مسمومیت با دیفنوکسیلات

دیفنوکسیلات یا همان لوموتیل دارویی است که از ترکیب دیفنوکسیلات و آتروپین ساخته شده است. کاربرد آن، درمان کمکی جهت کنترل اسهال است. بخش دیفنوکسیلات دارو دارای خصائص مخدری …

دیفنوکسیلات یا همان لوموتیل دارویی است که از ترکیب دیفنوکسیلات و آتروپین ساخته شده است. کاربرد آن، درمان کمکی جهت کنترل اسهال است. بخش دیفنوکسیلات دارو دارای خصائص مخدری همچون کاهش حرکات روده‌ای است، اما اثرات ضد درد ندارد. لوموتیل حرکات دستگاه گوارش را کم کرده و به همین روش از شدت اسهال می‌کاهد. دارو به خوبی در دستگاه گوارش جذب و در کبد دچار تغییر و دگرگونی شده و از طریق صفرا و ادرار دفع می‌شود.

موارد منع مصرف:

در بیماران کبدی شدید، اسهال‌های عفونی، اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و کودکان با سن زیر ۲سال نباید از دارو استفاده کرد. این دارو باید در افراد معتاد به ترکیبات مخدر، افراد مسن، کودکان با سن کمتر از ۱۲ سال، زنان باردار یا شیرده و بیماران مبتلا به بزرگی پروستات با احتیاط فراوان استفاده شود.

عوارض:

عوارض خطرناکی در مصرف معمول دارو دیده نشده است. احساس گیجی و یبوست از عوارض شایع دارو هستند. ممکن است تعدادی از بیماران تحت درمان از احتباس ادراری، خشکی دهان، تهوع یا استفراغ و حتی بیخوابی شکایت داشته باشند.

مسمومیت:

بیمارانی که اشتباها میزان مصرف دارو را افزایش داده‌اند یا به دلیل تمایل به خودکشی اقدام به مصرف میزان بالای دارو کرده‌اند یا افرادی که خودسرانه این دارو را مصرف کرده و به آن اعتیاد دارند، موارد مسمومیت را تشکیل می‌دهند. این افراد ممکن است با هر یک از علائم زیر مراجعه کنند: مردمک چشم‌ها تنگ است، پوست قرمز، کاهش حرکات دستگاه گوارش تا حد بروز یبوست، احتباس ادرار، ضربان قلب بالا، تنفس بیمار ضعیف شده و در موارد شدید مسمومیت بیمار هیچ تلاشی برای تنفس ندارد، عدم تعادل، خواب آلودگی، توهم، بی‌قراری و گاهی تشنج.

در صورت برخورد با بیمار مبتلا به مسمومیت باید سریعا با اورژانس پیش بیمارستانی تماس گرفته و شرایط بیمار را کاملا توضیح داد. اگر بیمار حالت خواب آلودگی دارد، بهتر است که روی یک پهلو خوابانده شود. این کار از ورود مواد استفراغی بیمار به دستگاه تنفس جلوگیری می‌کند. در بیمارستان برای از بین بردن اثرات تنفسی و مغزی بیمار(افت هوشیاری) از نالوکسان که پادزهر داروست استفاده می‌شود. متاسفانه نوعی از مسمومیت به اطفالی برمی‌گردد که والدین آنها جهت کنترل اسهال، سرخود اقدام به دادن دارو به طفل می‌کنند. تابلوی بالینی در بسیاری از موارد بسیار دردناک است؛ کودکی که تنفسش را از دست داده و با حالت سیاهی در لب‌ها و کبودی به اورژانس منتقل می‌شود. والدین اطفال باید دقت نمایند که این دارو را به هیچ وجه بدون دستور پزشک مصرف نکنند.

نکات مهم برای بیماران

ـ‌ باید دارو را سر موقع مصرف کرد و در صورت گذشت زمان کوتاهی از زمان مصرف، می‌توان دوز فراموش شده را خورد اما باید از مصرف دوز فراموش شده همزمان با دوز بعدی خودداری کرد.

ـ‌ به دلیل خاصیت خواب آلودگی، بیماران نباید اقدام به رانندگی یا کار با وسایل خطرناک طی مدت درمان بکنند.

ـ‌ خشکی دهان را می‌توان با جویدن آدامس یا استفاده از آبنبات کاهش داد.

ـ‌ اگر بیمار طی درمان با دارو متوجه بروز تب و درد شکمی شد باید به پزشک مراجعه کند.

ـ‌ در صورتی که با وجود دریافت دارو همچنان اسهال برقرار است باید برای بررسی بیشتر علت مولد اسهال، بیمار مجدد توسط پزشک معاینه و بررسی شود.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس