روابطی که از محدوده خارج می شوند

فکر میکنید چرا گاهی برخی از دخترها و پسرهای نوجوان و جوان باشوق و ذوق وارد روابطی با یکدیگر می شوند که از همان ابتدا افراد بزرگسال, آن را مخرب و محکوم به شکست می دانند به نظر شما چه عواملی در شکل گیری این روابط مؤثرند

فکر میکنید چرا گاهی برخی از دخترها و پسرهای نوجوان و جوان باشوق و ذوق وارد روابطی با یکدیگر می شوند که از همان ابتدا افراد بزرگسال، آن را مخرب و محکوم به شکست می دانند؟ به نظر شما چه عواملی در شکل گیری این روابط مؤثرند؟

علل وعوامل گوناگونی در به وجود آمدن برخوردها و روابط نامطلوب و نادرست در بین دختران و پسران نقش دارند که میتوان آنهارا به طور کلی به ۳دسته تقسیم نمود:

افکار غیر واقعی نوجوان: شما در زندگی خود پیوسته اطلاعات محیط بیرونی را جذب و درونسازی میکنید و سپس از طریق شناخت های گذشته تان ، آنها را با واقعیت ها منطبق میکنید یعنی برونسازی. لذا ذهن انسان آمیزه ای است از واقعیت و عدم واقعیت. درسنین میانسالی ، فرد به واقعیت نزدیکتر میشود و منطقیتر و با احتیاط بیشتری عمل میکند. ولی در سنین نوجوانی فرد امور را به صورت مطلق میبیند و اساساً احتمال اشتباه نمیدهد.لذا در این سنین مراقبت بیشتر از افکار و روابط نوجوان از طریق برقراری روابط صمیمانه با وی اهمیت زیادی دارد.

خانواده و شیوه های برخورد با نوجوان: مهمترین عامل، خانواده است که اولاً باید الگوی درستی از روابط اجتماعی را به فرزندش نشان دهد و ثانیاً به او این الگو را بیاموزد و منتقل کند.

الف: برداشت نادرست از دین:

پوشیده بودن کل بدن زن بجز صورت و کف دستها، و مجاز نبودن صحبت بین زن و مرد به گونه ای که احتمال گناه باشد؛ از حدودی است که در قرآن کریم به آن صراحتاً پرداخته شده است.

ب- آیا با جوانتان در مورد واقعیت های جنس مخالف صحبت کرده اید؟

ممکن است فرزند شما از جنس مخالف تصوری ایده آل و الهه گونه داشته باشد و یا برعکس او را تا حد یک حیوان تنزل دهد. هیچ کدام ازین تصورات درست نیست.به فرزندتان بیاموزید که جنس مخالف او نیز یک انسان است با نیازها و افکار و احساسات متفاوت و مخصوص خود.(این به معنای طرح مسائل جنسی به صورت آزاد و با جزئیات نیست بلکه باید باتوجه به سن و رشد جسمی و فکری او باشد)

به او مسئولیت بدهید،درمقابل خطایش با بزرگواری اصلاح کنید،اورا وارد گروههایی مثل هیئتهای مذهبی و اجتماعی کنید تا فرآیند کسب استقلال،هویت اجتماعی،رشد روانشناختی و...در مسیری درست و مناسب پرورش یابد

د- القای خودنمایی از طرف والدین:

گاهی والدین بجای هدایت جوانشان درراه شکوفایی استعدادها و توانایی هایش، او را تشویق به عریانی و تلاش در جهت جلب توجه جنس مخالف میکنند مثلاً با این توجیه که : تلاش کن شوهری پیدا کنی!

ه- سختگیری و خشونت نسبت به نوجوان:

سنین نوجوانی آغاز استقلال فکری و شخصیتی نوجوان است.اگر به او اجازه پرورش این استقلال داده نشود : یا تبدیل به فردی میشود که در روابط اجتماعی خود به دیگران متکی است و استقلال ندارد(شخصیت اتکایی)و یا فردی میشود که کلاً نمیتواند با دیگران ارتباط عمیقی داشته باشد و حتی بعد از ازدواج نیز نمیتواند با همسرش رابطه صمیمی برقرار کند(شخصیت منزوی).

و- سختگیری درمورد ازدواج

آیا مطمئنید که نوجوانتان تمام دغدغه ها و تعارضاتش را با شما مطرح میکند؟ وقتی در خانه گوشی نباشد او در بیرون به دنبالش خواهد گشت!

ح- عدم آموزش حدود شرعی درمورد محرم و نامحرم

● سخت گیری افراطی پدر یا برادر:

پدری که با دیدن برخورد نامناسب دخترش با پسری او را کتک میزند،نه تنها رفتار او را اصلاح نکرده است بلکه شخصیت اجتماعی اورا لگدمال نموده است.

دوستی های خیابانی

شیوه برخورد جامعه با نوجوان: نحوه برخورد عاقلانه افراد اجتماع در پیشگیری از بسیاری آسیبها مؤثر است.آنچه که در اسلام تحت عنوان أمربه معروف و نهی ازمنکر بیان شده اشاره به همین موضوع دارد.

ازجمله عوامل زمینه ساز اجتماعی در ایجاد روابط نامطلوب دختروپسر به این قرارند:

● ازکجا مطمئنی نتیجه گیریت درست است؟

گاهی ناظمی دفترچه های بچه ها را فقط به این دلیل که عنوان«دفترچه خاطرات» دارند ازآنها میگیرد! یا رفتاری ساده را به صورت افراطی تفسیرمیکند.در حالیکه در اسلام هم سوءظن داشتن (..إن بعض الظن إثم:بسیاری از گمانها گناه است! )و هم تجسس در کارهای دیگران از گناهان کبیره است ( و لا تجسسوا...).

● چرا فکر میکنی کوچکتر ازتو محترم نیست؟

انسان ممکن الخطاست!در دین اسلام هیچ کس حق ندارد جوانی را به صرف گناه یا اشتباهی به دید انحرافی نگریسته و آنرا به رخ او بکشد.

امام علی(ع)خطاب به مالک اشتر میفرمایند: اگرشب هنگام کسی را در حال گناه دیدی صبحگاه اورا به همان چشم نبین!شایدسحرگاه توبه کرده باشد و تو نفهمیده باشی!!! برای نوجوان ارزش قائل شوید.ذهن پویا و روح جستجوگر او را هدایت کنید نه اینکه با تحقیر و توبیخ اورا مجبور به اطاعت کنید! چگونه؟ به او مسئولیت بدهید،درمقابل خطایش با بزرگواری اصلاح کنید،اورا وارد گروههایی مثل هیئتهای مذهبی و اجتماعی کنید تا فرآیند کسب استقلال،هویت اجتماعی،رشد روانشناختی و...در مسیری درست و مناسب پرورش یابد.

گاهی میبینیم گاهی بجای اینکه در جهت ایجاد خانواده تلاشی ببینیم،جوانان قدم درراه های دیگری از جمله روابط خارج از چارچوب شرع و عرف میگذارند.علل این مشکل شامل مسائلی مربوط به خود نوجوان،خانواده اش و و جامعه می باشد.

● نتیجه گیری

جوان یا نوجوانی که در سنین بلوغ و درگیر با غلیان هیجانات جنسی است ناگهان نوعی از توجه و احساس نیاز را نسبت به جنس مخالف خود احساس میکند.این مسئله ای طبیعی است و در دین اسلام نیز راهکارهای متعددی برای پاسخ به این نیاز و میل خدادادی بیان شده است.ولی میبینیم گاهی بجای اینکه در جهت ایجاد خانواده تلاشی ببینیم،جوانان قدم درراه های دیگری از جمله روابط خارج از چارچوب شرع و عرف میگذارند.علل این مشکل شامل مسائلی مربوط به خود نوجوان،خانواده اش و و جامعه می باشد.

اما ما ادعا نمیکنیم که تمام روابط بین این دو جنس نادرست است. در قسمت بعد به ارائه و تشریح روابط درست بین دختر و پسر خواهیم پرداخت انشاءالله.

فاطمه السادات رادفر

منابع:

قرآن کریم

نهج البلاغه

تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر-علی اصغر احمدی

نشریه پیوند- تحت نظر آموزش و پرورش