چی بخوریم شب امتحانی

مهم ترین نكته این است كه هیچوقت بچه ها را به خوردن وادار نكنیم, بلكه شرایطی را فراهم كنیم كه خودشان به غذا خوردن مشتاق شوند

بسیاری از خانواده‌ها در ایام امتحانات با مشكل بی‌اشتهایی حاصل از استرس و اضطراب امتحانات فرزندانشان مواجه هستند، آن‌ها راه‌های مختلفی را برای مقابله با این مسأله امتحان می‌كنند. با «سارا حسن‌لو»، كارشناس تغذیه به گفت وگو نشستیم و از او خواستیم شرایط تغذیه‌ای مناسبی را كه خانواده‌ها در این ایام می‌توانند برای فرزندانشان فراهم كنند، شرح دهد.

▪ آیا شرایط روحی ایام امتحانات حقیقتاً بر وضعیت تغذیه بچه‌ها تأثیر می‌گذارد یا تغییرات اشتهایی بچه‌ها فقط تلقینی است؟

ـ با توجه به ارتباط بین اعصاب و روان و جسم انسان، این تأثیر غیرقابل انكار است‌، اما در افراد مختلف فرق می‌كند. بعضی‌ها در اثر استرس اشتهایشان زیادتر می‌شود و سعی می‌كنند با غذا خوردن بر اضطرابشان غلبه كنند، ولی بعضی دیگر وقتی دچار تشویش هستند، نمی‌توانند چیزی بخورند.

▪ چطور باید با این تغییرات اشتها (مخصوصاً بی‌اشتهایی) كه در ایام امتحانات بروز می‌كند، مقابله كرد؟

ـ مهم‌ترین نكته این است كه هیچوقت بچه‌ها را به خوردن وادار نكنیم، بلكه شرایطی را فراهم كنیم كه خودشان به غذا خوردن مشتاق شوند. در این ایام بهتر است تعداد وعده‌های غذایی را بیشتر كنیم و به بچه‌ها اجازه بدهیم میزان مواد غذایی را كه معمولاً در یك وعده صرف می‌كنند، در چند وعده بخورند. ضمن این‌كه از تهیه غذاهای پرحجم و سنگین برای دانش‌آموزان تا آن‌جا كه می‌توانیم بپرهیزیم؛ حجم غذاها از صبحانه (اصلی‌ترین وعده غذایی) به سمت شام، مخصوصاً از نظر كالری باید كم شود. نكته دیگر این‌كه اگر دانش‌آموز تحت رژیم لاغری است، در ایام امتحانات بهتر است به طور موقت این رژیم را متوقف یا خیلی آسان‌تر كند.

▪ به نظر شما بهترین مواد غذایی برای این روزها كدام‌ها هستند؟

ـ یكی از مسائل مهم در این ایام این است كه دانش‌آموزان بتوانند آرامش خود را حفظ كنند؛ تریپتوفان، اسیدآمینه‌ای است كه باعث آرامش می‌شود. این ماده در غذاهای دریایی و سینه مرغ به وفور یافت می‌شود. خوردن مواد منیزیوم‌دار مثل سبزیجات، غلات سبوس‌دار و تخمه آفتابگردان به عنوان میان‌وعده خوب است. ویتامین گروه D نیز در تقویت و آرامش حافظه مؤثر است، ویتامین گروه D را می‌توان در جوانه‌ها، حبوبات، ‌شیر و لبنیات، جگر، ‌گوشت قرمز و تخم‌مرغ به مقدار زیاد یافت. از میان میوه‌ها هم سیب، آناناس و خرما به علت داشتن انواع ویتامین‌ها و مواد قندی كه بر فعالیت‌های مغز تاثیر مثبت می‌گذارند. البته استفاده زیاد از خوراكی‌های خیلی شیرین، گاهی باعث افت قند واكنشی می‌شود، بنابراین بهتر است در مدت برگزاری امتحانات از مواد قندی خیلی استفاده نشود. از آن‌جایی كه اوج ساعت‌های مفید درس‌خواندن بین ساعت پنج عصر تا نه شب است، خوب است در این فاصله هر یك ساعت تا یك ساعت و نیم یك‌بار خوراكی مفیدی به فرزندمان بدهیم. بیشتر دانش‌آموزان دوست دارند وقتی درس می‌خوانند، خوراكی كنار دستشان باشد، بهتر است انواع مغزها (گردو، پسته، تخمه آفتابگردان، بادام) و انواع میوه‌های خرد شده را برای آن‌ها آماده كنیم.

▪ بی‌خوابی شب امتحان، یكی از مشكلاتی است كه بسیاری از دانش‌آموزان با آن درگیر هستند، راه‌حل پیشنهادی شما برای این مشكل چیست؟

ـ توصیه می‌كنم دانش‌آموزان پیش از خواب حتماً شیر گرم بنوشند؛ شیر به خاطر اسید‌های‌ آمینه‌ و كلسیمی كه دارد، خاصیت آرامبخشی دارد. در عوض از نوشیدن چای، قهوه، نسكافه، نوشابه‌های گازدار و مواد كافئین‌دار حداقل تا ۶ ساعت قبل از خوابشان خودداری كنند، چون این مواد باعث بی‌خوابی می‌شوند.