كوزوو و چالشهای همه پرسی صربها

هنگامی كه امپراتوریهای سوسیالیست تكه تكه شدند كوزوویی ها كه در واقع ۹۵درصد ساكنان كوزوو را تشكیل می دهند به سوی آزادی و رها شدن از حكومت صربها كه سیاست نژادی و مذهبی علیه كوزووهای آلبانی تبار را اعمال می كردند چشم دوختند

چند روز پیش صربستان برای قانون اساسی جدید كشور كه مشتمل بر صد ماده است و در واقع اولین قانون اساسی پس از دوره اسلوبودان میلووسویچ است، همه پرسی برگزار كرد. قانون اساسی جدید موافقت میزان قابل توجهی از كسانی كه در رأی گیری شركت كرده بودند را به دست آورد و این بدان معناست كه قانون اساسی قابل اعتماد در مرحله آینده خواهد بود.

تا اینجا خبر كاملاً طبیعی است و چیز خاصی در آن دیده نمی شود و براساس اصول دمكراسی و قواعدغربی صورت پذیرفته است.نكته مهم در قانون اساسی، لحاظ كردن كوزوو به عنوان بخش جدایی ناپذیر كشور صربستان است.

ویسلاف نخست وزیر صربستان در این زمینه چنین گفت: «صرب ها نشان دادند كه خواستار حفظ كوزوو هستند».یوگسلاوی پس از فروپاشی اتحاد شوروی نمونه دیگری محسوب می شود. همه جمهوریهایی كه یوگسلاوی سابق راتشكیل می دادند به استقلال رسیدند و آخرین آنها جمهوری مونته نگرو بود كه در ژانویه گذشته مستقل اعلام شد.

كوزوو در اساس یكی از این جمهوریها نبود بلكه از یك نوع خود مختاری بهره می برد. مبارزه قومی مردم كوزوو از زمان جنگ سرد وجود داشته و در دوره قدرت تیتو رییس جمهور برجسته یوگسلاوی نیز ادامه داشت.هنگامی كه امپراتوریهای سوسیالیست تكه تكه شدند كوزوویی ها كه در واقع ۹۵درصد ساكنان كوزوو را تشكیل می دهند به سوی آزادی و رها شدن از حكومت صربها كه سیاست نژادی و مذهبی علیه كوزووهای آلبانی تبار را اعمال می كردند؛ چشم دوختند.كوزوو یك منطقه آلبانی و مسلمان نشین است و با داشتن این ویژگی حتی از كشور آلبانی كه برای جنبش قومی آلبانی به منزله «وطن اصلی» محسوب می شود، برتر است.

جنبش استقلال طلبانه كوزوو با توجه به همین ویژگی در زمینه اروپایی - مسیحی ویژگی و ابعاد مختلفی دارد و همین ویژگی آنها را حتی از بوسنی و هرزگوین كه با صربها و كرواتها با اتحاد فدرالی به آنها مرتبط می شود، متمایز می گردد.

كوزوو امروز با كوزوویی كه تحت سیطره مستقیم صربها بود تفاوت زیادی دارد. دخالت نظامی پیمان ناتو و سازمان ملل متحد در سالهای ۱۹۹۸-۱۹۹۹ كه به بیرون راندن نیروی صربها از كوزوو منجر گردید، باعث شد كه این منطقه به صورت موقت تا تعیین سرنوشت خود تحت نظر سازمان ملل متحد قرار گیرد.اهالی كوزوو امیدوار هستند كه با تصمیم سازمان ملل متحد به استقلال خود دست یابند و در این زمینه از چندین ماه پیش مذاكرات و مشاوره های پیاپی در حال انجام است كه اهالی كوزوو امیدوار هستند كه زیاد به طول نینجامد.

همه پرسی صربها برای باقی ماندن كوزوو به عنوان بخشی از صربستان، هرگز نمی تواند واقعیت موجود را تغییر دهد زیرا كوزوو برای خود دولت و پارلمان و نهادها و همه موارد لازم برای استقلال را در اختیار دارد و حضور نظامی صربها مدت هفت سال است كه به پایان رسیده است.صربها با این همه پرسی خواستار دریافت و شناخت امكان بازگشت كوزوو از دید جهانی هستند ولی آنها باید بدانند كه این، آرزویی بیش نیست زیرا در غیر اینصورت، جنگ مجدداً در این منطقه آغاز خواهد شد و اهالی كوزوو هرگز حاضر نیستند، دستاوردهایی كه به بهای دادن شهدای فراوان و صدها هزار افرادی كه از شهرها و روستاهای خود آواره شدندبه راحتی از دست دهند.

اهالی كوزوو كه به طوركلی در این همه پرسی شركت نكرده اند، نتایج آنرا قابل پذیرش تلقی نمی كنند.در این زمینه كشورهای اسلامی برای تحقق آمال اهالی كوزوو، نقش اساسی دارند. سازمان كنفرانس اسلامی در این زمینه از طریق كشورهای عضو باید نقش اصلی را ایفا كند.با اینكه سازمان كنفرانس اسلامی با توجه به سوابق و خصوصاً به هنگام تجاوز اسراییل به لبنان در ژوئیه گذشته، از خود ضعف نشان داد ولی این سازمان به هرحال می تواند در محقق ساختن امید اهالی كوزوو برای رسیدن به استقلال، نقش مفیدی ایفا كند.

منبع: الخلیج

مترجم: سید محسن ساری