باید و نبایدهای سفره های سحری و افطاری

با حلول ماه پرفیض رمضان و میهمانی خداوند، برای حفظ سلامتی و بهره گیری بیشتر از روزه داری ذکر برخی نکات موردنیاز در این ماه ضروری است.
● غذاهای توصیه شده سحر
برای سلامت بدن و بخصوص …

با حلول ماه پرفیض رمضان و میهمانی خداوند، برای حفظ سلامتی و بهره گیری بیشتر از روزه داری ذکر برخی نکات موردنیاز در این ماه ضروری است.

غذاهای توصیه شده سحر

برای سلامت بدن و بخصوص کلیه ها گرفتن روزه بدون سحری توصیه نمی شود. سحر باید زودتر از خواب برخیزیم به خصوص جهت نوجوانان روزه دار تا با آرامش بیشتر و جویدن کامل غذای سحر صرف شود. در سحر باید غذای کاملی مثل انواع خوراک ها و پلو خورش ها صرف شود تا بدن در طول روز دچار مشکل نشود. از لبنیات توصیه به مصرف ماست و از میوه ها و سبزی ها می توان سیب، سبزی خوردن، سالاد، گوجه فرنگی و هندوانه استفاده کرد. زیرا به علت درصد بالای آب میوه جات در طول روز احساس تشنگی کمتری به شخص دست خواهد داد. استفاده بیش از اندازه از برخی مواد مثل غذاهای چرب، کشک، ته دیگ، آش در هنگام سحر ممکن است در طول روز شخص را دچار تشنگی کند.

رژیم غذایی برای سحر باید متنوع باشد و همه نیازهای شخص را برآورده کند. اگر امکان داشته باشد در وعده سحر یک کاسه کوچک سوپ جو میل شود، زیرا به دلیل نوع کربوهیداتی که دارد احساس گرسنگی را در طول روز به تعویق می اندازد. علاوه بر سوپ جو در سحر، از نان، سیب زمینی و برنج نیز می توان استفاده کرد.

غذاهای مناسب افطار

به علت آنکه قبل از افطار بدن حدود ۱۲ساعت گرسنه بوده است و مقدار ذخائر قند خون بدن که تنها غذای اختصاصی سیستم مغز و اعصاب است کاهش یافته، بنابراین باید در وهله اول قند خون افزایش یابد.

بهتر است افطار با یک استکان شیر گرم و خرما شروع شود. در مقایسه خرما و عسل با شیرینی های مرسوم در افطار مثل زولبیا و بامیه می توان گفت که ارزش غذایی خرما و عسل بسیار بالاتر از آنهاست، زیرا علاوه بر مواد قندی طبیعی که دارند، حاوی انواع ویتامین های مختلف و مواد معدنی موردنیاز بدن هستند. خطرات آلودگی شیمیایی زولبیا و بامیه به خصوص در زمان غوطه ور شدن آنها در روغن معمولاً از کنترل ما خارج است. باید توجه داشت که مصرف بیش از حد شیرینی ها حتی خرما و عسل هم در افطار توصیه نمی شود. زیرا مانع صرف شام کامل شده و ازطرف دیگر شیرینی اضافه در بدن تبدیل به چربی می شود و ممکن است خطر چاقی و افزایش وزن را داشته باشد. مصرف حلیم در افطار به شرط نداشتن نمک و یا چربی زیاد و درحد اعتدال اشکالی ندارد. مصرف آش و سوپ های تند و پرادویه در افطار ممکن است اثرات سوء بر دستگاه گوارش داشته باشد و توصیه نمی شود. درصورت مصرف سبزی در وعده افطار، انجام پنج مرحله ضدعفونی ضروری است که شامل:

۱) آبکش مقدماتی

۲) انگل زدایی با چند قطره مایع ظرفشویی به مدت پنج دقیقه

۳) آبکشی مجدد

۴) میکرب زدایی با محلول پرکلرین به مدت ده دقیقه ۵-آبکشی نهایی

سایر غذاهای مورد توصیه برای افطار

بدن در طول شبانه روز می بایست حدود ۸ لیوان آب و یا مایعات دیگر دریافت کند تا با تصفیه بهتر از کلیه ها موجب سلامتی کلیه ها و همچنین دفع سموم بدن شود. کم آبی بدن موجب تأثیر منفی در کلیه ها و احتمال عفونت و سنگ سازی می شود، بنابراین مصرف مایعات بین افطار و سحر درحد ۸ لیوان و یا بیشتر توصیه می شود. توجه بفرمایید که مایعات فقط آب آشامیدنی نیست. انواع سبزی ها و میوه ها مثل هندوانه، خربزه، گوجه، خیار و یا چای کمرنگ، شیر و سوپ حاوی مقدار آب بسیار بالایی هستندکه آب موجود در این مواد غذایی نیز تأمین کننده جزیی از مایعات موردنیاز روزانه محسوب می شود. ضمناً از آشامیدن آب و نوشابه های سرد در شروع افطار باید خودداری کرد. بهتر است که از مصرف قهوه وچای پررنگ به علت مدر بودن که باعث دفع آب بدن می شود نیز پرهیز شود. درصورت علاقه به مصرف دوغ، ترجیحاً در منزل تهیه شود، زیرا دوغ های صنعتی دارای نمک بالایی هستند. مصرف نوشابه های گازدار به منظور رفع عطش در سحر و افطار توصیه نمی شود، زیرا ضمن تخلیه کلسیم بدن و پوکی استخوان باعث افزایش تشنگی نیز می شود. علاوه بر آن یک لیوان نوشابه معادل مصرف ۱۰ حبه قند چاق کننده است.

غذاهای پروتئین دار توصیه شده زمان افطار

به منظور داشتن نیروی کافی جسمی و فکری در طول روزهای ماه مبارک رمضان مصرف شیر، نان، پنیر، تخم مرغ آب پز، شیربرنج و سوپ های سبزیجات، ماهی، گوشت های قرمز و سفید و مصرف گردو در حد اعتدال در زمان افطار توصیه می شود. بین افطار و سحر از ۵ گروه غذایی شامل نان و غلات، میوه، سبزی، شیر و فرآورده های آن وگوشت به طور متعادل و متنوع استفاده شود.

دکتر مصطفی نوروزی و دکتر رزا زاوشی