آسیا مرکز ثقل نفت جهان

تقاضای روبه افزایش نفت خام در چین , هند و دیگر کشورهای در حال توسعه موجب آغاز تلاشی گسترده برای تضمین عرضه انرژی درآینده شده است که می تواند موجب تحلیل امنیت ملی و اقتصادی آمریکا شود

پایگاه اینترنتی "تایمز یونیون " با ارایه گزارشی به بررسی این مساله پرداخته است.

در این گزارش آمده است : با توجه به افزایش تقاضای نفت ، اروپا ، آمریکا و ژاپن ناچار خواهند شد با کشورهای در حال توسعه بویژه چین و هند ، دو قدرت اقتصادی رو به رشد جهان ،که بیش از یک سوم از جمعیت دنیا را در خود جای داده اند ، به رقابت بپردازند.

دانیل یرگین ، رییس "اتحادیه پژوهش های انرژی کمبریج" می گوید:"مرکز ثقل در جهان نفت در حال تغییر است."

وی می افزاید :" سال گذشته (۲۰۰۴) آسیا بیشتر از شمال آمریکا نفت مصرف کرد."

یرگین پیش بینی می کند که با توجه به رقابت موجود میان آفریقا ، روسیه و جمهوریهای شوروی سابق با خاورمیانه برای تامین تقاضای نفت ، مرکز ثقل عرضه نفت جهان نیز باید تغییر یابد.

بنا بر این گزارش ، تشنگی رو به افزایش جهان درحال توسعه به نفت، یکی از عوامل افزایش قیمت بنزین در آمریکا است.

آن کورین ، مشاور مدیر "انستیتو تحقیقات امنیت جهانی " ، مستقر در واشنگتن ، در این خصوص می گوید :" ما هم اکنون در موقعیتی قرار داریم که درآن مصرف انرژی در جهان در حال توسعه گزینه های سیاست خارجی ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می دهد."

با این وجود ، در حال حاضر آمریکا دستکم به لحاظ دستیابی به عرضه انرژی در موقعیت مناسبی قرار دارد. ذخایر نفتی اثبات شده خاورمیانه این منطقه را نخستین عرضه کننده مورد انتظار جهان قرار داده است. عراق به تنهایی، ۷۸ تا ۱۱۲ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده در اختیار دارد.

به رغم این امر ، بی ثباتی سیاسی و گسترش تروریسم در جهان ، ظهور طرحی مشابه از تولید نفت فعلی جهان در ۲۰ سال آینده را غیر محتمل می سازد.

بنا بر این گزارش، آنچه به وضوح در حال تغییر است ، تقاضا است. آژانس بین المللی انرژی (آی ئی ای ) سال گذشته میلادی (۲۰۰۴) پیش بینی کرد که تقاضای نفت تا سال ۲۰۳۰ ، با ۴۵ میلیون بشکه در روز افزایش به ۱۲۰ میلیون بشکه در روز برسد.

در همین حال، بیش از سه تریلیون دلار برای اکتشاف و تولید نفت سرمایه گذاری خواهد شد که بیش از نیمی از این سرمایه در خدمت تامین نیاز اقتصادهای در حال ظهور خواهد بود.

در ادامه این گزارش آمده است ، تلاش برای کشف و توسعه میدان های نفتی و چاههای گاز طبیعی جدید در مکان هایی همچون شرق سیبری و غرب آفریقا ، در صورت تزلزل و لغزش در عملکرد عربستان و عراق و تلاش کشورهای تشنه به انرژی برای جلوگیری از ضرر و زیان خود ، صورت خواهد گرفت.

آنتونی هاف ، کارشناس نفتی از شرکت "یورو ایژیا گروپ" ، مستقر در نیویورک ، در این خصوص می گوید :" شما برای توسعه یک اقتصاد به انرژی نیاز دارید، بنابراین تضمین دارایی های انرژی از ارزش راهبردی بالایی برخوردار است."

بنظر می رسد در این میان برنده احتمالی روسیه و برخی از جمهوریهای اسقلال یافته شوروی سابق باشند.

این کشورها از ۷۸ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده برخوردارند و برآوردهای انجام شده حاکی از آن است که این منطقه احتمالا ۱۷۱ میلیارد بشکه نفت کشف نشده را در خود جای داده است.

آفریقا نیز برنده دیگر این میدان است.این کشور ۸۷ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده در اختیار دارد و طبق برآوردهای انجام شده، ۱۲۵ میلیارد بشکه ذخایر نفتی کشف نشده را در خود جای داده است که بخش عمده ای از آن در غرب آفریقا قرار گرفته است.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی نشریه "اویل اند گس ژورنال" ، آمریکا نیز ۹/۲۱ میلیارد بشکه ذخایر نفتی اثبات شده در اختیار دارد که یازدهمین ذخایر نفتی بزرگ جهان بشمار می روند.

پیش بینی می شود که کشورهایی همچون کانادا و مکزیک همچنان دومین و سومین عرضه کننده بزرگ نفت به آمریکا باقی بمانند.

در همین حال، هوگو چاوز ، رییس جمهوری ونزوئلا ، که کشورش چهارمین عرضه کننده بزرگ نفت به آمریکا بشمار می رود ، در تلاش است تا در امتیازات واگذار شده به شرکت های نفتی آمریکا بازنگری کند . وی از چین و هند دعوت کرده است در اکتشاف نفت در ونزوئلا مشارکت کنند.

چین که اقتصاد آن به سرعت در حال رشد است در حال انجام سرمایه گذاریهایی گسترده در زمینه دیپلماتیک و انرژی در آفریقا است و به این سرمایه گذاریها نیازمند است ، زیرا پیش بینی می شود این کشور در ۲۰ سال آینده روزانه ۲۱ میلیون بشکه در روز نفت ، معادل آنچه آمریکا امروز مصرف می کند ، به مصرف برساند.

هو جیان تائو ، رییس جمهوری چین، در دیدار ماه آوریل خود با اولوسگون اوباسانجو ، رییس جمهوری نیجریه ، در پکن پایه یک همکاری "راهبردی " با این کشور را بنیان نهاد.

بنا بر این گزارش، آمار ارایه شده از سوی ادراه اطلاعات انرژی آمریکا (ئی آی ای) ، وابسته به وزارت انرژی این کشور ، به توجیه اقدامات چین کمک می کند.

طبق پیش بینی های انجام شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا ، چین تا سال ۲۰۲۵ حدود دو سوم از نفت مصرفی خود را از طریق واردات تامین خواهد کرد . این نسبت در حال حاضر یک سوم است.

در انتهای این گزارش آمده است ، به رغم تلاشهای جرج بوش ، رییس جمهوری آمریکا، برای منزوی ساختن ایران به علت فعالیت های هسته ای این کشور ، چین و هند میلیارد ها دلار نیز در ایران سرمایه گذاری کرده اند.

در نهایت می توان چنین گفت که در شرایط سخت اقتصادی ، افزایش عملیات حفاری ، اکتشاف و تولید نفت در کشورهای در حال توسعه نه تنها به آمریکا آسیبی وارد نمی سازد ، بلکه موجب افزایش عرضه جهانی ، کمک به تامین تقاضا و کاهش قیمت ها می شود.

س.ز