مسئولیت های فرهنگی اکو

اکو یا سازمان همکاری اقتصادی یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای است. سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۹۶۲ نخستین بار این سازمان را پایه‌ریزی کردند. پس از فروپاشی شوروی، در سال …

اکو یا سازمان همکاری اقتصادی یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای است. سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۹۶۲ نخستین بار این سازمان را پایه‌ریزی کردند. پس از فروپاشی شوروی، در سال ۱۳۷۲ کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند. این سازمان هم‌اکنون با ده عضو، حدود

۳۳۰ میلیون تن جمعیت و۶۲۰،۶۹۷، ۸کیلومتر مربع وسعت کشورها، امکانات نفت،گاز و صنعت در اختیار دارد.

اما طی سال های اخیر سعی بر آن است تاجنبه های فرهنگی اکو نیز مورد توجه قرار بگیرد. اکو از نظر فرهنگی دارای ریشه و سابقه ای طولانی است و از این رو توجه بیش از پیش به ویژگی های فرهنگی این سازمان می تواند راه را برای توسعه ای پایدار در منطقه پدید آورد. اساسا کشورهایی که عضو اکو هستند عضو یک خانواده بزرگ فرهنگ و تمدن می باشند. روابط خویشاوندی و قرابتی ارزشمندی موجب نزدیکی این کشورها به یکدیگر شده است.اکو در منطقه ای قرار دارد که گهواره تمدن بشری است و جهانیان مرهون فعالیت مردمان این منطقه هستند.

با این حال باید گفت که مردم منطقه اساسا خواهان فرهنگ غربی نیستند و این امر را بارها و بارها اثبات کرده اند . مردم اکو به دنبال هویت سازی هستند و هویت خویش را نه در آن سوی آبها بلکه در سابقه دیرینه و تاریخی خویش جستجو می کنند. امروز مردم افغانستان خود را فرزندان پیر هرات می دانند و به سنایی می بالند . افتخار مردم تاجیکستان رودکی است. ازبکستان سمرقند و بخارا را بخشی از هویت خویش می داند و ترکان مولانا را نماد تبلور فرهنگ و اندیشه خویش می پندارند .

از این رو وجه مشترک و محور اساسی توسعه و پیشرفت در اکو را باید در فرهنگ فارسی جستجو کرد . بسیاری از کشور هایی که هم اکنون در اکو عضو هستند زمانی بخشی از تمدن ایران محسوب می شدند و زبان رسمی آنان نیز فارسی بوده است. اگر به زادگاه شاعران بزرگ و اندیشمندان فارسی زبان دقت کنیم متوجه خواهیم شد که گستره فرهنگ و زبان فارسی از دروازه هند تا قونیه کشیده شده است. مردمان این منطقه سالیان سال در کنار هم زندگی کرده اند و حتی پیوند های خویشاوندی با یکدیگر دارند.از این رو توجه و سرمایه گذاری برای نزدیک تر شدن ملل این منطقه به یکدیگر بسیار ضروری است. متاسفانه در کشورهای حوزه آسیای میانه و قفقاز به دلیل حکومت شوروی سابق بخشی از ارتباطات گسسته شده است . البته هنوز نیز در بسیاری از کشورهای این منطقه مردم به زبان فارسی و فرهنگ کهن خویش علاقه مند هستند.

از این‌روست که می توان گفت توسعه جنبه فرهنگی اکو در کنار توسعه اقتصادی این سازمان می تواند درآینده راه را برای برپایی اتحادیه بزرگ فارسی زبان پدید آورد. در واقع می توان گفت محور اساسی و اصلی پیوند میان کشورهای عضو اکو زبان و فرهنگ فارسی است و این ویژگی توانایی آن را دارد که کشورهای عضو اکو را به یک اتحادیه تمام عیار تبدیل کند . اشتراکات منطقه‌ای اکو بسیار گوناگون است و علی‌رغم ساختارها و گرایش‌های متباین سیاسی‌، نیاز طبیعی هر کدام از کشورهای منطقه آنها را به سمت وحدت می‌خواند و ناخواسته به سوی یکدیگر سوق می‌دهد.

البته باید گفت با گذشت چند دهه از تاسیس « اکو» هنوز نتیجه‌ای که در آغاز انتظار می رفت حاصل نشده و در بین ده کشوری که به لحاظ مذهب، تاریخ، زبان، فرهنگ، مرزهای جغرافیایی و منافع مشترک استراتژیکی پیوستگی عمیق وجود دارد، اتفاق مهمی که موجب تغییرات اساسی در منطقه شود، رخ نداده است. طبعا در این میان از ایران که کشور پیشنهادکننده و محور و مقر اکو بوده است، بیشتر انتظار می‌رود.ایران پایگاه و مقر تمدن فارسی است و از این رو ضرورت دارد تا کشورمان در توسعه فرهنگی اکو پیش گام باشد. امروز سازمان اکو یک فرصت ممتاز و نادر است . تحقق یک اتحادیه فارسی زبان موجب توسعه و پیشرفت کشورهای منطقه را پدید می آورد . امروز هر کدام از کشور های عضو اکو دارای ظرفیت های خاصی هستند که سایر کشورهای عضو می توانند در توسعه این ظرفیت ها همکاری کنند.