پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
ارزش غذایی رشته پلو
شب عید معمولا طبخ دو غذا بیشتر از بقیه غذاها در آشپزخانههای ایرانی دیده میشود: سبزی پلو با ماهی و رشته پلو با خرما و کشمش....
قدیمیها میگفتند شب عید باید رشته پلو خورد تا در طول سال سررشته کارها از دست آدم در نرود! اما اینکه رشتهپلو چهقدر ارزش غذایی دارد و برای چه کسانی مفیدتر است، بحث دیگری است که این هفته میخواهیم به آن بپردازیم. البته آنهایی که اضافه وزن دارند، بهتر است فقط به خوردن چند قاشق از این غذا اکتفا کنند؛ و اما بعد
● طرز تهیه
ابتدا پیاز را در گوشت رنده کرده و سپس ادویهها را اضافه کنید. گوشت چرخکرده را به صورت گلولههای ریز و یکدستی در آورده و در تابهای بگذارید تا پخته و کمی تفت داده شود. خرماها را نیز هستهگیری کرده و همراه با کشمش کمی تفت دهید و به گوشت در حال پخت بیفزایید. برنج را نیز به همراه رشتههای پلویی آبکش کرده و در لابهلای آن از مایه یادشده استفاده کنید و بگذارید دم بکشد. برای ته دیگ نیز میتوانید از حلقههای نازک کدو حلوایی استفاده کنید. به این ترتیب، ارزش تغذیهای رشته پلوی شما چند برابر خواهد شد.
● مواد لازم (برای ۴ نفر)
▪ برنج/ ۲ لیوان/ ۳۲۰ کیلوکالری
▪ رشته پلویی/ ۱ لیوان/ ۱۶۰ کیلوکالری
▪ گوشت چرخکرده/ ۴۵۰ گرم/ ۶۵۰ کیلوکالری
▪ کشمش/ ۶ قاشق غذاخوری/ ۱۸۰ کیلوکالری
▪ خرما/ ۱۸ عدد/ ۳۶۰ کیلوکالری
▪ پیاز متوسط/۱ عدد/ ۲۰ کیلوکالری
▪ روغن مایع/ ۳ قاشق غذاخوری/ ۲۷۰ کیلوکالری
▪ زعفران، نمک و فلفل/ به میزان دلخواه/ صفر
این غذا دارای ۲۰۰۰ کیلوکالری انرژی است که در صورت تقسیم آن بین۴ نفر، به هر نفر ۵۰۰ کیلوکالری خواهد رسید و البته همراه شدن این غذا با کمی سالاد یا ماست باعث میشود انرژی این غذا به ۶۰۰ کیلوکالری برسد.
● رشته؛ لبریز از انرژی
رشته پلو که ترکیب اصلیاش گندم است در گروه نان و غلات در پایین هرم راهنمای غذایی جای میگیرد و ۲/۱ لیوان پختهاش معادل یک سهم نان بوده و ۸۰ کیلوکالری انرژی دارد. بنابراین رشته پلویی نیز مانند برنج منبع انرژی بوده و میتواند برای کسانی که اضافه وزن دارند یک عامل چاقکننده باشد، البته در صورتی که در مصرف آن زیادهروی شود زیرا همانطور که بارها گفتهایم مازاد انرژی دریافتی از هر ماده غذایی به چربی البته اگر قند باشد، به تریگلیسرید تبدیل خواهد شد. فراموش نکنید که رشتهها در کارخانهها با استفاده از ویژگیهای گندم مانند چسبندگی پروتئین آن به صورت خمیر درآورده و شکل داده می شوند. بنابراین اگر نسبت به پروتئین گندم حساسیت دارید (اگر مبتلا به بیماری سلیاک هستید)، دور خوردن این غذا خط بکشید.
● گوشت قرمز؛ حداکثر دو بار در هفته
گوشت قرمز، در مقایسه با ماهی و مرغ، چربی اشباع بیشتری دارد. به این دلیل، میزان مصرف آن برای پا به سن گذاشتهها محدودتر توصیه میشود. در این میان، گوشت چرخکرده بیشترین پرهیزها را دارد زیرا چربی بیشتری در تهیه آن استفاده میشود. تازه، بسیاری از خانوادهها آن را با روغن سرخ هم میکنند که به ازای هر قاشق غذاخوری روغن مایع به کار رفته در این مرحله، ۴۵ کیلوکالری به انرژی افزوده خواهد شد. اما نباید این موضوع را فراموش کرد که این ماده غذایی سرشار از پروتئین و آهن بوده و میتواند از بروز کمخونی (بیماری شایع در خانمها) جلوگیری کند. پس بهترین کار، حذف این گروه غذایی نیست؛ بلکه بهتر است به دو بار مصرف آن در هفته قناعت کنید.
● کشمش؛
مسافری از مصراولین قومیکه در حدود ۶هزار سال پیش به کشت انگور پرداختند، مصریها بودند. آنها بودند که پی بردند اگر انگور به بوته باقی بماند و خشک شود از یک طرف شیرینتر شده و از طرف دیگر میتوان آن را برای مدت طولانیتری انبار کرد. کشمش انواع مختلفی دارد، که بهترین و مرغوبترین نوع آن کشمش سبز بدون هسته است. اما در کل این ماده غذایی، منبع خوب فیبر و آنتیاکسیدان بوده و انرژی بالایی نیز دارد. طبق نتایج مطالعات دیده شده است، کشمش میتواند از مقدار میکروبهای بیماریزای دهان کم کرده و به این ترتیب به کاهش پوسیدگیهای دندانی کمک کند. نکته بسیار جالب و تعجبانگیز در اینجاست که تا امروز به نظر میرسید از آنجا که کشمکش بسیار شیرین و چسبنده است، احتمال پوسیدگیهای دندانی را بیفزاید ولی تحقیقات عکس این مطلب را نشان دادهاند و برای نتیجهگیری قطعیتر تحقیقات بیشتر همچنان ادامه دارد. علت این موضوع به فیتوکمیکالهای موجود در این ماده غذایی نسبت داده شده است. فقط فراموش نکنید که هر دو قاشق غذا خوری آن معادل یک واحد میوه بوده و دارای ۶۰ کیلوکالری انرژی است.
● همراه این غذا
توصیه ما به شما این است که همراه رشتهپلو، یک بشقاب سبزیجات تازه متشکل از کاهو، جوانه گندم، گوجه فرنگی، هویج و بروکلی بخورید؛و البته آن را با آبلیموی تازه طعمدار کنید. به عنوان نوشیدنی همراه آن نیز دوغ کمچرب بهتر است تا به این ترتیب، وعده غذایی با یکی از خانوادههای لبنی کاملتر شود.
● اگر دیابت دارید
خوردن این غذا برای شما محدودیت دارد؛ زیرا رشتهپلو هم برنج دارد و هم رشته پلویی که هر دو منبع کربوهیدرات (قند) هستند. میتوانید ۴ قاشق غذا خوری آن را به همراه یک لیوان سبزیجات پخته و یا خام و یک لیوان آب گریپ فروت تازه میل کنید. کشمش و خرما را نیز بهتر است از فهرست اجزای تشکیلدهنده این غذا حذف کنید.
● اگر چربی خون دارید
بهتر است به جای گوشت قرمز، از سینه مرغ استفاده کنید؛ و البته با روغن محدود. در ضمن، مراقب باشید میزان برنجتان از ۸ قاشق غذاخوری بیشتر نشود. یک لیوان ماست مخلوط با یک کدوسبز رنده شده و سه قاشق غذاخوری جوانه گندم نیز میتواند بهتان کمک کند.
سارا حسنلو