ویروس‌های پنهان میهمان ناخوانده‌ نوبرانه‌ها

میوه‌های بهاری این روزها به بازارها و میادین میوه و تره‌بار طراوت خاصی بخشیده‌است. این میوه‌ها که از گذشته به عنوان نوبرانه فصل بهار شناخته می‌شدند همواره مورد علاقه همه …

میوه‌های بهاری این روزها به بازارها و میادین میوه و تره‌بار طراوت خاصی بخشیده‌است. این میوه‌ها که از گذشته به عنوان نوبرانه فصل بهار شناخته می‌شدند همواره مورد علاقه همه افراد و در همه سنین است. خصوصاً آن که کودکان میوه‌های این فصل را بسیار دوست دارند و گاه بدون رعایت نکات بهداشتی آن را مصرف می‌کنند.کودکان بی‌توجه به این که میوه را با چه دقتی باید شست و چه میزان می‌بایست از آن مصرف کرد، آنها را خورده و گاه دچار مسمومیت‌های جدی می‌شوند. البته در برخی موارد ویروس مسموم‌کننده در بین سایر اعضای خانواده رواج پیدا کرده و همه افراد را مبتلا می‌کند.

اصل سلامت تغذیه

میوه‌هایی که در فصول مختلف به بازار می‌آیند منبع مناسبی برای تأمین ویتامین‌های مختلف برای بدن هستند بنابراین میوه‌ها و سبزیجات در هر فصلی که می‌رویند از ارزش غذایی خاصی برخوردار هستند. بعضی از نوبرانه‌های فصلی در خورشت‌ها، مرباها و ترشی‌ها استفاده می‌شود و ارزش غذایی خود را از دست نمی‌دهند اما به اندازه مصرف کردن اینگونه میوه ها نیز برای حفظ سلامت بدن مهم و ضروری است.دکتر علی اصغر وحیدی‌نیا، متخصص تغذیه در این رابطه می گوید: «در این فصل میوه‌هایی مانند: گوجه سبز، توت‌فرنگی و چغاله بادام و سایر میوه‌ها به دلیل رعایت نکردن اصول ایمنی و بهداشتی بخصوص مصرف سمومی که در باغ‌ها برای از بین بردن آفات گیاهان استفاده می‌شود خطرساز است خصوصاً این مواد، روی سطح میوه باقی مانده و ایجاد مسمومیت می‌کند. بنابراین در شست‌وشوی با آب سموم از بین نرفته و حتی ممکن است به درون میوه سرایت کرده و برای

مصرف کننده مشکل بیافریند. در بعضی موارد میوه سالم بعد از شست‌وشوی دقیق ممکن است باعث بروز آلرژی شود. دکتر وحیدی‌نیا با اشاره به اصل سلامت تغذیه می‌گوید: اعتدال وتنوع در مصرف، اصلی‌ترین مسئله در سلامت تغذیه است. از این رو تنوع در انتخاب میوه‌های مختلف و همچنین دریافت ویتامین‌های مورد نیاز بدن از راه خوردن انواع آن تأمین می‌شود. اما با توجه به این که میوه‌های هسته‌دار مانند: گوجه‌سبز، آلبالو و گیلاس، ملین بوده و برای افرادی‌که دچار یبوست هستند، مفید است، افراد عادی و بعضی از افرادی که دچار بیماری‌های گوارشی هستند باید در مصرف اینگونه میوه‌ها اعتدال را رعایت کرده و آنها را کمتر مصرف کنند تا به لحاظ گوارشی مشکل خاصی برایشان ایجاد نشود. توت فرنگی سرشار از ویتامین ث است اما به هرحال مصرف ۲ تا۴ واحد میوه در روز برای بدن لازم است. چغاله بادام اغلب هضم سنگینی داشته و از آنجا که با هدف کسب سود بیشتر توسط باغداران با وسوسه دلالان و واسطه‌ها زودهنگام عرضه می‌شود بیش از حد کال و نارس و طبیعت آن بسیار سرد است به گونه‌ای که فرد با مصرف بیش از اندازه آن دچار عوارضی از قبیل دل‌درد، تهوع، اسهال و سردرد می‌شود.

‌آلودگی آب

دکتر محمد جعفر فره‌وش فوق تخصص گوارش در مورد علت بروز مسمومیت در دستگاه گوارش با میوه‌های آلوده فصل بهار می‌گوید: «افرادی که اینگونه میوه‌ها را روی چرخ دستی و روی سینی‌های بزرگ می‌فروشند مشخص نیست که آن را با آب بهداشتی شسته یا نه و نیز مشخص نیست که با چه شیوه ای آن را شست‌وشو داده‌اند. همچنین آلودگی ناشی از ظروف و دست‌ها نیز از مواردی است که مشکلات گوارشی را به همراه می‌آورد. چون این میوه‌ها

ضد عفونی نمی‌شوند باکتری‌ها و انگل‌ها روی سطح میوه باقی مانده و بعد از مصرف ایجاد عفونت روده، دل درد همراه با حالت تهوع و اسهال و ورم معده می‌کند که اصطلاحاً به آن«گاسترو آنتریت» گفته می‌شود. اغلب بیماری‌های روده‌ای با این علائم بعد از دو یا سه روز بهبود می‌یابند. اما اگر علائم ادامه پیدا کند باید حتماً به پزشک مراجعه شود. در ضمن میکروب زدایی با مواد ضدعفونی‌کننده مانع از به وجود آمدن انگل در روده می‌شود. با رعایت اصول بهداشتی به راحتی می توان از عارضه مشکلات گوارشی جلوگیری کرد.»

انواع مسمومیت ها

دکتر احمدرضا درستی متخصص تغذیه و استاد دانشگاه در زمینه انواع مسمومیت‌ها می‌گوید: مسمومیت‌ها به چهار گروه تقسیم می‌شوند: دسته اول باکتری‌ها هستند، که روی سطح میوه‌هایی مانند گوجه سبز و یا چغاله بادام وجود دارند و توسط دستفروشان به مردم ارائه شده و از آن استفاده می‌شود. اگر خوب شسته نشده باشند، حاوی

باکتری ای به نام «باسیلوس سرئوس»است. اما این باکتری فقط مخصوص میوه‌ها نیست و ممکن است در ادویه‌هایی مانند: فلفل و زردچوبه هم وجود داشته باشند. این باکتری سال‌ها زنده مانده و در خاک هم رشد می‌کند. از عوارض این باکتری ایجاد تهوع، اسهال و دل‌درد است. بعضی از مردم تصور می‌کنند که وجود طبع سرد اینگونه میوه‌ها باعث بروز این علائم می‌شود، در حالی که در وهله اول وجود باکتری باعث بیماری گوارشی می‌شود.

دسته دوم آلودگی‌های انگلی به نام «ژیاردیا » است که در بعضی از نقاط دور افتاده کشور به علت رعایت نکردن اصول بهداشتی رایج است. افرادی که این میوه‌ها را از روی درخت می‌چینند ممکن است پینه‌هایی روی دستانشان وجود داشته باشد که این آلودگی را به سطح میوه انتقال می‌دهند. بخصوص میوه‌هایی مانند: توت فرنگی و گوجه سبز که با تماس دست به راحتی آلوده می‌شوند.دسته سوم، آلودگی‌های قارچی است که اگر میوه‌ها کمی لهیده و پیر شده و یا کپک بزنند، این آلودگی به راحتی روی آنها رشد کرده و به فرد سالم انتقال پیدا می‌کند و او را به مسمومیت قارچی ابتلا می‌کند.دسته چهارم مسمومیت با مواد شیمیایی است. سموم آفات نباتی که اغلب باغدارها برای سالم ماندن درختان و میوه‌ها استفاده می‌کنند باعث این بیماری می‌شود. این سموم روی میوه باقی مانده و حتی با شستن از بین نمی‌رود و حتی ممکن است آنها به درون میوه سرایت کرده و بخشی از آن را به سم آلوده سازد. برای اطمینان بیشتر موقع مصرف این گونه میوه‌ها بهتر است از ضدعفونی‌کننده‌هایی استفاده شود که حاوی باکتری‌کش و کف‌کننده باشد.

دکتر درستی همچنین می‌افزاید: میوه‌ها باید با دقت بیشتری شسته شوند. ابتدا می‌بایست آنها را داخل یک ظرف که با مواد ضدعفونی‌کننده آغشته شده است ریخته و بعد از ته‌نشین شدن گل و لای و تخم انگلها و مواد سمی، به آرامی میوه‌ها را از ظرف خارج کرده و آبکشی کرد. البته مصرف زیاده از حد این میوه‌ها اصلاً جایز نیست . برای جلوگیری از عارضه دل‌درد بهتر است روزی یک یا دو واحد از این میوه‌ها بدون نمک استفاده شود.

خطر میوه‌های هسته‌دار

گذشته از عارضه مسمومیت برای کودکان، میوه‌های فصل بهار اغلب هسته‌دارهستند و ممکن است مصرف آن برای کودک خطرناک باشد. دکتر وحیدی‌نیا در این رابطه می‌گوید: «مصرف گوجه سبز برای کودکان زیر سه سال به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. زیرا این میوه‌های هسته‌دار خطر جدی برای کودک به حساب می‌آید زیرا با بلعیدن آن هسته در گلوی کودک گیر کرده و او را دچار خفگی می‌کند. مصرف توت فرنگی به میزان کم برای دریافت ویتامین

A وC مناسب است.دکتر وحیدی نیا در مورد مصرف باقلا در این فصل نیز توضیح داده و می‌گوید: «تنها میوه‌ها در فصل بهار ایجاد مسمومیت نمی‌کنند، باقلا هم ممکن است بعضی از افراد را که مشکل کمبود آنزیم در بدن دارند نیز تهدید کند. این افراد دچار بیماری فاویسم شده و هنگامی که از کنار مزارع باقلا عبور می‌کنند، مشکل حادتری پیدا می‌کنند.