یائسگی مردانه یعنی چه؟

آندروپوز در مردان مشابه منوپوز در زنان است....
منوپوز به مفهوم قطع چرخه ماهانه خانم‌هاست که به طور متوسط در سن ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد. منتها تفاوتی که بین آندروپوز و منوپوز وجود …

آندروپوز در مردان مشابه منوپوز در زنان است....

منوپوز به مفهوم قطع چرخه ماهانه خانم‌هاست که به طور متوسط در سن ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد. منتها تفاوتی که بین آندروپوز و منوپوز وجود دارد این است که منوپوز یک پدیده نسبتا سریع و ناگهانی است ولی آندروپوز پدیده‌‌ای تدریجی است و برای همین بسیاری از دانشمندان معتقدند که ما بهتر است آندروپوز را کاهش تدریجی آندروژن‌ها در مردان مسن نامگذاری کنیم. کاهش تولید آندروژن‌ها بعد از ۴۰ سالگی در آقایان به تدریج اتفاق می‌افتد. تقریبا سالانه یک درصد سطح تستوسترون سرم بعد از ۴۰ سالگی کاهش پیدا می‌کند. در سال‌های اخیر یک عدم توافقی برای اینکه ما چگونه آندروپوز را تشخیص بدهیم، ایجاد شد.

دو نوع برخورد برای تشخیص آندروپوز وجود دارد؛ یکی تشخیص بیوشیمیایی آندروپوز است، به این مفهوم که ما سطح تستوسترون خون را اندازه‌گیری کنیم و براساس کاهش سطح تستوسترون خون تشخیص بدهیم کدام مرد دچار آندروپوز شده است.

اگر ما معیارمان را بر این اساس قرار بدهیم، ۲۰ درصد مردان بالای ۶۰ سال، ۳۰ درصد بالای ۷۰ سال و ۵۰ درصد بالای ۸۰ سال دچار کاهش سطح هورمون‌های جنسی مردانه هستند، منتها مساله مهم این است که معلوم نیست که تمام مردانی که سطح آندروژن یا تستوسترون خون‌شان پایین هست، علایم کمبود آندروژن را هم نشان بدهند. برخورد دوم برای تشخیص این است که ما بیاییم بنای تشخیص آندروپوز را براساس علایم بالینی بگذاریم و مردانی که علایم بالینی کمبود آندروژن‌ها را در بدن دارند، به عنوان آندروپوز تعریف کنیم: کاهش میل جنسی، ناتوانی جنسی، افسردگی، خواب‌آلودگی، فقدان تمرکز، اختلالات خواب و تحریک‌پذیری. اگر سطح تستوسترون کل یک مرد کمتر از ۲۰۰ نانوگرم در ۱۰۰ دسی‌لیتر خون باشد و این علایم بالینی وجود داشته باشد به عنوان آندروپوز تعریف می‌شود. البته ممکن است مردانی وجود داشته باشند که این علایم بالینی را داشته باشند و سطح تستوسترون خون‌شان بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ باشد که آنها را هم می‌توانیم به عنوان درجات خفیف‌تر آندروپوز دسته‌بندی کنیم ولی تعریف قطعی آندروپوز حدود علایم بالینی با سطح آندروژن کمتر از ۲۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر سرم است. سوال اساسی این است که در آندروپوز چه خطراتی وجود دارد؟

باید گفت آندروپوز علاوه بر اینکه باعث اختلالات جنسی و اختلالات خلق و خو در مردان می‌شود، موجب کاهش توده عضلانی و کاهش توده استخوانی و پوکی استخوان و افزایش ریسک شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان می‌شود و ممکن است که احساس خستگی مزمن را در فرد به وجود بیاورد. توافق عمومی بر این است که مردانی که این علایم بالینی را دارند معمولا بالای ۶۰ سال هستند و از نظر بیوشیمیایی سطح تستوسترون خون‌شان پایین است و ما باید این افراد را درمان کنیم. درمان با ترکیبات تستوسترون است که به فرم‌های تزریقی یا به صورت موضعی در ژل‌های تستوسترون روی پوست مالیده می‌شود یا قرص‌های تستوسترون در درمان استفاده می‌شود، البته زمانی که ما تشخیص آندروپوز را دادیم، باید از نظر بیماری‌های غده هیپوفیز و سایر بیماری‌هاحتما بررسی و مشکل زمینه‌ای او درمان شود.

دکتر سیدمحسن خوش‌نیت

فوق‌تخصص بیماری‌های غدد