سفر یکی ازانواع تفریح درمانی است

سیر و سیاحت، تحول و تغییراتی در زندگی افراد ایجاد می‌کند. انسان‌های خسته از کار و یکنواختی با مسافرت به نقاط دور و تفریحی یا رفتن به دامن طبیعت خستگی را از تن به در می‌کنند و برای …

سیر و سیاحت، تحول و تغییراتی در زندگی افراد ایجاد می‌کند. انسان‌های خسته از کار و یکنواختی با مسافرت به نقاط دور و تفریحی یا رفتن به دامن طبیعت خستگی را از تن به در می‌کنند و برای تلاشی دوباره آماده می‌شوند...

سفر، قدرت خلاقیت را هم بهبود می‌بخشد. نداشتن تنوع، روزمرگی، کسالت، یکنواختی و ناامیدی سلامت روان را به خطر می‌اندازد. مسافرت یکی از جذاب‌ترین و سالم‌ترین تفریح‌هاست. برخی انسان‌ها سفر کردن را از دست دادن سرمایه و اتلاف وقت می‌دانند اما اگر به‌طور جامع و کلی نگاهی به این موضوع داشته باشیم، می‌بینیم استراحت و زمان گذاشتن برای خانواده، سرمایه طولانی مدتی است که بعدها سوددهی خواهد داشت.

با هم بودن، همکاری گروهی، احساس همدلی و نشاط و شادی پدید می‌آورد. در این میان بیماران جسمی و روانی‌ای دیده می‌شوند که از این قاعده مستثنی نیستند؛ به‌خصوص بیمارانی که اختلال‌های روانی دارند.

یکی از مواردی که روان‌پزشکان برای توانبخشی برخی بیماران روانی در نظر می‌گیرند، تفریح‌درمانی است و سفر هم یکی از این برنامه‌هاست. البته در بیماران خاص حتما باید به کمک گروه درمانی تمهیداتی در نظر گرفته شود. بهتر است این سفرها گروهی باشند یعنی یک گروه از بیماران دچار افسردگی، در کنار یکدیگر قرار بگیرند و با نظارت سرپرست گروه راهنمایی شوند و اگر قرار است همراه خانواده سفر کنند، حتما قبل از سفر باید با روان‌پزشک معالج مشورت شود.

گروه دیگر بیماران، دچار اختلال وسواسی هستند. از آنجا که افراد وسواسی همیشه مشغله‌فکری دارند و قدرت تصمیم‌گیری‌شان ضعیف است، ممکن است در سفر برای خود یا همراهانشان مزاحمت ایجاد کنند اما گاهی سفر برای این بیماران مفید هم است؛ مثلا فردی که نیم ساعت باید در دستشویی بماند، طی سفر مجبور است این زمان را کاهش دهد و همین کاهش زمان ذهنش را منحرف می‌کند تا از فکر وسواسی فاصله بگیرد.

سفر می‌تواند آثار مثبتی روی روان و به تبع آن روی جسم داشته باشد ولی بیماران جسمی هم باید نکته‌هایی را مدنظر قرار دهند؛ مثلا شاید فرد مبتلا به بیماری قلبی و تنفسی لازم باشد در شهر بماند تا در صورت بروز هر گونه مشکل به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کند.

به‌طور کلی هر سفر آدابی دارد و همه بیماران قبل از سفر لازم است آمادگی‌های لازم را داشته باشند. هر سفری قطعا با بی‌خوابی یا کم‌خوابی همراه است و احتمال دارد استرس بیماران را تشدید کند بنابراین نوع بیماری، حاد و مزمن بودن آن، نوع وسیله نقلیه و چگونگی شرایط آب و هوایی منطقه باید موردتوجه قرار گیرد تا با برنامه‌ریزی مناسب و تصمیم‌گیری بجا و دقیق حتی‌الامکان از به وجود آمدن اتفاق‌های غیرقابل پیش‌بینی جلوگیری شود و سفر به آرامی و خوشی به پایان برسد.

دکتر محمدرضا خدایی

روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و بهزیستی