کـارگـردان از خـطـر جـسـت

احوال پرسی از محسن امیر یوسفی کارگردان فیلم های «خواب تلخ» و « آتشکار»

محسن امیریوسفی از کارگردان‌های جوان و شناخته‌شده کشورمان است که با دو فیلم، خود را به سینمای ایران و جهان شناساند و جوایز متعددی را دریافت کرد...

دو فیلم با نام‌های «خواب تلخ» و «آتشکار» که اولی به شوخی با مرگ می‌پردازد و دومی نیز با لحن شوخی و طنز به سراغ یک موضوع پزشکی رفته است. امیریوسفی که در فیلم «خواب تلخ» سر به سر عزرائیل گذاشته و مرگ را به شوخی گرفته بود، هفته پیش به‌طور ناگهانی دچار سکته مغزی و بلافاصله در بخش ICU بیمارستان توس بستری شد. خوشبختانه پزشکان در همان روزهای اول توانستند رگ‌های مغزی او را باز کنند تا خطر از وی دور شود.

به گفته خودش، او سابقه نوسان قند و فشارخون و کراتین نداشته و پیشتر نیز دچار مشکلی حاد نشده بود. تنها چند روز پیش از بروز سکته، احساس سردرد داشته است که به توصیه دکتر امید روحانی، عکس MRI از مغزش گرفته و پزشکان متوجه لختگی خون و گرفتگی یکی از رگ‌هایش شده‌اند. خیلی فوری در بیمارستان توس بستری و وارد بخش ICU‌ شد و پزشکان توانستند با تزریق دارو، گرفتگی رگ را از بین ببرند. امیریوسفی به خبرنگار سلامت گفت که پزشکان دلیل این گرفتگی رگ را فشار عصبی دانستند و هیچ شواهد دیگری که منجر به لختگی خون شده باشد در آزمایش‌های او مشاهده نکرده‌اند.

امیریوسفی که به کارگردانی شوخ‌طبع و خونسرد شهره است، درباره مراجعه‌اش به مراکز MRI نیز به نکته جالبی اشاره کرد. او گفت از آنجا که وزنش بالای ۱۰۰ کیلوگرم بوده، چند مرکز قادر به پذیرش او نبوده و دستگاه‌های متناسب با وزن او را در اختیار نداشته‌اند. به همین دلیل مجبور شده به چند مرکز مراجعه کند تا درنهایت بتواند از مغزش عکسبرداری کند. نکته دیگری که او در گفت‌وگو با ما مطرح کرد، این بود که عکس اولی که تهیه شد پزشکان را متوجه نکته خاصی نکرد ولی تکرار عکسبرداری، شک‌ها را تبدیل به یقین کرد و پزشکان متوجه شدند که این کارگردان سینما در معرض خطر قرار دارد. او گفت اگر چند ساعت دیرتر متوجه این مشکل شده بود، احتمال داشت به سرنوشت شخصیت فیلم «خواب تلخ» گرفتار شود.

او که حالا متوجه شده دلیل اصلی این سکته خطرناک، فشار بالای عصبی بوده است، چند روزی است که از بیمارستان مرخص شده و در خانه به استراحت مطلق می‌پردازد. جالب است که محسن امیریوسفی همواره برای ساخت و نمایش فیلم‌هایش دچار مشکل شده بود ولی این مسایل را نیز با شوخی مطرح می‌کرد و به گفته خودش، ناراحتی‌هایش را بروز نمی‌داد و خودخوری می‌کرد.

بنا به تشخیص پزشکان، این کارگردان جوان، دچار ترومبوزسینوس‌های وریدی مغز شده بود. در این بیماری فعالیت سینوس‌های وریدی در سخت شامه که خون مغز را تخلیه می‌کنند، به علت لخته شدن خون کند می‌شود و نمی‌توانند خونی را که وارد مغز می‌شود، به خوبی تخلیه کنند.

نتیجه این وضعیت، پرخونی و ورم کردن مغز است. بیماری ممکن است با سردرد، اختلال دید و سایر علایم سکته مغزی مانند ضعف در عضلات صورت و اندام در یک طرف بدن بروز کند.

از جمله عوامل زمینه‌ساز این بیماری می‌توان به بارداری و دوران بلافاصله پس از زایمان، دچار بودن به برخی از اختلال‌های خونی و مصرف قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن اشاره کرد.

درباره محسن امیریوسفی باید بگوییم که او در ساختن موقعیت‌های طنز و شوخی تبحر زیادی دارد. مثلا فیلم «خواب تلخ» داستان پیرمردی مرده‌شور را به تصویر می‌کشد که بعد از سال‌ها مرده‌شوری، حالا احساس می‌کند عزرائیل در یک قدمی‌اش قرار دارد و مدام او را تعقیب می‌کند تا جانش را بگیرد.

«خواب تلخ» به دلیل اشاره به این مفهوم مذهبی که در قالب طنز به تصویر کشیده شده بود، مدت‌ها در توقیف به سر می‌برد ولی در نهایت در شرایطی سخت و محدود به پرده سینماها آمد. بد نیست بدانید این فیلم بیش از ۳۰ جایزه بین‌المللی را از جشنواره‌های معتبر دنیا به دست آورد.

محسن امیریوسفی در فیلم «آتشکار» از دریچه طنز به موانع و مشکلات فرهنگی - اجتماعی مشارکت مستقیم مردان در برنامه‌های تنظیم خانواده و به‌طور مشخص وازکتومی (بستن لوله‌های زایای مردان) نگریسته است. با وجودی که فیلم دارای لحن شوخ و طنازانه‌ای است، مطابقت زیادی با یافته‌های علمی دارد و بری از خطاهای مرسوم پزشکی در فیلم‌های ایرانی است. در این فیلم حمید فرخ‌نژاد، بازی متفاوتی ارائه کرده و بار اکثر شوخی‌های فیلم بر دوش اوست. در فیلم «آتشکار» طرح مساله وازکتومی به دست‌آویزی بدل شده برای طرح انتقادهای سیاسی، اجتماعی، دینی و فرهنگی که گوشه‌هایی از تضادهای جامعه سنتی ایران را بازگو می‌کند.

پدرام صدری