ایمن‌سازی شهری به چه معنایی است؟

ایمنی را می‌توان حفظ و مصونیت در برابر حوادث و سوانح (طبیعی و انسانی) معنا کرد. از این منظر جامعه‌شناسان و فعالان این حیطه معتقدند؛ از آنجایی که رسیدن به ایمنی به‌گونه‌ای صددرصد …

ایمنی را می‌توان حفظ و مصونیت در برابر حوادث و سوانح (طبیعی و انسانی) معنا کرد. از این منظر جامعه‌شناسان و فعالان این حیطه معتقدند؛ از آنجایی که رسیدن به ایمنی به‌گونه‌ای صددرصد دست یافتنی نیست، به این منظور باید از اصطلاحاتی نظیر «ارتقای ایمنی» و «سطح پیشرفت ایمنی» استفاده کنند. ایمن‌سازی محیط شهر در مفهوم کلان جامعه‌شناسی و مدیریت شهری عبارت از ارایه تمهیدات، تدابیر، اصول و مقررات (سیاستگذاری و اجرایی) به منظور پیشگیری از ریسک‌پذیری احتمالی در مواجهه با خطرات و بحران‌ها و حفاظت انسان در برابر آسیب‌پذیری ناشی از حوادث، اعم از طبیعی (مکان‌ساخت)، غیرطبیعی (انسان‌ساخت)، تکنولوژیک (تکنوساخت)، جنگ‌ها و... است.

از نظر برنامه‌ریزی شهری، ایمنی شهری می‌تواند شامل کلیه تمهیداتی باشد که در قالب برنامه‌های میان‌مدت، کوتاه‌مدت و بلندمدت باعث حفظ جان و مال و امکانات و تاسیسات ساکنان شهرها، شهرداری‌ها و نهادهای شهری می‌شود. این‌گونه برنامه‌ها می‌تواند به صورت برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، منطقه‌بندی شهری، مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای بافت‌های فرسوده، جانمایی بهینه کاربری‌ها و توجه به اصول پدافندی باشد.

به طور کلی درک مفهومی‌- موضوعی ابعاد ایمنی با در نظر گرفتن زنجیره ریسک‌پذیری و امکان وقوع حوادث یعنی عناصر ریسک، پاسخ ریسک و پیامدهای ریسک بهتر قابل درک است. ریسک به معنای امکان رخ دادن حوادثی خاص است و پاسخ ریسک به راه‌های کنترل و مدیریت ریسک و پیامدهای حوادث به نتایج واقعی رخداد مورد اشاره در بحث ریسک اشاره دارند. در نهایت باید گفت که شهرداری‌ها و نهادهای شهری و کلا دولت‌ها این وظیفه را دارند که در برنامه‌های خود مفهوم ایمنی شهری و ایمن‌سازی شهری را در نظر بگیرند و برای ارتقای سطح ایمنی شهری اقدام کنند.

احمد محیط‌رضوی