حمله مردان, دفاع زنان

دشواری های حضور زنان در پهنه آسمان

برخی از منتقدان سفر زنان به فضا مدعی بودند زنان توانایی مقابله با مشکلات غیرمترقبه‌ای که در فضا پیش می‌آید را ندارند. به همین دلیل برای آزمودن زنان داوطلب سفرهای فضایی، آنها را در تنگناهایی قرار دادند تا ببینند این خانم‌ها چه واکنشی نشان می‌دهند و در کمال تعجب دیدند که خانم‌ها از پس مشکلات برآمدند. خانم «دابراکواشنا» یکی از آن خانم‌هایی بود که در یک طرح، برای سنجش استقامت انسان شرکت کرد. دانشمندان روس سال‌هاست که برای سنجش استقامت انسان در شرایط دشوار فضا، آزمایش‌هایی انجام می‌دهند. این آزمایش‌ها در محفظه‌های ویژه‌ای انجام می‌شود که افراد درون آن هیچ‌گونه دسترسی مستقیمی به محیط بیرون ندارند. در حقیقت می‌توان این محفظه را به عنوان «زندان علم» توصیف کرد زیرا درست مثل زیردریایی است و افرادی که درون آن هستند، نمی‌توانند از آن بیرون بیایند و باید مدت مشخصی که از پیش اعلام شده است، در این محفظه زندگی کنند.

یکی از مثال‌های چنین آزمایشی طرح «مارس ۵۰۰» بود که شش نفر، ۵۰۰ شبانه‌روز را در این محفظه زندگی کردند و شرایط و وضعیت سفر به مریخ را شبیه‌سازی کردند. خلاصه آنکه خانم «دابراکواشنا» را برای یکی از این ماموریت‌ها انتخاب کردند و قرار بود وی به مدت سه ماه در یکی از این محفظه‌ها به همراه دو مرد دیگر زندگی کند. در فولادی این محفظه مثل در زیردریایی بسته می‌شود و در مدت این سه ماه، کسی حق بیرون رفتن از محفظه را ندارد، مگر اینکه کسی در حالت مرگ باشد. وقتی که در را بستند، یکی از این آقایان به خانم «دابراکواشنا» گفت ناخن‌هایت را به من نشان بده ببینم چه شکلی است! خانم «دابراکواشنا» می‌گفت من هم به گمان اینکه یک پرسش معمولی و مربوط به کارمان است، ناخن‌هایم را به او نشان دادم.

آن آقا هم بعد از اینکه ناخن‌های خانم «دابراکواشنا» را دید گفت خوبه! اینجا چنان بلایی سرت درمی‌آورم که بعد از یک هفته، این در فولادی را با ناخن‌هایت پاره کنی و از اینجا بزنی بیرون! خلاصه آنکه شروع کرد به عذاب دادن روحی و روانی و مرتب به او گوشه و کنایه می‌زد و او را بسیار آزار می‌داد. بعدها آن آقا در مصاحبه‌هایی اعلام کرد که جای زن فقط در آشپزخانه است و زن بیرون از آشپزخانه، حق هیچ‌گونه اظهارنظری ندارد.

دقت کنید که اینها گفته‌های فردی از اعضای طالبان نیست، او یک دانشمند روس و هم‌دوران ماست. پس می‌بینیم هنوز هم هستند کسانی که چنین طرز فکری دارند. مسوول این طرح نیز در پاسخ این پرسش که چرا چنین آقایی با این طرز فکر را با یک خانم در کنار هم قرار دادید، گفت ما به عمد این دو نفر را کنار هم قرار دادیم تا ببینیم زنان در شرایط دشوار، چقدر می‌توانند مقاومت کنند که خانم «دابراکواشنا» توانست کاملا مقاومت کند. به هر حال حضور زنان در فضا با پرواز خانم «ترشکوا» شروع شد و تا خانم «کالینز» ادامه یافت. او به عنوان فرمانده فضاپیمای شاتل آمریکا به فضا رفت. در این مدت نیز خانم‌های بسیاری به فضا سفر کردند که بسیاری از آنها رکورددار و رکوردشکن بودند.

برخی چندبار به فضا رفتند و بعضی هم چندبار در فضا راهپیمایی کردند. گفتنی است راهپیمایی فضایی برخلاف آنچه ممکن است در نگاه اول به نظر برسد، کار بسیار دشواری است. برخلاف آنچه ممکن است در برخی از فیلم‌ها ببینیم که فضانورد در حالت بی‌وزنی، به راحتی مشغول راهپیمایی یا جست‌وخیز است، بر اساس گفته کارشناسان، هر ساعت راهپیمایی فضایی برابر شش ساعت کار سنگین در سطح زمین است. با این‌همه می‌بینیم خانم «ویلیامز» این کار را بسیار خوب و راحت انجام می‌دهد و در چند عملیات مختلف، ساعت‌های متوالی را بیرون فضاپیما مشغول کار است.

خانم‌هایی که به فضا رفتند شغل‌ها و تخصص‌های بسیار مختلفی داشتند. خانم‌هایی بودند که در نقش پزشک، خلبان شاتل، فرمانده شاتل، مهندس یا دانشمند به فضا رفتند و در همه این ماموریت‌ها و مسوولیت‌ها نشان دادند که می‌توانند همپای مردان در پروازهای فضایی شرکت کنند و مسوولیت‌های خود را به نحو احسن به انجام برسانند. البته یکی از آقایان فضانورد مدعی شد که بسیاری از موفقیت‌های بانوان در عرصه فضانوردی را باید مدیون مردان دانست زیرا به هر صورت مردان از خانم‌ها حمایت کردند و نخواستند که زنان در این ماموریت‌ها بشکنند. ولی به هر صورت، به نظر من زنان توانستند نشان دهند که در آن محیط و با آن شرایط سخت باز هم توانستند توانایی‌های خود را عرضه کنند و شخصیتی استوار از خود نشان دادند که می‌تواند وظایف محوله را به بهترین شکل انجام دهد.

حتی اگر فرض کنیم که در مواقع ضروری آقایان نیز به آنان کمک کرده باشند. در طول این سال‌هایی که از آغاز عصر فضا گذشته است، ۵۷ زن به فضا سفر کرده‌اند ولی ما هیچ‌گاه شاهد اختلاف بین آنها نبودیم هرچند شاهد بودیم بین آقایان اختلاف‌هایی بروز کرده است. در مواردی هم، اختلاف‌هایی بین فضانوردان پیش آمده و این اختلاف آنقدر شدید بوده که در نهایت ماموریت لغو شده است اما هیچ‌گاه چنین اختلاف‌هایی بین خانم‌ها یا بین خانم‌ها و آقایان دیده نشد و همه ماموریت‌هایشان را به خوبی انجام دادند. امیدواریم که در آینده نیز خانم‌ها در عرصه فضایی همانند امروز نقش‌های بسیار خوبی داشته باشند و بتوانند همپای آقایان فعالیت کنند و در پیشرفت‌های فضایی مشارکت داشته باشند.