شاد کردن دیگران

اسلام به شادی و نشاط توصیه نموده و شاد نمودن دیگران را از حسنات و افرادی را که جهت ناراحتی دیگران تلاش می کنند بدترین افراد شمرده است

اسلام به شادی و نشاط توصیه نموده و شاد نمودن دیگران را از حسنات و افرادی را که جهت ناراحتی دیگران تلاش می‌کنند بدترین افراد شمرده است. از این جهت است که اسلام زدودن اندوه را از دل افراد مومن سفارش می‌نماید، وحتی در کتاب‌های حدیث بابی را بدین منظوره گشوده اند (باب إدخال السرور علی المومنین ) که حاکی از اهتمام اسلام به نشاط وشادابی واقعی برای انسان است. لذا امام صادق (علیه‌السلام) در این باره می‌فرمایند: «... تبسم الرجل فی وجه أخیه حسنة، وصرفه القذی عنه حسنة، وما عبد الله بشئ أحب إلی الله من إدخال السرور علی المومن»... تبسم مومن به مومن و زدودن اندوه از چهره مومن از حسنات است، وزدودن گرد و غبار از چهره مومنین از حسنات است و بهترین اطاعت از خداوند ومحبوب‌ترین آن نزد خداوند خوشحال نمودن مومنین است.

در حدیثی از امام علی (علیه‌السلام) آمده است: سوگند به آنکه همه آواها را می‌شنود، هیچ کسی دلی را شادمان نسازد، مگر آنکه خداوند از آن شادمانی لطفی بیافریند و بدانگاه که گرفتاری و مصیبت بدو رسدآن لطف، همچون آبی که در نشیب روان گردد به سوی آن مصیبت و گرفتاری سرازیر شود و آن را از او دور گرداند، همچنان که شتر غریبه (از میان رمه شتران) رانده می‌شود.

در حدیث دیگری امام صادق (علیه‌السلام) در توصیه به شاد نمودن دیگران می‌فرمایند:هیچ یک از شما فکر نکند که اگر مومنی را شاد کرد فقط او را شادمان ساخته، بلکه به خدا قسم ما را شاد کرده، بلکه به خدا قسم رسول خدا را شاد کرده است.در قرآن نیز در برخی آیات شادی‌هایی ذکر شده است. از جمله شادی مومنان به فضل الهی و لطف او: قُلْ بِفَضْل اللَه وَ بِرَحْمَتِه فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَا یَجْمَعُونَ (بگو به فضل و رحمت خدا باید خوشحال شوند که از آنچه گردآوری کرده‌اند بهتر است.) (۵۸ یونس)و یا شادی شهیدان به فضل خداوند وَ لا تَحْسَبَنَ الَذینَ قُتِلُوا فی سَبیل اللَه أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِهِمْ یُرْزَقُونَ.فَرِحینَ بِما آتاهُمُ اللَهُ مِنْ فَضْلِه ... ((ای پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.

آنها بخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند...) (۱۶۹ آل عمران) و همینطور شادی مومنان به خاطر نصرت الهی فی بِضْع سِنینَ لِلَه الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُوْمِنُونَ.بِنَصْر اللَه یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْعَزیزُ الرَحیمُ.(در چند سال همه کارها از آن خداست چه قبل و چه بعد و در آن روز، مومنان (بخاطر پیروزی دیگری) خوشحال خواهند شد. به سبب یاری خداوند و او هر کس را بخواهد یاری می‌دهد و او صاحب قدرت و رحیم است)(۴ و ۵ روم)در قرآن شادی و نشاط بطور مطلق مذموم نبوده و از آن نهی نکرده است اما شادی در موضوعاتی که منفور شریعت است که فرد مرتکب آن شده و سپس شادمانی نموده مورد مذمت قرار گرفته است.از جمله این شادمانی‌های مذمت شده شادمانی قارون است که ناشی از تکبر و قرار گرفتن در مقابل حضرت موسی بوده است.

إِنَ قارُونَ کانَ مِنْ قَوْم مُوسی فَبَغی عَلَیْهِمْ وَ آتَیْناهُ مِنَ الْکُنُوز ما إِنَ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَة أُولِی الْقُوَة إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَ اللَهَ لا یُحِبُ الْفَرِحینَ(قارون از قوم موسی بود، اما بر آنان ستم کرد ما آن قدر از گنجها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود (به خاطر آورید) هنگامی را که قومش به او گفتند: «این همه شادی مغرورانه مکن، که خداوند شادی‌کنندگان مغرور را دوست نمی‌دارد). (۷۶ قصص)همچنین در آیه ۱۲۰ سوره آل عمران منافقان از آن جهت مورد نکوهش و شادی آن‌ها مورد مذمت قرار گرفته که از رسیدن رنج و ناراحتی به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و مسلمانان شادمان و از رسیدن خوبی به رسول خدا و مسلمانان محزون می‌شدند. إِنْ تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُوْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْکُمْ سَیِئَةٌ یَفْرَحُوا بِها وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَقُوا لا یَضُرُکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئاً إِنَ اللَهَ بِما یَعْمَلُونَ مُحیط(اگر نیکی به شما برسد، آنها را ناراحت می‌کند و اگر حادثه ناگواری برای شما رخ دهد، خوشحال می‌شوند. (اما) اگر (در برابرشان) استقامت و پرهیزگاری پیشه کنید، نقشه‌های (خائنانه) آنان، به شما زیانی نمی‌رساند خداوند به آنچه انجام می‌دهند، احاطه دارد.) از دیگر شادی‌ها نکوهش شده در قرآن شادی منافقان به سبب سرپیچی از فرمان جهاد است. فَرِحَ الْمُخَلَفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُول اللَه وَ کَرِهُوا أَنْ یُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فی سَبیل اللَه وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِی الْحَر قُلْ نارُ جَهَنَمَ أَشَدُ حَرًا لَوْ کانُوا یَفْقَهُون (تخلف‌جویان (از جنگ تبوک)، از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند و کراهت داشتند که با اموال و جانهای خود، در راه خدا جهاد کنند و (به یکدیگر و به مومنان) گفتند: «در این گرما، (بسوی میدان) حرکت نکنید!» (به آنان) بگو: «آتش دوزخ از این هم گرمتر است!» اگر می‌دانستند) (۸۱ توبه)باید در انتها گفت که اسلام دین نشاط و شادابی است و بسیار به شاد نمودن دیگران توصیه نموده است اما از شادی و نشاطی که به سبب نافرمانی الهی باشد نهی نموده و آن را مذمت کرده است.

فاطمه خالکی