پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

راه سینما از هشت پا می گذرد


راه سینما از هشت پا می گذرد

بعضی روابط فیلم , مثل رابطه «رضا داوودنژاد» با شخصیتی که آن را «ماهایا پطروسیان » بازی می کند, یا آن عشق مانند «فروتن » و «آتنه فقیه نصیری » از کار در نیامده و این البته تقصیر فیلمنامه است که خیلی چیزها را که باید بگوید, نمی گوید و شاید هم نمی خواهد یا نمی تواند بگوید

فیلمی‌ چون‌ «هشت‌پا» و فیلم‌های‌ مشابه‌ آن‌ رامی‌ توان‌ دوست‌ داشت‌ یا نه؛ حتی‌ می‌توان‌ از آنها متنفر هم‌ بود و سینمایی‌ دیگر را دوست‌ داشت‌. اما این‌ دوست‌ داشتن‌ها و نداشتن‌ها نمی‌تواند تفاوتی‌ در این‌ قضیه‌ ایجاد کند که‌ «هشت‌پا» و فیلم‌های‌ مشابه‌ آن‌ فیلم‌هایی‌ حرفه‌یی‌ هستند که‌ راه‌ یک‌ سینمای‌ درست‌ از آن‌ می‌گذرد...

بله‌... خیلی‌ها می‌گویند «نیاز» بهترین‌ فیلم‌ «علیرضا داوودنژاد» است‌ یا برای‌ کسان‌ دیگر هم‌، مثال‌های‌ دیگری‌ می‌زنند. در مورد همین‌ «علیرضا داوودنژاد»، «بهشت‌ از آن‌ تو» را هم‌ مثال‌ می‌زنند که‌ فیلم‌ خوب‌ و موفقی‌ است‌. البته‌ بیراه‌ هم‌ نمی‌گویند. «نیاز» و «بهشت‌ از آن‌ تو» فیلم‌های‌ خوبی‌ هستند که‌ یک‌ کارگردان‌ خوب‌ آنها را ساخته‌ است‌. اما اینها، فیلم‌هایی‌ نیستند که‌ بتوانند در مسیر حرفه‌یی‌ یک‌ سینماگر حرفه‌یی‌، نقاط‌ عطفی‌ باشند. این‌ فیلم‌ها فیلم‌های‌ خوبی‌ هستند که‌ در یادها می‌مانند، اما «هشت‌پا» و حتی‌ «ملاقات‌ با طوطی‌» شاید سال‌ها بعد از یاد برود، اما در عین‌ حال‌، متعلق‌ به‌ سینمایی‌ است‌ که‌ باید ابتدا، روی‌ پای‌ خود بایستد تا فیلم‌هایی‌ چون‌ «نیاز» در آنها ساخته‌ شود. از این‌ نظر، «هشت‌پا» فیلمی‌ به‌ مراتب‌ مهمتر در کارنامه‌ سینمایی‌ «علیرضا داوودنژاد» است‌. فیلمی‌ که‌ علاوه‌ بر خود «علیرضا داوودنژاد» می‌تواند جهت‌ دهنده‌یی‌ برای‌ سینمایی‌ باشد که‌ به‌ تماشاگر وابسته‌ است‌ و از این‌ حیث‌ یک‌ سینمای‌ راستین‌ به‌ شمار می‌آید.

«هشت‌پا» اما، علاوه‌ بر خصیصه‌ سینما بودن‌ و سینمایی‌ بودن‌ و برای‌ سینما بودن‌، خوشبختانه‌ فیلم‌ خوبی‌ هم‌ هست‌ که‌ فقط‌ و فقط‌ در حد عنوان‌ فیلمی‌ برای‌ «تماشاگر» باقی‌ نمی‌ماند و خصایص و ویژگی‌هایی‌ دارد که‌ اطلاق‌ عنوان‌ یک‌ فیلم‌ خوب‌ و کار شده‌ را به‌ آن‌، به‌ سهولت‌ مقدور می‌سازد.

«هشت‌پا» فیلمی‌ بشدت‌ کار شده‌ و فکر شده‌ است‌. از تک‌ تک‌ پلان‌های‌ فیلم‌ معلوم‌ است‌ که‌ چه‌ زحمتی‌ برای‌ ساخت‌ آن‌ کشیده‌ شده‌ است‌ مثل‌ فیلم‌ «ملاقات‌ با طوطی‌» که‌ آن‌ هم‌ فیلم‌ کار شده‌ و فکر شده‌یی‌ بود که‌ متاسفانه‌ چوب‌ نمایش‌ بدش‌ را خورد. فکری‌ که‌ پشت‌ تک‌ تک‌ پلان‌های‌ فیلم‌ است‌، در یک‌ انسجام‌ پیوسته‌ ساختاری‌ کاملا یکدست‌ به‌ کار داده‌ و از این‌ نگاه‌ «هشت‌پا» بخصوص‌ در کارگردانی‌، در سینمای‌ این‌ یکی‌ دو سال‌ اخیر، در کنار فیلم‌هایی‌ چون‌ «حکم‌»، «مهمان‌ مامان‌» یا همین‌ «ملاقات‌ با طوطی‌» بالاتر از حد استاندارد کارگردانی‌ در سینمای‌ ایران‌ قرار می‌گیرد...

بازی‌های‌ درست‌ و یکدست‌ به‌ استثنای‌ محمدرضا فروتن‌ همیشه‌ تکراری‌ و کلیشه‌ شده‌ و آزارنده، قاب‌های‌ زیبا و در خدمت‌ قصه‌ فیلم‌، کارگردانی‌ پنهان‌ و نامتظاهر ولی‌ البته‌ در خدمت‌ فیلم‌، طراحی‌ فکر شده‌ و هوشمندانه‌، ظاهر خوش‌ پرداخت‌ و از همه‌ مهمتر روانی‌ روایت‌ داستانی‌ در فیلم‌ کاری‌ به‌ فیلمنامه‌ و دست‌اندازهای‌ آن‌ نداریم، «هشت‌پا» را از حیث‌ خوش‌ ساخت‌ بودن‌ بدل‌ به‌ فیلمی‌ نمونه‌یی‌ در سینمای‌ ایران‌ و البته‌ کارنامه‌ کارگردانی‌ به‌ نام‌ «علیرضا داوودنژاد» می‌کند که‌ بخصوص‌ در سال‌های‌ اخیر، هر فیلمی‌ که‌ ساخته‌ تبحر خود را در ساخت‌ آن‌ نشان‌ داده‌ است؛ خواه‌ این‌ فیلم‌، ساده‌ و نامتعارف‌ چون‌ «مصایب‌ شیرین‌» یا «بچه‌های‌ بد» باشد، چه‌ فیلمی‌ سنگین‌تر چون‌ «ملاقات‌ با طوطی‌»...

انتخاب‌ درست‌ هنرپیشگان‌ از ویژگی‌های‌ اصلی‌ «هشت‌پا» است‌. گذشته‌ از «محمدرضا فروتن‌» که‌ چون‌ وصله‌ ناجوری‌ در فیلم‌ جلوه‌ می‌کند و متاسفانه‌ به‌ گفته‌ بسیاری‌ ازاهالی‌ سینما سیر صعودی‌ این‌ هنرپیشه‌ تا سقوط‌، او را وصله‌ ناجور هر فیلم‌ دیگری‌ هم‌ جلوه‌ می‌دهد، بقیه‌ هنرپیشگان‌ «هشت‌پا» هم‌ بهترین‌ انتخاب‌های‌ ممکن‌ به‌ نظر می‌رسند و هم‌ بهترین‌ بازی‌های‌ سال‌های‌ اخیرشان‌ را ارایه‌ کرده‌اند که‌ البته‌، این‌ ایفای‌ نقش‌ کم‌نقا، بیشترین‌ و مستقیم‌ترین‌ رابطه‌ ممکن‌ را با انتخاب‌ درست‌ آنها و قرار گرفتن‌شان‌ در مناسب‌ترین‌ جای‌ ممکن‌ دارد. نمی‌دانم‌ این‌ جمله‌ که‌ با انتخاب‌ درست‌ هنرپیشه‌ نیمی‌ از راه‌ بازیگیری‌ و بیش‌ از نیمی‌ از راه‌ بازیگری‌ طی‌ می‌شود، از کدام‌ کارگردان‌ بزرگ‌ است‌ هوش‌ و حواس‌ نمانده‌ که‌!، اما «هشت‌پا» بی‌شک‌ یکی‌ از بهترین‌ مصداق‌های‌ درست‌ بودن‌ چنین‌ ایده‌یی‌ است‌...

«ویشکا آسایش‌» در فیلم‌، در نقش‌ زنی‌ از درون‌ شکسته‌ و در ظاهر قدرتمند، با آن‌ ظاهر متفاوت‌ و خشن‌ که‌ هیچ‌ ربطی‌ به‌ نقش‌ معرفی‌ کننده‌ او (قطام) و سایر نقش‌های‌ تقریباص مشابهش‌ چون‌ فیلم‌ «عشق‌ ۲» یا «بلوغ‌» که‌ در آنها برپایه‌ خصایا زنانه‌اش‌ می‌درخشید، ندارد، انتخاب‌ مهمی‌ برای‌ بازیگری‌ در این‌ فیلم‌ بوده‌ است‌ که‌ نه‌ تنها باعث‌ شده‌ این‌ هنرپیشه‌ و طراح‌ صحنه‌ با ذوق‌ گام‌ها از خودش‌ و کارنامه‌اش‌ جلوتر بایستد، بلکه‌ بهترین‌ بازی‌ این‌ فیلم‌ را هم‌ از او شاهد باشیم‌. همچنین‌ است‌ «مهتاب‌ کرامتی‌» و آن‌ صلابت‌ خاصش‌ که‌ هم‌ از فیزیک‌ او می‌آید و هم‌ از نقشی‌ که‌ در این‌ فیلم‌ دارد و نیز «احمد نجفی‌» که‌ کلیشه‌های‌ بازیگری‌اش‌ را در مسیری‌ غیر کلیشه‌یی‌ در این‌ فیلم‌ به‌ کار بسته‌ و چه‌ خوب‌ هم‌ از عهده‌ این‌ نقش‌ برآمده‌ است‌. «ماهایا پطروسیان‌» و «آتنه‌ فقیه‌ نصیری‌» و حتی‌ «محمدرضا» و «رضا» داوودنژاد هم‌ به‌ همین‌گونه‌ عمل‌ می‌کنند تا در کنار فیلمبرداری‌ برجسته‌ فیلم‌ جای‌ علیرضا زرین‌ دست‌ که‌ کار درخشان‌ او در ملاقات‌ با طوطی‌ غیرقابل‌ تکرار به‌ نظر می‌رسد، هم‌ خالی‌ است‌ و تدوین‌ ظریف‌ فیلم‌، با پلان‌های‌ فراوان‌ و ظاهراً غیرقابل‌ چسباندن‌ فیلم‌ بخصوص‌ در صحنه‌های‌ گفت‌وگو؛ یکی‌ از بهترین‌ و خوش‌ ساخت‌ترین‌ فیلم‌ها

ی‌ سینمای‌ ایران‌ حاصل‌ آید.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.