدترین مجازات ها بر آن ، اعمال می‌‌شود . مفهوم محاربه، تا حدود زیادی به ترور نزدیک است و از آیات و روایات و فقه جزایی پی می بریم که محاربه، جرمی بزرگ است و می‌‌توان جرم ترور را با محاربه یکی دانست و حکم و مجازات محارب را در مورد عمل ترور و افراد ترورگر، اجرا کرد.

بررسی مفهوم ترور نشان می‌‌دهد که اقدام تروریستی، متضمن بی حرمتی و نادیده گرفتن ارزش جان و شخصیت وانسانیت انسان است . نگاهی حتی اجمالی و مختصر به منابع معتبر اسلامی از کتاب وسنت وعقل و اجماع می‌ تواند دلیلی قاطع بر احترام به حقوق بشر و حفظ کرامت بشری از دیدگاه اسلام ارائه دهد.

آیه شریفه "مَن قَتَل نفساً بغیر نفس اَو فساد فی الارض و کانّما قتل الناس جمیعاً" بهترین و صریح ترین دلیل قرآنی برای کرامت انسانی و ارزش جان و رعایت حقوق بشریت است.

این آیه و ده‌ها آیه دیگر نشان می‌‌دهند که انسان از جایگاه بسیار ارزنده ای در کتاب مقدس مسلمین یعنی قرآن کریم برخوردار است. این مقام انسانی تا جایی است که انسان از سوی خداوند متعال به صراحت به عنوان خلیفه الهی برروی زمین، تعیین گردیده است . (قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۳۰) . و نیز این مقام تا حدی است که خداوند به تمامی فرشتگان دستور داد که در برابر انسان سجده کنند (قرآن کریم، سوره طه، آیه ۱۱۶) . از طرف دیگر، باید کلام امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) را به یادآورد که می‌‌فرمایند :" لا تکن عبد غیرک و لقد جعلک الله حرّاً " پس مشاهده می‌‌شود که انسان از جایگاه بسیار والایی در اسلام بر خورداراست واین امر مستلزم حفظ شان انسان و کرامت وی در تمام امور و شرایط و احوال است.

اسلامی که تا این قدر به کرامت، شرافت و شخصیت انسانی ارزش قائل است، نمی‌تواند ترور و قتل و خونریزی وایجاد رعب و هراس در میان خلفای خدا بر روی زمین را جایز بداند . با نگاهی کلی به جایگاه انسان در تعالیم و آموزه های اسلامی، می‌‌توان به راحتی حکم به محکومیت ترور از دیدگاه اسلام داد و از طرف دیگر، بررسی آیاتی همانند آیه محاربه و حکم محارب و بررسی روایاتی مانند روایت مسلم بن عقیل(ع)،ما را به این نتیجه رهنمون می‌‌سازد که ترور با تمام انواع آن و تحت هر شرایطی از نظر اسلام محکوم و مطرود است و اسلام مجوز هیچ گونه استفاده از ترور و دست یازیدن به تروریسم را به هیچ کس نمی‌دهد .