طب و اعتماد

ابتدا باید پرسید واقعا نسبت به طب مدرن بی‌اعتمادی وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال، باید اعتماد را تعریف کرد و به سادگی پرسید منظور ما از اعتماد چیست و چگونه می‌توان آن را ارزیابی …

ابتدا باید پرسید واقعا نسبت به طب مدرن بی‌اعتمادی وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوال، باید اعتماد را تعریف کرد و به سادگی پرسید منظور ما از اعتماد چیست و چگونه می‌توان آن را ارزیابی کرد و تاچه میزان اعتماد، مطلوب است و اساسا آیا افزایش اعتماد به طب مدرن تا هر میزان مطلوب است؟ باید پرسید این میزان اعتماد را با چه چیزی می‌توان مقایسه کرد؛ با سایر سیستم‌های خدماتی مثل هواپیما یا چه؟ پاسخ روشنی برای هیچ‌کدام از این سوالات در دست نیست و پاسخ این سوالات نیز خود موضوعی اساسی است که تنها از طریق مطالعه?های علمی دقیق به دست خواهد آمد.

وقتی تعریف روشنی از اعتماد و نحوه ارزیابی آن نداشته باشیم و به یاد آوریم که برخی از بالاترین دستمزدها در سطح جهان به برخی اقدامات عملی پزشکی در کشور ما پرداخت می‌‌شود، ممکن است تصور کنیم که اعتماد به جامعه پزشکی در کشور ما در بالاترین حد خود است و اگر به یاد آوریم که دستمزد یک شرح حال و نهایتا یک تشخیص پزشکی - که واجد عناصر بسیار گوناگونی است - در کشور ما در حد پایین‌ترین دستمزدهای جهانی است ممکن است این‌گونه به‌نظر آید که اعتماد اجتماعی به «کار» پزشکی وجود ندارد که سازمان‌های پرداخت‌کننده دستمزد آن را چنین تحقیر می‌کنند! از سوی دیگر، گاه وقتی که در نظر می‌آوری که بسیاری از بیماران چه انتظاراتی از پزشکان دارند و چه تصورات اعجاب‌آوری از امکانات پزشکی پیدا کرده‌اند که حتی مفهوم تقدیر را در ذهن آنان تضعیف کرده یا حتی به جای آن نشسته، آرزو می‌کنی که ای‌کاش این احساسی که شاید بتوان آن را «اعتماد» هم نامید، اندکی کمرنگ شود. بنابراین اگرچه نمی‌توان درباره اعتماد به جامعه پزشکی در کشور ما حکمی صادر کرد اما قطعا می‌توان درباره کلیت اعتماد به کار پزشکی و عناصر تشکیل‌دهنده آن مطالبی را بیان داشت.

دکتر بابک زمانی

متخصص مغز و اعصاب

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران