جهش صادرات غیر نفتی ایران

حجم صادرات غیرنفتی کشور طی ۹ماهه امسال با عبور از مرز ۱۱ ۴ میلیارد دلار بدون احتساب میعانات گازی , ۴۲ درصد بیش از هدف برنامه چهارم توسعه به ثبت رسید که به گفته مسئولان تجارت خارجی کشور, گامی مؤثر در پیشبرد سیاست توسعه صادرات غیرنفتی و تحقق جهش صادراتی است

حجم صادرات غیرنفتی کشور طی ۹ماهه امسال با عبور از مرز ۱۱‎/۴ میلیارد دلار (بدون احتساب میعانات گازی) ، ۴۲ درصد بیش از هدف برنامه چهارم توسعه به ثبت رسید که به گفته مسئولان تجارت خارجی کشور، گامی مؤثر در پیشبرد سیاست توسعه صادرات غیرنفتی و تحقق جهش صادراتی است. دکتر مهدی غضنفری ، رئیس کل سازمان توسعه تجارت کشور این آمار را امیدوارکننده خواند و اظهار داشت: صادرات غیرنفتی ۹ماهه امسال با احتساب میعانات گازی ۱۰۶‎/۲ درصد بیش از هدف پیش بینی شده در برنامه چهارم توسعه است.

صادرات غیرنفتی کشور تا پایان آذرماه امسال با احتساب میعانات گازی ۱۶‎/۵ میلیارد دلار و بدون احتساب آن ۱۱‎/۴ میلیارد دلار بود.

در ابتدای برنامه چهارم توسعه براساس توافق دستگاه های دخیل در امر صادرات ملی، مقرر شد کالاهایی که از طریق شرکت نفت و شرکت های تابعه و مرتبط با آن صادر می شود، جزو صادرات نفتی و مابقی به عنوان صادرات غیرنفتی تلقی شود. از آنجا که حجم صادرات میعانات گازی در ابتدای برنامه چهارم، رقم اندکی بود، حجم صادرات چندان موردتوجه نبود اما به تدریج با افزایش حجم صادرات آن، گمرک آن را به آمار صادرات نفتی کشور اضافه کرد. اما مسئولان تجارت خارجی کشور معتقد بودند میعانات گازی اگرچه بدون ارزش افزوده صادر می شود اما به هرحال باید جزو صادرات غیرنفتی تلقی شود. بر همین اساس با توافق سازمان توسعه تجارت و گمرک از تیرماه امسال مقرر شد آمار صادرات غیرنفتی کشور با احتساب و بدون احتساب میعانات گازی اعلام شود تا امکان تحلیل دقیق تر برای دست اندرکاران وجود داشته باشد.

در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده بود در سال ،۸۶ ۱۰‎/۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام شود که بر این اساس سهم ۹ ماهه ابتدای سال، ۸ میلیارد دلار می شود، اما صادرات انجام شده در ۹ ماهه امسال ۱۱‎/۴ میلیارد دلار، یعنی ۳‎/۴ میلیارد دلار بیش از هدف برنامه است.

به گفته غضنفری، رسیدن به کل هدف سال ۸۶ طی ۹ ماه نشان می دهد موانع پیش روی توسعه صادرات کشور تا حدودی مرتفع شده است و با تلاش بیشتر می توان به سمت ارتقای کیفیت صادرات نیز حرکت کرد.

وی در مورد این که چه میزان از صادرات غیرنفتی کشور دارای ارزش افزوده بالا، متوسط و کم بوده، می گوید: هنوز آمار ۹ ماهه را براساس میزان ارزش افزوده تحلیل نکرده ایم اما در صادرات ۸ ماهه صادرات کالا و خدمات با ارزش افزوده بالا و متوسط، رقم چشمگیری بوده است.

میعانات گازی با ۵‎/۱ میلیارد دلار، محصولات پتروشیمی ۳ میلیارد دلار، محصولات صنعتی، کشاورزی، معدن، فرش و صنایع دستی و سایر کالاها با ۸‎/۴ میلیارددلار عمده اقلام صادراتی کشور (با احتساب میعانات گازی) طی ۹ ماهه امسال بوده اند.۱۰ قلم عمده صادراتی بدون احتساب میعانات گازی نیز شامل پسته تازه و خشک کرده، پروپان، سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار، بوتان مایع شده، متانول، فرش و سایر کفپوش های سنجی، محصولات از آهن و فولاد، کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده، کرید نساجی و وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز است.

بزرگترین شرکای صادرات کالاهای غیرنفتی ایران نیز در این مدت به ترتیب امارات با یک میلیارد و ۶۷۱ میلیون دلار، عراق با یک میلیارد و ۱۶۴ میلیون دلار، چین با ۸۹۴ میلیون دلار، ژاپن با ۷۳۸ میلیون دلار، هند با ۵۷۴ میلیون دلار، ترکیه با ۴۱۲ میلیون دلار، ایتالیا با ۴۰۸ میلیون دلار، افغانستان با ۳۴۱ میلیون دلار، کره با ۳۳۹ میلیون دلار و کویت با ۲۹۲‎/۵ میلیون دلار بوده است. این کشورها مقصد ۶۰ درصد کل صادرات غیرنفتی کشور در این مدت بوده اند.

● چرخش واردات به سمت کالاهای واسطه ای

براساس اهداف برنامه چهارم توسعه در طول سال ۸۶ می بایست ۳۶‎/۵ میلیارد دلار واردات انجام می شد که سهم ۹ ماهه سال حدود ۲۷‎/۵ میلیارد دلار می شود اما آمار گمرک نشان می دهد میزان واردات در ۹ ماهه امسال ۳۳ میلیارد دلار، یعنی ۵‎/۵ میلیارد دلار (۲۱ درصد) بیش از هدف برنامه است.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت در پاسخ به این سؤال که چه میزان از واردات انجام شده، کالاهای مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای بوده است، گفت: این آمار هنوز تحلیل نشده اما تحلیلی که بر روی آمار واردات هشت ماهه انجام داده ایم، نشان می دهد واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای رشد زیادی داشته است.

وی با اشاره به این که نتیجه این تحلیل بزودی اعلام می شود، اظهار داشت: شمش از آهن و فولاد غیرممزوج با یک میلیارد و ۵۸۲ میلیون دلار، بنزین با یک میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلار، انواع پروفیل با ۶۰۸ میلیون دلار، انواع میله های آهنی و فولادی با ۵۱۴ میلیون دلار، قطعات منفصله جهت تولید خودروی سواری با ۴۴۳ میلیون دلار، محصولات از آهن یا فولاد و دانه ذرت با ۳۶۶ میلیون دلار بیشترین حجم واردات را به خود اختصاص داده اند.

بزرگترین شرکای واردات ایران در نه ماهه امسال نیز شامل این کشورها می شود: امارات با ۷ میلیارد و ۴۲۲ میلیون دلار، آلمان با ۳ میلیارد و ۸۶۲ میلیون دلار، چین با دو میلیارد و ۹۴۶ میلیون دلار، سوئیس با یک میلیاردو ۸۶۴ میلیون دلار، کره با یک میلیارد و ۷۳۰ میلیون دلار، فرانسه با یک میلیارد و ۳۹۰ میلیون دلار، انگلستان با یک میلیارد و ۳۷۸ میلیون دلار، ایتالیا با یک میلیارد و ۳۲۲ میلیون دلار، هند با یک میلیارد و ۱۲۹ میلیون دلار و ژاپن با یک میلیارد و ۲۹ میلیون دلار. این ۱۰ کشور مبدأ ۷۳ درصد کل واردات ایران بوده اند.

رشد ۲‎/۵ درصدی مبادلات تجاری غضنفری میزان مبادلات تجاری (صادرات + واردات) ، بدون احتساب میعانات گازی و با احتساب بنزین، در ۹ماهه امسال را ۵۳ میلیون تن به ارزش ۴۴‎/۵ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: مبادلات تجاری از نظر وزن ۲‎/۵ درصد و از نظر ارزش ۱۰‎/۴ درصد رشد داشته است.

وی تراز تجاری غیرنفتی کشور (صادرات منهای واردات)، بدون احتساب بنزین و با احتساب میعانات گازی، را منفی ۱۴‎/۵ اعلام کرد و گفت: این آمار نشان می دهد فاصله این واردات و صادرات رو به کاهش بوده و پرکردن این فاصله امکانپذیر شده است.

● تشکیل ستاد تجاری CIS

معاون بازرگانی خارجی وزیر بازرگانی در ادامه با اشاره به اهم فعالیت های انجام شده در این سازمان از موافقت رئیس جمهور برای تشکیل ستاد تجاری ویژه کشورهای آسیای میانه (CIS) در وزارت بازرگانی خبر داد و گفت: در تلاش هستیم سایر ستادهای تجاری - بازرگانی تشکیل شده در سایر دستگاه ها را در سازمان توسعه تجارت متمرکز کنیم.

● کارگروه ویژه خلیج فارس

غضنفری ادامه داد: در راستای مذاکرات انجام شده، کار گروه ویژه پیگیری موضوع برقراری تجارت ترجیحی با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در وزارت امور خارجه تشکیل شده و نخستین جلسه آن بزودی برگزار خواهد شد.