اینترنت, ابزار قدرتمند انتخابات

«من اکنون جمله ای را می گویم که فرانکلین روزولت هرگز نمی توانست بگوید و آن این جمله است که Johnkerry com را ببینید »

«من اکنون جمله‌ای را می‌گویم که فرانکلین روزولت هرگز نمی‌توانست بگوید و آن این جمله است که Johnkerry.com را ببینید.» اگر چهار سال پیش اخبار انتخابات آمریکا را دنبال می‌کردید حتما با این جمله معروف از «جان کری» نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آشنا هستید. دقیقا از همان زمان بود که پای اینترنت به فضای رقابت‌های سیاسی آمریکا باز شد. در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اینترنت به ابزاری قوی تبدیل شده است. به همین خاطر بود که جرج بوش هم گفت: «هر کسی که می‌خواهد بیشتر درباره برنامه‌های من بداند، آن را روی اینترنت بخواند. البته آدرس سایتم خیلی خلاقانه نیست ولی حفظ کردنش ساده است: جرج دبلیو بوش دات کام.» نامزدهای رقیب در طول انتخابات گذشته و حال از طریق وب‌سایت‌هایشان درخواست کمک مالی می‌کنند و از طریق پست الکترونیکی و وبلاگ، با طرفداران خود ارتباط پیوسته‌ای برقرار می‌کنند.

در آن زمان جان کری و جرج بوش در گردهمایی‌های انتخاباتی از طرفدارانشان و دیگرانی که هنوز تصمیم نگرفته‌ بودند به چه کسی رای بدهند، خواستند تا از وب‌سایت‌های آنان بازدید کنند. «هاوارد دین»، دموکراتی که تقاضای نامزدی او در انتخابات ریاست‌جمهوری پذیرفته نشد، کسی بود که اینترنت را از حاشیه به مرکز تبلیغات انتخاباتی کشاند. «جان کری» نیز با استفاده موثر از اینترنت و پست الکترونیکی، شیوه هاوارد دین را برای رسیدن به جرج بوش در جمع‌آوری کمک‌های مالی تکمیل ساخت. سایت اینترنتی بوش نیز میلیون‌ها آدرس پست الکترونیکی از طرفداران خود برای ایجاد ارتباط نزدیک با آنها، گردآوری کرد. هر دو نامزد، در اقدام دیگری مشابه هاوارد دین، به وبلاگ نیز روی آوردند. وبلاگ‌ها باعث شد که ارتباطی دو جانبه میان نامزدان و داوطلبانی که برای آنها تبلیغات می‌کنند برقرار شود. همچنین برای نخستین بار در انتخابات آمریکا، آگهی‌های ویدیویی انتخاباتی ویژه اینترنت، ساخته شد.

این آگهی‌ها لینک‌هایی در خود داشتند که امکان ارسال آنها را برای دوستان به راحتی فراهم میکردند. در آخرین روزهای تبلیغات انتخاباتی، هر دو نامزد انبوهی از نامه‌های الکترونیکی برای طرفداران خود ارسال کردند به امید آنکه در دقایق آخر بتوانند آراء بیشتری به دست آورند و پیروزی را نصیب خود کنند. این روند تا کنون ادامه داشته است اما در رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۰۸ آمریکا به اوج خود رسیده است. انتخابات این دوره در نوع خود شکل و شمایلی متفاوت با بقیه دوره‌ها دارد، نه از جهت اینکه یک زن و یا یک کاندیدای سیاه‌پوست در آن حضور دارند، بلکه به خاطر چرخش کاندیدا‌ها از رسانه‌های سنتی به رسانه جدید هزاره سوم یعنی اینترنت.

استفاده از رسانه‌ای که ۷۱ درصد بزرگسالان آمریکایی یعنی همان واجدین شرایط رای دادن، به آن دسترسی دارند همان برگ برنده‌ای است که کاندیداها بر روی آن تاکید ویژه‌ای دارند. مدل تبلیغاتی در این دوره کاملا متفاوت است. کاربران به راحتی در هر ساعتی از شبانه‌روز به سایت کاندیدای موردنظر خود رجوع میکنند. با وی تبادل نظر دارند و حتی کمک‌های مالی خود را نیز پرداخت میکنند. جوان‌ترها؛ این گزینه‌ای است که کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بر روی آن تمرکز کردند. دسترسی بیش از نیمی از جمعیت جوان آمریکا به اینترنت پرسرعت تئوری‌های روی کاغذ را برای جلب آرا این قشر به حقیقت بدل کرده است. این امر در مورد تحقیقاتی که در مورد نحوه تبلیغات «باراک اوباما» انجام شده است، به خوبی خود را نشان داد.

راهبرد اینترنتی اوباما از محورهای برنامه انتخاباتی او بود. وقتی اوباما شروع مبارزات انتخاباتی‌ را اعلام کرد، سایت اینترنتی او راه افتاده ‌بود و فعالیت میکرد. همه امکانات این سایت مانند امکان دیدار با اوباما و کمک مالی از همان روز نخست کاملا فعال بود. اوباما برای این کار در واقع از رقابت انتخاباتی سال ۲۰۰۴ درس گرفته ‌بود. اوباما عضو سایت اجتماعی facebook شد که بیشتر مورد استفاده و علاقه دانشجویان و جوانان آمریکایی قرار دارد. عضویت در این سایت برای برقراری رابطه آنلاین با مردم بسیار بهتر از جواب‌دادن به ایمیل مراجعهکنندگان عمل میکند.

● کمک‌های مالی اینترنتی

راه رسیدن به کاخ سفید در آمریکا راه طولانی و پرخرجی است. در ایالات متحده آمریکا سیستمی وجود دارد که از طریق آن کاندیداهای ریاست‌جمهوری می‌توانند کمک‌های عمومی دریافت کنند. این کمک‌های عمومی از سوی شهروندان پرداخت می‌شود. در انتخابات مقدماتی ریاست‌جمهوری امسال، تعداد بیشتری از آمریکایی‌ها در مقایسه با انتخابات گذشته، شخصا پول به کاندیدای موردنظر خود پرداخت کردند. برای جمع آوری پول، اینترنت به یک وسیله مهم و بزرگ تبدیل شد. استفاده از اینترنت، دوران خرید تمبر و ارسال پاکت حاوی پول را به فراموشی سپرده است. اکنون کاندیداها تنها با ایجاد یک وب‌سایت در شبکه اینترنت می‌توانند کمک‌های مالی را دریافت کنند.

● وبلاگ‌نویسان در عرصه سیاست

دنیای وبلاگ‌ها در روزهای انتخابات داغ و پر رونق شده‌اند. این نوع از رسانه‌ نیز به یکی از قطب‌های مهم تبلیغاتی و جهت‌دهی به جریان‌های سیاسی در انتخابات آمریکا بدل شده است. بسیاری از هواداران قدر کاندیداها با ایجاد وبلاگ و تهیه محتوا برای آن در مهندسی افکار عمومی آمریکایی‌ها نقش عمده‌ای داشته‌اند. بسیاری از چهره‌های معروف وبلاگ‌نویس در برنامه‌های تبلیغاتی تلویزیونی و کمپین‌های کاندیداها حضور پیدا میکنند و به بحث بررسی و همینطور طرفداری از نامزد موردنظر خود می‌پردازند. نمونه‌هایی بارز برای هر دو گروه دموکرات و جمهوریخواه قابل ذکر است. شاید اوبامای جوان در این دوره به خاطر استفاده مطلوب و بیشتر از فضای اینترنتی جلب توجه کند اما این باعث نشده که پیرترها نیز از این قافله عقب بمانند. «جان مککین» ۷۲ ساله نیز با گذاشتن عکس خود در صفحه اول وبلاگ دختر ۲۳ ساله‌اش به نحوی دیگر از این ابزار استفاده میکند.

وقتی تجربه‌های قبلی نشان داده است که استفاده از اینترنت به سادگی می‌تواند سیلی از آرا را به سمت کاندیدا‌ها جاری کند، پس بهتر است که به شکل خلاقانه و هدفمند از آن استفاده شود. یوتیوب نیز یکی دیگر از بخش‌های اینترنت بود که به چرخش افکار عمومی به سمت کاندیدای موردنظرشان تاثیر زیادی داشت. سیل برنامه‌ها و پیام‌های تصویری این روزها بر روی یوتیوب در جریان است. کاندیداها از این کانال برای برقراری ارتباط با کاربران و همچنین برگزاری جلسات پرسش و پاسخ استفاده میکنند. جوانان می‌توانند به راحتی با امکانات تلفن همراه خود ویدئوی کاندیدای موردنظرشان را برای دیگری بفرستند و یا صدای باراک اوباما را به جای زنگ روی گوشی خود نصب کنند.

یوتیوب همچنین توانست به عنوان ابزاری برای تخریب رقیب نیز استفاده شود. هنوز که هنوز است فیلم اشک‌های هیلاری کلینتون، که در یکی از ایالت‌های بزرگ آمریکا در مناظره با رقیب سرسخت و جوان خود، اوباما، به زمین ریخت بر روی یوتیوب موجود است. این ویدئو به طرز چشمگیری بر روی میزان رای هر دو کاندیدا در ایالت ذکر شده تاثیر گذاشت. البته برخی کارشناسان به همین روند فعلی استفاده از ابزار اینترنت توسط کاندیداها نیز انتقاد دارند. آنها می‌گویند کاندیداهای ریاست‌جمهوری آمریکا با تمام امکاناتی که دارند، از اینترنت به خوبی استفاده نمی‌کنند.

«جان مک‌کین» سناتور جمهوریخواه یکی از این افراد است. «جف جارویس»، استاد دانشگاه سیتی در نیویورک ضعف آقای «مک‌کین» را بی‌توجهی به ظرافت‌های تبلیغاتی در اینترنت در مقایسه با رسانه‌های دیگر مانند تلویزیون می‌داند. به گفته جارویس، به رغم توجه گسترده همه نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا به اینترنت و به خصوص به ویدیوبلاگینگ، آنها از سایر همتایان اروپایی خود در شناسایی ظرافت‌های تبلیغاتی این فناوری عقب‌تر هستند. هر کدام از نامزدهای انتخاباتی آمریکا به سبک خود از اینترنت استفاده می‌کند. هیلاری کلینتون به خوبی توانسته از اینترنت برای ارتباط با مخاطبان استفاده کند. باراک اوباما از آن برای افزایش محبوبیتش استفاده کرده است.

آقای جارویس می‌گوید: بیشتر نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا در اینترنت همان کلیپ‌هایی را منتشر می‌کنند که در تبلیغات تلویزیونی خود به کار می‌برند و این در حالی است که اقتضای محیط اینترنت چیز دیگری است. به گفته او تبلیغات انتخاباتی در اینترنت باید متناسب با پویایی این رسانه و روحیه کاربران آن باشد تا با جلب توجه مخاطبان به انتشار پیام نامزدها از طریق آنها کمک کند.

اهدا سلطانعلی‌زاده