راهنمای خرید شامپو و صابون کودک

قابل توجه تازه والدین

بهداشت و سلامت کودکان نیاز به اختصاص شوینده‌های مناسبی دارد که اطلاع والدین از آنها می‌تواند در تامین سلامت و بهداشت پوست و پیشگیری از بیماری‌های عفونی کودکان موثر باشد....

کودکان به علت سوزش چشم‌ها در اثر شوینده‌های بزرگسالان از حمام می‌ترسند. صابون‌های مخصوص کودکان به علت خاصیت بسیار ضعیف قلیایی و مواردی pH خنثی، مانع سوزش چشم می‌شود. همچنین با اضافه کردن پروتئین‌های مخصوص و اسیدهای چرب که ترکیبی بسیار ملایم است ضمن اثر پاک‌کنندگی، مانع هرگونه تحریک پوست و چشم می‌شود. از طرفی اسیدهای چرب موجود در صابون بچه بعد از استحمام مانع خشکی پوست می‌شود. صابون‌های بچه فاقد اسانس‌های مصنوعی هستند بنابراین ایجاد حساسیت پوستی نمی‌کنند. به همین دلیل در بزرگسالانی که پوست حساس و خشکی دارند پزشکان برای استحمام صابون بچه را تجویز می‌کنند.

● روغن گیاهی و نرمی پوست نوزاد

صابون ‌گلیسیرینه که حاوی ۲۰ تا ۲۵ درصد گلیسیرین است علاوه بر خاصیت پاک‌کنندگی، مانع خشکی پوست به علت چربی‌زدایی صابون می‌شود. روغن‌های گیاهی دیگر مانند نارگیل و کرچک هم به علت خاصیت مرطوب‌کنندگی برای شست‌وشوی پوست کودکان و پوست صورت و دست بزرگسالانی که پوست خشکی دارند، مناسب هستند. به طوری که در کودکانی که پوست خشکی ندارند با استفاده از این شوینده‌های حاوی روغن‌های گیاهی نیازی به استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده بعد از استحمام نیست.

● صابون مایع، سنتتیک است

صابون‌های مایع از نظر مواد تشکیل‌دهنده جزو صابون‌ها محسوب نمی‌شوند و از پاک‌کننده‌های سنتیک هستند. البته اگر در ساختمان معمولی صابون از روغن نارگیل یا برزک به مقدار زیاد استفاده ‌شود صابون جامد به حالت مایع در می‌آید. صابون‌های مایع علاوه بر ماده اولیه و اصلی خود، دارای مواد دیگری مانند نرم‌کننده معمولی و پاک‌کننده و کف‌کننده، ضدباکتری و چرب‌کننده هستند. تفاوت صابون‌ها و پاک‌کننده معمولی با پاک‌کننده‌های سنتیک در این است که صابون‌ها هنگام واکنش با ناخالصی‌های یون‌های فلزی موجود در آب‌های طبیعی (مانند کلسیم و منیزیم)، منجر به تشکیل نمک‌های نامحلول در آب می‌شوند و به صورت رسوب از آن جدا می‌شوند. اما نمک‌های فلزات قلیایی و املاح فلزات سنگین مواد شوینده سنتیک در آب محلول هستند بنابراین این شوینده‌ها در آب‌های سخت نیز قدرت پاک‌کنندگی خوبی دارند و رسوب جدید تشکیل نمی‌دهند.

● انواع صابون‌ کودک

انواع صابون‌های کودک از نظر نوع مصرف فرمولاسیون‌های مختلفی دارند.

۱) صابون‌های حمام و دستشویی که به آنها صابون‌های سخت می‌گویند، برای رعایت نکات بهداشتی مربوط به پوست بدن مواد قلیایی را به حداقل کاهش دهند و در عوض مواد طبیعی و خنثی، معطر، رنگی و نرم‌کننده پوست به آنها اضافه می‌شود.

۲) صابون‌های طبی برای درمان بیماری‌های جلدی عفونی و قارچ‌های پوستی تهیه می‌شوند که در آنها از موادی مانند اسیدبوریک، اکسید روی، ترکیبات ید، کلرور جیوه، استکارات مس، قطران و تیمول استفاده می‌شود. صابون‌های شفاف که حاوی گلیسیرین، قند و الکل هستند، ظاهرشان شفاف است ولی قدرت پاک‌کنندگی کمتری دارند.

صابون‌های دیگری در بازار وجود دارد که برای شست‌وشوی پوست کودک به کار نمی‌رود مانند صابون‌های رختشویی، صابون‌های ساینده، صابون‌های مخصوص آب‌های سخت (حاوی املاح زیاد) و صابون‌های فلزات که برای پاک کردن البسه، ظروف و اشیا به کار می‌روند.

● شامپو کودک

شامپوها که برای شست‌وشوی موی سر ساخته شده‌اند همگی دارای فرمول یکسان سدیم لوریل اترسولفات و تری اتانول آمین لورین سولفات هستند. بنابراین اکثر شامپوها کار مشترکی انجام می‌دهند. به جز برخی از شامپوها که مصارف خاصی دارند. این مواد پاک‌کننده باعث جداشدن ذرات چرک و کاهش چربی از سطح مو می‌شوند. ماده بتاتین که به شامپوها اضافه می‌شود باعث غلظت مقاوم کف شامپو می‌شود. همچنین مواد حالت‌دهنده موها که به شامپو افزوده می‌شود، باعث می‌شود موها به آسانی شانه شوند و هنگام شانه کردن به هوا بلند نشود و مواد نگهدارنده افزودنی به شامپو، موها را از صدمات مواد ضدعفونی و میکروب‌کشی حفاظت می‌کند.

کیفیت شامپوها بستگی به نسبت‌هایی دارد که از مواد فوق استفاده می‌شود. نکته مهم این است که نوع شامپو هیچ‌گونه تاثیری در کاهش یا پیشگیری از ریزش مو ندارد بلکه ریزش غیرطبیعی مو دلایل متعددی دارد که باید بعد از بررسی توسط پزشک و کشف علت ریزش مو به درمان آن پرداخت. برای جلب مشتری با افزودن موادی به شامپوها، مصرف‌کنندگان را راغب به خرید آن می‌کنند مانند افزودن نمک طعام که باعث غلظت شامپو می‌شود یا افزودن عطر، رنگ‌های متنوع و حالت صدفی مانند روش‌هایی هستند که از نظر روانی تاثیر بسزایی در جلب مشتری دارد.

دکتر حسین طباطبایی

متخصص پوست و مو

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران