دو کلمه با اطرافیان سالمند

در افرادی که بازنشسته یا از کار افتاده می‌شوند، پایین آمدن درآمد، استرس و فشارهای ناشی از هزینه‌های درمانی و خانواده و عوامل متعدد دیگری باعث بروز افسردگی می‌شود.
اما گذشته …

در افرادی که بازنشسته یا از کار افتاده می‌شوند، پایین آمدن درآمد، استرس و فشارهای ناشی از هزینه‌های درمانی و خانواده و عوامل متعدد دیگری باعث بروز افسردگی می‌شود.

اما گذشته از اینها، مهم‌ترین عاملی که باعث افسردگی سالمندان می‌شود، ترس از سرباربودن در احساس غیرمفیدبودن و نیز ترس از وابستگی به دیگر اعضای خانواده است.

تنها بودن و بی‌توجهی به سالمندان می‌تواند به افسردگی‌ آنها منجر شود. بنابراین رفتار مناسب اطرافیان فرد سالمند می‌تواند موجب ایجاد افسردگی یا ممانعت از بروز آن شود. نوع رفتار اعضای خانواده در شکل‌گیری حالات و روحیات سالمندان بسیار موثر است.

توصیه می‌کنم طوری با سالمندان برخورد نکنید که آنها احساس غیرمفید بودن، سربار بودن یا بی‌توجهی داشته باشند. حتی برای احترام گذاشتن به سالمندان نیز نباید فعالیت آنها را محدود کنید و به هیچ‌وجه نباید جلوی استقلال آنها را بگیرید. اگر فرد سالمند توانایی انجام کاری را دارد، باید اجازه دهید آن کار را انجام دهد و در صورت تمایل خودش، برای دیگر اعضای خانواده نیز کاری کند. شما می‌توانید در انجام کارهای گوناگون با تمایل خود فرد سالمند، به او کمک کنید ولی در کارهای او دخالت نکنید.

زندگی حال سالمندان بسیار خالی‌تر از گذشته آنهاست و دیگر هیجانات و اتفاقات دوره جوانی را ندارند یا خیلی کمتر دارند. به همین دلیل، به طور معمول خاطرات گذشته خود را تکرار می‌کنند. هیچ‌وقت نباید جلوی صحبت‌کردن آنها را حتی درباره مساله‌ای تکراری بگیرید. این برخورد شما و سایر اطرافیان می‌تواند باعث سرخورده شدن و افسرده‌خویی شود.

توصیه دیگرم این است که درباره حالت‌ها و شرایط دوران سالمندی با او گفت‌وگو کنید و او را به صورت منطقی در بروز حالات گوناگونی مانند کم‌خوابی یا محدودیت فعالیت‌ها قانع کنید. البته تمام حالات و وضعیت‌های ایجاد شده را باید به دقت زیر نظر بگیرید و آنها را به پزشک اطلاع دهید چون علایم بروز برخی از بیماری‌ها در سالمندان با جوان‌ترها و میانسالان متفاوت است.

دکتر مهشید فروغان

روان‌پزشک و فلوشیپ روان‌پزشکی سالمندان دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی