میرزا كوچك خان و اهداف نهضت جنگل

روز ‪ ۱۱‬آذر سالروز شهادت میرزا كوچك خان و پایان نهضت جنگل است به این مناسبت زندگی سیاسی میرزا كوچك خان و اهداف نهضت جنگل در پی آمده است

"میرزا كوچك خان" كه "یونس" نام داشت ، متولد ‪ ۱۲۶۰(‬ه.ش) درحوزه علمیه "صالح آباد" رشت و "محوریه" تهران تحصیل كرده بود . پدرش به میرزا بزرگ مشهور بود و او از دوران طلبگی به "میرزا كوچك" ملقب شد. میرزا كوچك خان فعالیت سازمان یافته خودرا كه سال ‪ ۱۲۹۴‬هجری - شمسی (‪ ۱۹۱۵‬میلادی) با تشكیل كمیته "اتحاد اسلام" درحوالی "تالش" آغاز كرد. نابسامانی ایران و محرومیت و فقر و تسلط روسیه تزاری و استعمار انگلیس بر كشور (قرارداد ‪ ( ۱۹۱۹‬در پدید آمدن نهضت جنگل نقش داشت. هدف نهضت جنگل " اخراج نیروهای بیگانه ، برقراری امنیت ، رفع بی عدالتی و مبارزه با خودكامگی و استبداد اعلام شده بود. روزنامه جنگل كه ارگان نهضت جنگل بود در شماره ‪ ۲۸‬اهداف نهضت را این گونه توضیح داد:" ما قبل از هر چیز طرفدار استقلال مملكت ایرانیم و استقلالی به تمام معنی كلمه یعنی بدون اندك مداخله هیچ دولت اجنبی - اصلاحات اساسی مملكت و رفع فساد تشكیلات دولتی كه هر چه بر سرایران آمده از فساد تشكیلات است . ما طرفدار یگانگی عموم مسلمانانیم". مشی سیاسی و هدف اصلی نهضت جنگل در مرامنامه آنها مشهود است . در مرامنامه نهضت جنگل "آزادی" و "تساوی افراد" مورد تاكید قرارگرفته است . " آسایش عمومی و نجات طبقات زحمتكش ممكن نیست مگر به تحصیل آزادی حقیقی و تساوی افراد انسانی بدون فرق نژاد و مذهب در اصول زندگانی و حاكمیت اكثریت ". در مرامنامه نهضت جنگل آمده است : حكومت در دست نمایندگان ملت جمع خواهد شد. قوه مجریه درمقابل منتخبین مسوول بوده ، كلیه افراد از حقوق مدنی مساوی بهره مند خواهند بود و كلیه امتیازات باید لغو شود. در بخش حقوق مدنی در مرامنامه ، نهضت جنگل ، " آزادی فكر، عقیده ، اجتماعات ، مطبوعات ، كار و تساوی زن و مرد در حقوق مدنی و اجتماعی مورد تاكید قرارگرفته است. نهضت جنگل در مرامنامه خود دربخش انتخابات بر " متناسب ، مساوی و مستقیم بودن " آن تاكید كرده است . همچنین دراین مرامنامه سن رای دادن ‪ ۱۸‬سال و سن انتخاب شدن ‪ ۲۴‬سال تعیین شده است . این مرامنامه در بخش اقتصاد بر ممنوعیت انحصار ، احتكار ارزاق و سرمایه و تبدیل مالیات‌های غیر مستقیم به مستقیم تاكید كرده است . مجانی و اجباری بودن آموزش در مقطع ابتدایی و در مقطع متوسطه و عالیه برای افرادی كه استعداد داشته باشند ، ازدیگر مواردی می‌باشد كه مرامنامه نهضت جنگل درج شده است. درمرامنامه نهضت جنگل همچنین به ممنوعیت كار برای افرادزیر ‪ ۱۴‬سال ، تعیین ‪ ۸‬ساعت كار در روز و تاسیس بیمارستانهای عمومی و مجانی اشاره شده بود. نهضت جنگل یك حركت و اعتراض مسلحانه علیه بیگانگان و مزدوران داخلی آنان بود . نبرد نهضت جنگل هفت سال ادامه یافت . درحالی كه منطقه فعالیت جنگلیها از سوی نیروهای رضاخان محاصره شده بود ، میرزا كوچك خان قصد داشت از ماسوله به سمت خلخال برود كه در منطقه‌ای به نام "گیلوان" راه را گم می‌كند و درمحاصره بورانی شدید قرار می‌گیرد . ساعتی بعد جسد میرزا كوچك‌خان شناسایی می‌شود. (‪ ۱۱‬آذرماه ‪ ۱۳۰۰‬هجری - شمسی - سوم دسامبر ‪(۱۹۲۱‬ در همان روز سر میرزا را از تن وی جدا می‌كنند و برای رضاخان به تهران منتقل می‌كنند. سر میرزا كوچك خان را در گورستان حسن آباد تهران دفن كردند، بعدها توسط یكی از یاران میرزا به رشت حمل شد و در كنار پیكرش در " سلیمان داراب" رشت دفن شد.