روزه چاق تان نکند

آیا تغذیه سالمی در وعده های افطاری و سحری دارید

تغذیه در ماه رمضان اهمیت ویژه‌ای دارد و اگر به نکته‌های ضروری تغذیه‌ای توجه نشود، ممکن است مشکلاتی بروز کند که رفع آنها بسیار سخت و گاه حتی جبران‌ناپذیر خواهد بود...

پیروی از الگوی غذایی صحیح در ماه رمضان برای افرادی که عادت به ریزه‌خواری دارند، بسیار مفید است و می‌تواند این عادت ناپسند را در آنها کنترل کند و از بین ببرد. برخی افراد در ماه رمضان یا پس از این دوران به علت تغذیه غلط دچار عوارض و اختلال‌هایی می‌شوند که فقط به علت پرخوری یا بدخوری، کم‌خوری و کمبود دریافت مواد مغذی در آنها بروز می‌کند؛ از جمله این اختلال‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

● چاقی و لاغری

برخی اشخاص با تعجب می‌گویند پس از یک ماه روزه‌داری و پرهیز غذایی، به جای آنکه وزن اضافی خود را از دست بدهند، دچار اضافه وزن و چاقی شده‌اند. آنها تصور می‌کنند چون مدت طولانی غذا صرف نکرده‌اند و تغذیه‌شان منحصر به یک یا دو وعده در شبانه‌روز شده، می‌توانند در وعده‌های افطار و سحری پرخوری یا از خوراکی‌های چرب و شیرین و پرکالری به هر میزان که تمایل دارند، استفاده کنند، در حالی که این تصور به هیچ‌وجه صحیح نیست. خوراکی‌هایی مانند زولبیا، بامیه، انواع شیرینی، حلوا و... که مصرف آنها در ماه رمضان، به‌خصوص در وعده افطار، معمول است، بسیار پرکالری و چاق‌کننده هستند و افراط در مصرف آنها باعث افزایش وزن و چاقی و عوارض فراوان و خطرناک می‌شود. همچنین پرخوری در وعده افطار هم می‌تواند حتی پس از یک ماه روزه‌داری باعث چاقی شود.

البته برخی افراد هم هستند که به علت روزه‌داری دچار لاغری می‌شوند و وزنشان به کمتر از حد طبیعی می‌رسد. این عارضه به علت کم‌خوری و دریافت نکردن مقدار کافی انرژی بروز می‌کند و معمولا در اشخاص کم‌اشتها و عصبی اتفاق می‌افتد. این افراد از مصرف سحری امتناع می‌کنند و در وعده افطار به مقدار کافی و لازم غذا و به‌خصوص مواد انرژی‌زا نمی‌خورند. همان‌طور که پرخوری مضر است و باعث بروز بیماری‌ می‌شود، کاهش مصرف غذا و دریافت ناکافی موادمغذی نیز به سلامت لطمه می‌زند و باعث بروز بیماری‌های مختلف می‌شود.

● افزایش فشار خون و چربی

عارضه ناگواری که به علت تغذیه نامناسب و غلط در ایام رمضان گریبانگیر افراد روزه‌دار می‌شود، افزایش فشارخون و چربی‌های نامطلوب خون مانند کلسترول و تری‌گلیسیرید است و این مشکل به علت افراط در مصرف غذاهای چرب و سرخ‌کرده، گوشت قرمز، موادشیرین، غذاهای شور و پرنمک به وجود می‌آید. مصرف غذاهای چرب و سرخ‌کرده، شور و شیرین، عادت‌ غذایی غلطی است که منشاء آن خانواده و محیط زندگی هستند اما این عادت‌های اکتسابی هم قابل تغییر و اصلاح‌اند. بعضی افراد معتقدند انواع تنقلات شیرین و پلو و خورش‌های چرب، انرژی‌زا هستند و باعث افزایش نیرو و کارایی آنها می‌شود. درحالی که برای انجام فعالیت‌های فیزیکی روزمره و اعمال حیاتی بدن، به انرژی نیاز داریم و باید حتما مقدار کافی و متعادل انرژی با مصرف غذا دریافت کنیم ولی افراط در مصرف خوراکی‌های انرژی‌زا به هیچ‌وجه باعث افزایش نیرو و توان فرد نمی‌شود بلکه باعث بروز چاقی، افزایش چربی‌های نامطلوب خون، افزایش فشارخون و اختلال‌های قلبی - عروقی خواهد شد.

● عصبانیت و پرخاشگری

عصبانیت و پرخاشگری نیز در برخی روزه‌داران بروز می‌کند. این افراد تصور می‌کنند این تغییرات خلقی، کاملا طبیعی و از پیامدهای روزه هستند ولی این تصور صحیح نیست زیرا یکی از اهداف مهم روزه، تمرین بردباری، صبر و حوصله و خوش‌خلقی است. این اختلال‌ها به علت تغذیه غلط در ماه رمضان از قبیل نخوردن سحری و مصرف موادشیرین و حاوی قند و شکر به جای مواد نشاسته‌ای و به طور کلی پیروی از برنامه غذایی نامناسب در ماه رمضان است. استفاده از الگوی غذایی کافی،‌ متنوع و متعادل می‌تواند به حفظ سلامت، شادابی و افزایش قدرت ایمنی بدن در این ماه کمک کند. به یاد داشته باشید که یکی از هدف‌های مهم از روزه‌گرفتن، ایجاد تعادل در تغذیه و پیروی از الگوی غذایی صحیح است.

برلیانت بزرگمهر

مشاور تغذیه و رژیم‌درمانی