این ترس به نفع شما نیست

شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که از یک سوسک, یا از ایستادن در بالکن خانه تان, یا از تزریق آمپول وحشت زده می شوید و آن قدر می ترسید که تمام سعی تان را می کنید که در این حالت ها قرار نگیرید

شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که از یک سوسک، یا از ایستادن در بالکن خانه‌تان، یا از تزریق آمپول وحشت‌زده می‌شوید و آن‌قدر می‌ترسید که تمام سعی‌تان را می‌کنید که در این حالت‌ها قرار نگیرید. احتمالا با کسی هم در مورد این ترس‌های وحشتناک صحبت نکرده‌اید، اما با خواندن این مطلب می‌توانید انواع غیرطبیعی ترس‌ها (و درواقع فوبیاها یا هراس‌ها) را بشناسید و به دنبال درمان برآیید. ترس چیزی است که شما را از خطر دور نگه می‌دارد، اما فوبیا (هراس) ربط زیادی به خطر ندارد. حدود ۲۰ میلیون نفر درآمریکا حداقل یک نوع فوبیا دارند. روان‌پزشکان فوبیا را احساس ترس غیرقابل کنترل و آزاردهنده در زمان روبه‌رویی با یک حالت، فعالیت یا شیئی یا موجود تعریف می‌کنند. در زمان بروز فوبیا شما ممکن است بدانید که ترس و اضطراب‌تان منطقی نیست اما چاره‌ای برای رهایی ندارید. این حالت ممکن است واقعا شما را فلج کرده و زندگی‌تان را دچار مشکل کند. در این مطلب به موارد شایع‌تر فوبیا اشاره می‌کنیم.

● ۳ ترس اصلی

روان‌پزشکان و روان‌شناسان تا به حال بیش از صدها نوع فوبیاها را شناسایی کرده‌اند. برخی از این فوبیاها عجیب هستند مثل فوتو فوبیا (ترس از نور) و برخی دیگر هم بسیار خاص هستند (مثل فوبیای فوبیا، یعنی هراس دائمی از ترسیدن). متخصصان فوبیاها را جزو گروه اختلالات اضطرابی طبقه‌بندی می‌کنند و آن‌ها را در ۳ گروه کلی جای می‌دهند:

۱) آگورافوبیا: اضطراب دائم و منتشر در اماکن عمومی و مکان‌هایی که خروج و فرار از آن‌ها سخت است.

۲) هراس اجتماعی: احساس ترس و میل به فرار از حضور در محافل، مجامع و کلا اجتماع.

۳) هراس‌های خاص: هراس شدید از یک وضعیت یا شیئی یا موجود خاص.

شایع‌ترین فرم هراس‌های خاص، ترس از حیوانات است البته خود این نوع به چند زیرشاخه بدل می‌شود مثلا آراکنوفوبیا که ترس از عنکبوت است، اوفیدوفوبیا که ترس از مار است و آپیوفوبیا که ترس از زنبور است. معمولا این ترس‌ها از دوران کودکی شروع می‌شوند و برخی اوقات با افزایش سن از بین می‌روند اما در برخی موارد این ترس‌ها تا دوران بزرگسالی هم باقی می‌مانند.

● یعنی همه در مورد من پچ‌پچ می‌کنند؟

هراس اجتماعی: چیزی ماورای خجالتی بودن

کسی که دچار هراس اجتماعی (social phobia) است را نمی‌شود «خجالتی» نامید. فردی که دچار این مشکل است همیشه در هراس و اضطراب این است که در اجتماع و در یک وضعیت جمعی چه رفتار و حالتی خواهد داشت. در فکر این فرد این افکار رژه می‌روند: آیا رفتارم مناسب خواهد بود؟ آیا کسی به سرووضع من واکنش نشان می‌دهد؟ بقیه می‌فهمند که من اضطراب دارم؟ همه در مورد من صحبت و پچ‌پچ می‌کنند؟ به‌طور معمول هراس اجتماعی فرد را منزوی و دور از اجتماع می‌کند و فرد تمام ارتباطات خودش را از دست می‌دهد و برای همین باید آن را شناسایی کرده و برای درمان آن اقدام کرد.

● رعد و برق می‌زند پشت صندلی پنهان می‌شوی؟

برونتوفوبیا: ترس از رعد و برق

برونتد به زبان یونانی یعنی رعد و برق و برونتو فوبیا یعنی ترس از رعد و برق. افرادی که دچار این حالت هستند می‌دانند که رعد و برق خطری برای آن‌ها نیست، اما ترجیح می‌دهند در زمان رعد و برق اصلا از خانه خارج نشوند و حتی ممکن است پشت صندلی‌ها یا زیرمیزها پنهان‌ها شوند. بیشتر این حالت در مورد صدای رعد است اما اگر ترس هم از رعد و هم از برق وجود داشته باشد به آن آسترافوبیا گفته می‌شود که در حیوانات هم دیده می‌شود.

● از ترس حساسیت‌زدایی کنید

فوبیاها روی شیوه زندگی انسان‌ها تاثیر می‌گذارند. افراد تمام تلاش خود را می‌کنند تا از عوامل ایجاد هراس دور بمانند و برخی فعالیت‌ها، ارتباطات و جنبه‌هایی از زندگی‌ آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. مشکلات ارتباطی، طلاق، مشکل در ادامه تحصیل و از دست دادن شغل در این افراد شایع است. دیده شده است که هراس‌ها رابطه‌ای خانوادگی دارند و در مورد برخی هراس‌ها میزان ابتلای اعضای درجه اول خانواده به آن‌ها ۳برابر افراد دیگر است. مهم‌ترین شیوه درمان فوبیاها، حساسیت‌زدایی یا روبه‌رو کردن تدریجی فرد با شرایط و اشیایی است که باعث ترس او می‌شود. هرچقدر که سطح تماس بیشتر می‌شود اعتمادبه‌نفس فرد بیشتر و ترس او کمتر می‌شود. صحبت با یک مشاور هم می‌تواند در شیوه نگرش فرد مبتلا و بهبود او تاثیرگذار باشد. براساس آمارها حدود ۹۰درصد افراد مبتلا به فوبیاها با درمان مناسب کاملا بهبود می‌یابند و فوبیا در آن‌ها کاملا از بین می‌رود.

● آن‌هایی که از پل عابر می‌ترسند

آگورافوبیا: هراس از محل‌های عمومی

در یونان قدیم به فروشگاه‌ها و محل‌هایی که مردم جمع می‌شوند آگورا می‌گفتند. کسی که دچار آگورا فوبیا باشد از بودن در محل‌های عمومی و به‌خصوص مناطقی که خروج از آن‌ها کمی سخت است می‌ترسد، برای مثال سینماها، بانک‌ها و هر گونه صف و حتی پل‌های عابر پیاده، ترس در این‌جور موارد ناشی از این است که فرد فکر می‌کند اگر دچار حمله هراس شود نمی‌تواند سریع از آن محل و وضعیت خاص خارج شود. زنان دو برابر مردان به این نوع هراس مبتلا می‌شوند. اگر این اختلال درمان نشود فرد خانه‌نشین می‌شود و هیچ‌وقت از خانه‌اش خارج نخواهد شد اما ۹۰درصد مبتلایان به درمان پاسخ مناسب می‌دهند.

مهم‌ترین شیوه درمان فوبیاها، حساسیت‌زدایی، یا روبه‌رو کردن تدریجی فرد با شرایط و اشیایی است که باعث ترس او می‌شود. هرچقدر که سطح تماس بیشتر می‌شود اعتمادبه‌نفس فرد بیشتر و ترس او کمتر می‌شود.

● آن بالا سرت گیج می‌رود؟

آکروفوبیا: ترس از ارتفاع

آکروفوبیا یک هراس وحشتناک و فزاینده از ارتفاع است و جزو حالت‌های وخیم بیماری‌های اضطرابی جای می‌گیرد. کسی که دچار این حالت است در زمان بالا رفتن از پله‌های یک ساختمان، یا بودن روی بام یک آپارتمان یا برج بلند دچار حمله هراس می‌شود. گاهی اوقات ترس ‌آن‌قدر شدید است که فرد را فلج می‌کند. آکروفوبیا ممکن است فرد مبتلا را در حالت خطرناکی قرار دهد برای مثال اضطراب باعث می‌شود فرد نتواند تعادلش را حفظ کند یا از ارتفاع پایین بیاید و جانش در خطر قرار بگیرد.

● آن‌هایی که سوار آسانسور نمی‌شوند

کلاستروفوبیا: نیاز به یک راه فرار

کلاستروفوبیا یعنی ترس از بودن در محل‌های سربسته و دربسته. این حالت شایع است و در آن فرد مبتلا مثلا سوار آسانسور نمی‌شود یا از ورود به تونل می‌ترسد و اگر این کارها را بکند بسیار مضطرب خواهد شد و احساس خفگی خواهد کرد. برای همین این‌گونه افراد رفتار خاص خودشان را دارند و مثلا به محض ورود به یک مکان دربسته اقدام به باز کردن پنجره‌ها می‌کنند یا در نزدیک‌ترین صندلی به در ورودی یا خروجی می‌نشینند. اگرچه این رفتارها به آن‌ها آرامش می‌دهد اما کل ترس و اضطراب را از بین نمی‌برد.

● آن‌هایی که از ترس آمپول غش می‌کنند

هموفوبیا و تریپانوفوبیا: ترس از خون و تزریق

دسته‌ای از ترس‌ها هستند که مرتبط با خون،‌ تزریق، حادثه و سانحه هستند. در این گروه ترس از دیدن خون، ترس از تزریق آمپول و ترس از انجام عمل‌های جراحی یا حتی بخیه کردن، جای می‌گیرد. این تنها حالت هراس است که با غش کردن و بی‌هوش شدن همراه است. افت فشارخون در بیشتر افرادی که آمپول می‌زنند یا بخیه برای آن‌ها زده می‌شود و... دیده می‌شود، اما این حالت در افراد مبتلا به هراس بسیار شدید است و باعث سرگیجه، بی‌حالی و حتی غش می‌شود.

● آن‌هایی که ترجیح می‌دهند با هواپیما مسافرت نروند

ایروفوبیا: ترس از پرواز

کسی که مبتلا به ایروفوبیاست از پرواز می‌ترسد. معمولا این حالت پس از یک اتفاق ناراحت‌کننده مرتبط با هواپیما، مثل افتادن در یک چاله هوایی یا فرود نامناسب یک پرواز و نظایر آن شروع می‌شود. حتی ممکن است فرد این حادثه و اتفاق را فراموش کند اما ترس و هراس باقی بماند و حتی با دیدن پرواز یک هواپیما یا تماشای فیلم یک سانحه هوایی به سراغ فرد بیاید. در این نوع معمولا از هیپنوتیزم و خواب مصنوعی برای به یادآوردن زخم و حادثه اصلی و درمان آن استفاده می‌شود.

ایده آل

باز نشر اختصاصی: مجله اینترنتی Bartarinha.ir