بیماری پوستم تقصیر کیست

مشکل ما حالت لک مانند قرمزی است که روی صورت علیرضا به وجود آمده است در سفری که اخیرا به شمال داشتیم علیرضا خیلی خسته بود و روی صندلی عقب ماشین دراز کشید و خوابید هوا گرم بود و عرق کرده بود

علیرضای ۷ ساله از مشکل پوستش می‌گوید:

دکتر گفت قرمزی پوستم تقصیر باباست!

[علیرضا در حالی که گونه راستش را نشان می‌دهد] می‌گوید: من از مادرم خواستم این کار را بکند. دکتر گفته این قرمزی به دلیل کثیفی ماشین بابا و آلوده‌شدن صورتم با دود سیگار بابا بوده است!

[مادر علیرضا حرفش را قطع می‌کند]: مشکل ما حالت لک مانند قرمزی است که روی صورت علیرضا به وجود آمده است. در سفری که اخیرا به شمال داشتیم علیرضا خیلی خسته بود و روی صندلی عقب ماشین دراز کشید و خوابید. هوا گرم بود و عرق کرده بود. بیدار که شد، صورتش را به شدت می‌خاراند. اول گفتم شاید ردی که به وجود آمده ناشی از تماس طولانی‌مدت با روکش صندلی‌ها باشد اما این خارش اذیتش می‌کرد و به سوزش تبدیل شد. از اولین داروخانه سر راهمان یک پماد بتامتازون خریدم تا سوزش و خارش او کم شود. یک هفته‌ای هم که شمال بودیم تا صورتش می‌خارید یا قرمزی‌اش بیشتر می‌شد، خودش پماد را مصرف می‌کرد. اصلا پوستش انگار دانه‌دانه شده و بعد از این مدت هنوز قرمز مانده است.

▪ داستان مقصر بودن پدر علیرضا که خودش تعریف می‌کند، چیست؟

از شمال که برگشتیم، به پزشک مراجعه کردیم و گفتند از‌ آنجا که پدر علیرضا مدام در مکان بسته ماشین در حال سیگار کشیدن است و تا حالا روکش صندلی‌ها را نشسته‌، این آلاینده‌های مضر و کثیف روی صندلی‌ها مانده و در اثر عرق کردن به پوست حساس بچه صدمه زده است. علیرضا هم از آن موقع می‌گوید مقصر قرمزی پوستم باباست!

▪ علیرضا تا به حال حساسیت غذایی یا پوستی نداشته است؟

نه، تا امروز به هیچ غذا، دارو یا چیزی حساسیت نشان نداده بود. برای ما مهم‌تر از همه این است بدانیم واقعا چرا این‌طوری شده و چرا جای آن مانده است.

● توصیه متخصص بهداشت

قبل از بوسیدن کودک، دست و صورتتان را بشویید!

دکتر علی‌اصغر فرشاد

مدیرکل سابق دفتر سلامت بهداشت وزارت بهداشت و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران

در مورد سوژه این هفته دو موضوع به نظرم می‌رسد؛ اول اینکه از والدین می‌خواهم به‌خاطر سلامت فرزندشان هم که شده سیگار کشیدن را ترک کنند. تحقیقات نشان داده بچه‌هایی که در معرض دود سیگار والدین خود بوده‌اند، با مشکل‌های جدی سیستم تنفسی از آسم گرفته تا دیگر مشکل‌ها مواجه می‌شوند. بیشتر جوان‌های۲۰ یا ۳۰ ساله‌ای که خودشان سیگاری نیستند اما از مشکل‌های تنفسی رنج می‌برند، در شرح‌حال و بررسی دقیق بیان می‌کنند پدرشان سیگاری بوده و از کودکی به یاد دارند حین سفر و رانندگی همواره پدر سیگار می‌کشیده است. غلظت دود سیگار در فضای بسته اتومبیل شخصی، حتی اگر پنجره را هم باز کنید، بالاست و می‌تواند تاثیر سوئی روی بچه‌ها و دیگر همسفران بگذارد. حتی اگر در حضور بچه سیگار نمی‌کشید هم باید بدانید آلاینده‌های مضر حاصل از سیگار روی صورت، اطراف لب و محاسن شما می‌ماند و هنگام بوسیدن کودک آن را به او منتقل می‌کنید پس حتما دست و صورتتان را بشویید و بعد بچه را ببوسید.

نکته دوم، برمی‌گردد به ارتباط بین آلودگی داخل اتومبیل و ‌آلاینده‌هایی که ممکن است روی روکش‌ها و صندلی‌ها بمانند و در تماس با پوست دست و صورت یا بدن فرد به آن آسیب بزنند. در این مورد ما نمی‌توانیم به قطعیت صحبت کنیم و بگوییم فلان ماده خاص باعث بروز حساسیت پوستی در کودک شده است. البته شرط عقل و احتیاط است تا می‌توانیم از عوامل آلرژن دور باشیم و شرایط بروز حساسیت را در افرادی که پوست حساس دارند، مهیا نکنیم. اگر با اتومبیل مسافرکشی شده باشد، اگر برای کاری مجبور به حمل یک کیسه سیمان شده‌ و آن را روی صندلی گذاشته باشند یا با اتومبیل مواد شیمیایی خاصی حمل شده باشد، می‌توانیم احتمال آلودگی سطوح داخل اتومبیل را بدهیم و بگوییم این آلاینده‌ها باعث بروز حساسیت در پوست بچه‌ شده است اما الان نکته مهم‌تر از این ضایعات پوستی، آسیب جدی‌ای است که کودک از دود سیگار می‌بیند و احتمال بالای ابتلای او به آسم و مشکل‌های تنفسی. حتی امکان دارد پوست بچه‌ به نوع چرم یا جنس روکش که از پلاستیک خاصی تهیه شده است یا از مواد اولیه‌ای ساخته شده که (مواد پتروشیمی که احتمال بروز حساسیت دارند) آلرژن هستند، حساسیت نشان داده و دچار اگزما و ضایعات پوستی شده باشد. به هر حال اطلاعات کمی در این‌باره داریم و نمی‌توانیم به قطعیت درباره‌اش صحبت کنیم اما آنچه می‌توان تاکید کرد این است که برای جلوگیری از بروز این اتفاق‌ها همیشه رعایت نکته‌های بهداشتی و سلامت راهگشاست.

داشتن ملحفه‌های نخی، حوله‌های شخصی و وسایل شوینده مناسب که شوینده و ضدعفونی‌کننده باشند، از ملزوماتی است که باید قبل از سفر آن را آماده کنیم. در سفر هم با تکیه بر اصول بهداشتی،‌ شستشوی مرتب دست و صورت و استفاده از غذاهای سالم کاری کنیم که هیچ اتفاق خاصی ناشی از سهل‌انگاری ما و رعایت نکردن بهداشت رخ ندهد. شاید اینکه این پسر کوچک می‌گوید مقصر ضایعه پوستی‌ام پدرم است تا حدی جای شک داشته باشد اما قطعا مقصر مشکل‌های تنفسی او و آسیب به ریه‌اش پدر او است که از همین سن کم ریه‌های او را درست همانند ریه خود از نعمت اکسیژن و تنفس سالم محروم می‌کند و اگر به همین منوال پیش برود در ۲۰ سالگی علامت‌های مشکل‌های ریوی - تنفسی در او بارز خواهدشد و درمی‌یابند این کودک سیگاری (در ریه‌های کسانی که در معرض دود هستند همان آلاینده‌هایی که در سیگار است مشاهده شده است) بیمار شده؛ بیماری‌ای که پدرش به او هدیه داده است.

● نگاه متخصص پوست

دکتر مجتبی امیری ‌

عضو هیات علمی دانشگاه

علوم پزشکی بقیه‌ا...

تقصیر عرق‌سوز است!

▪ تشخیص شما در مورد ضایعات صورت مهمان «میزگرد زیبایی» چیست؟

لازم است ضایعات پوستی از نزدیک به وسیله متخصص دیده شود تا بتوان تشخیص قطعی داد اما به نظر می‌رسد دلیل بروز این ضایعات یا عرق‌سوز است یا درماتیت تماسی.

▪ چرا عرق‌سوز؟

روکش ماشین، پلاستیکی است و به پوست می‌چسبد و وقتی فردی در یک حالت ثابت روی آن قرار می‌گیرد، مجاری غدد عرق آن بخش از پوست که با سطح در ارتباط است، بسته می‌شود. از سوی دیگر، گرمای درون ماشین باعث افزایش تولید عرق می‌شود اما چون مجاری عرق محل بسته شده، پوست ملتهب و عرق‌سوز می‌شود.

▪ تنها علامت عرق‌سوزشدن التهاب پوستی است؟

نه، التهاب خود را به صورت قرمزی و پوست مرغی نشان می‌دهد. گاهی سر دانه‌های قرمز، سفید می‌شوند و خارش دارند. معمولا هم به دلیل خاراندن مشکل تشدید می‌شود و جای آن می‌ماند.

▪ برای درمان چه باید کرد؟

کافی است ناحیه را مرتب با آب ولرم بشویید و از لوسیون کالامین و پماد زینک‌اکساید استفاده کنید تا قرمزی، لکی از خود به جا نگذارد.

▪ چه تفاوتی بین عرق‌سوز و درماتیت تماسی وجود دارد؟

درماتیت تماسی یعنی التهاب پوست در اثر تماس با مواد خاص. این ماده می‌تواند مواد سمی یا شیمیایی قوی یا ضعیف باشد که پوست را در تماس طولانی تحریک می‌کند و باعث واکنش می‌شود. از آنجا که پدر این پسر بچه در اتومبیل سیگار می‌کشد و خود روکش‌ها هم منبع آلودگی هستند، ممکن است پوست این کودک به این مواد واکنش نشان داده باشد. در درماتیت تماسی، پوست ملتهب و قرمز می‌شود اما برخلاف عرق‌سوز، حالت پوسته مرغی و دانه‌دانه پیدا نمی‌کند. پوست قرمز و خارش‌دار است و در حالت شدید، دانه‌های آب‌دار بروز می‌کند و ضایعه محدود به ناحیه تماس است.

▪ برای رفع قرمزی و خارش ناشی از درماتیت چه باید کرد؟

با توجه به شدت، باید داروی مناسب به‌خصوص از گروه‌ داروهای استروییدی استفاده شود تا احتمال بروز عفونت کاهش یابد.

▪ والدین این پسر بچه برای کاهش التهاب بتامتازون استفاده کرده‌اند. این کار درست بوده است؟

کورتون، هم پوست را نازک می‌کند هم احتمال عفونت را بالا می‌برد، بنابراین مصرف بتامتازون در این شرایط اصلا توصیه نمی‌شود.

▪ بعد از گذشت یک هفته پوست این کودک بهتر شده اما کمی دانه‌دانه است. آیا این ضایعات برطرف می‌شود؟

دانه‌دانه شدن پوست از عوارض مصرف بتامتازون است. البته ممکن است این دانه‌ها ادامه حالت عرق‌سوز باشد که بعید به نظر می‌رسد یک هفته ادامه پیدا کرده باشد مگر آنکه درمان کامل انجام نشده باشد.

به نظرم بهتر است یک هفته از لوسیون کالامین و زینک‌اکساید استفاده کنند اما اگر ضایعات برطرف‌ نشد، حتما باید به متخصص مراجعه کنند زیرا وقتی پوست ملتهب می‌شود به‌خصوص در این بیمار که کورتون استفاده کرده احتمال بروز عفونت باکتریایی و قارچی وجود دارد.

● نگاه متخصص پوست

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده ‌

رییس مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی

تقصیر بتامتازون است!

بدون بررسی و معاینه دقیق علیرضا نمی‌توان درباره اینکه باید چه کار کنیم تا جای ضایعه از بین برود، نظری داد اما در مورد این مشکل به نظرم نوعی حساسیت پوستی تماسی از نوع تحریکی است که در اثر تماس طولانی مدت با روکش صندلی ماشین که به دلیل ترکیب?های پلاستیکی آن ممکن است در بچه‌های با سابقه پوست حساس و خشک یا به اصطلاح آتوپی ایجاد التهاب و خارش کند. احتمالا تعریق و مالش پوست روی صندلی و حتی زمینه آفتاب سوحتگی پوست کودک در اثر تابش آفتاب از شیشه ماشین نیز اگزما را تشدید کرده است. در ضمن مصرف سیگار در محیط بسته ممولا منجر به اثر فوری بر پوست نمی‌شود اما در دارازمدت می‌تواند بر روند ترمیم پوست بچه موثر باشد. در این مورد ۲ نکته مهم را یادآوری ‌کنم؛ اول که خیلی مهم است، مصرف خودسرانه و طولانی‌مدت دارویی از گروه کورتون‌هاست به نام بتامتازون که باعث شده پوست لطیف و حساس بچه‌ آسیب ببیند. قطعا این مشکل را می‌شد با داروهای ترکیبی با کورتون‌های ضعیف‌تر و ترکیبات ضدخارش که از تشدید ضایعات جلوگیری می‌کند تسکین داد. بتامتازون را نباید بدون تجویز استفاده کرد اما بیشتر مادر و پدرها بدون نسخه و توصیه پزشک از آن برای رفع ضایعات پوستی خارش‌دار، ملتهب و قرمزشده دست و پا و حتی ناحیه پوشک بچه‌ها استفاده می‌کنند. آن هم در حالی که احتمال بروز عوارض در پی استفاده از این دارو که باعث نازک شدن پوست می‌شود، وجود دارد. نکته دوم که به نظرم مهم‌تر است، بی‌دقتی‌ای است که باعث بروز این مشکل شده است. اگر این بچه‌ روی ملحفه نخی یا بالش نخی مناسب و تمیز می‌خوابید، امکان و احتمال تعریق و عرق‌سوز شدن و مواجهه با این مشکل به شدت کم می‌شد. در مورد مراقبت از پوست که در واقع پوشش اصلی و محافظتی بدن ما و سدی محافظ در برابر بسیاری از آسیب‌های محیطی است، نباید تا این حد سهل‌انگارانه برخورد کرد. گذشته از مشکلی که برای علیرضا پیش‌آمده، ما بچه‌های زیادی را می‌بینیم که به دلیل سفر به شمال و بازی در آب‌ دریا دچار آفتاب ‌سوختگی می‌شوند. این بچه‌ها و خانواده‌هایشان در مورد حفاظت از پوست در برابر اشعه مضر آفتاب چیزی نمی‌دانند. آموزش مراقبت از پوست به بچه‌ها وظیفه ما بزرگ‌ترهاست زیرا تحقیقات نشان داده پوست بچه‌هایی که در کودکی بیشتر در معرض بدون حفاظت آفتاب بوده‌اند با احتمال بیشتری در بزرگسالی و پیری به انواع سرطان‌های پوست دچار خواهد شد.

● نگاه مشاور خانواده

هرگز نگویید پدران و مادران مقصرند

دکتر بدری‌السادات بهرامی‌

به نظر من تذکر این موضوع الزامی است که نباید طوری صحبت یا رفتار کنیم که بچه‌ها حس کنند پدر یا مادرشان مقصر هستند. اصلا به‌کار بردن این واژه برای پدر و مادری که همه هم و غمشان سلامت و آسایش و رفاه بچه است و حاضرند خار به چشمشان برود اما به پای فرزندشان نرود؛ درست نیست. واژه مقصر را برای کسی به کار می‌بریم که از روی عمد و غرض سعی کند به کسی آسیب برساند. هیچ نیت سوئی در این خصوص وجود ندارد. درست است که والدین علیرضا غفلت کردند و از روی ناآگاهی باعث شدند مشکل پوستی گذرایی برای او به وجود آید، اما ده‌ها و صدها کودک مثل علیرضا هستند که در شرایط مشابه قرار می‌گیرند و دچار چنین مشکلی نمی‌شوند. پوست این کودک حساس بوده است و پدر و مادر بچه‌هایی که مبتلا به آلرژی هستند، باید خیلی دقت کنند فرزندشان در معرض موادی که به آنها حساسیت دارد یا شرایط محیطی و تماسی حساسیت‌زا قرار نگیرد. این ناآگاهی با مقصر بودن تفاوت دارد چون طبیعت و ذات و غریزه والدی، آسیب‌ زدن به فرزند نیست مگر اینکه پدر و مادری دچار بیمار روانی باشند و به‌دلیل بیماری و اختلال روان‌پزشکی به فرزندشان صدمه بزنند حتی در این موارد هم نمی‌توان گفت والدین مقصرند و به بچه مدام یادآوری کرد پدرت مقصر است.

باید به بچه گفت او به خاطر بیماری چنین رفتاری دارد. حس می‌کنم اگر به علیرضا تفهیم کنیم عمد و تقصیری در کار نبوده و مشکل گذرای او حل خواهد شد، حسی که به پدرش دارد و تصویری که از او می‌سازد، مخدوش نمی‌شود. به پدر هم توصیه می‌کنم بگوید: «قصد دارم سیگارم را ترک کنم. با اینکه هیچ ربطی به این موضوع ندارد اما به هر حال دلم نمی‌خواهد امکان مشکل تنفسی و آسم حتی یک درصد برای پسرم که همه زندگی من است، پیش بیاید.» به این شیوه هم علیرضا از بدی سیگار و عوارض آن آگاه می‌شود هم خواهد دید سیگار کشیدن عادت بدی است و پدرش چقدر تلاش می‌کند ترک عادت کند بنابراین به سمت آن نخواهد رفت.

نسیم تقوی

«میزگردزیبایی» درباره حساسیت پوستی یک کودک ۷ساله با حضور

دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده و دکتر مجتبی امیری متخصصان پوست دکتر ‌علی‌اصغر فرشادمتخصص بهداشت دکتر بدری‌السادات بهرامی مشاور خانواده