پیامبر اكرم ص از نگاه امام صادق علیه السلام

در طول تاریخ ادیان , كمتر پیامبری وجود دارد كه مانند پیامبر اسلام ص تمام خصوصیات و جوانب زندگی ایشان به طور واضح و روشن , بیان و ثبت شده باشد

حضرت موسی(ع) وقتی عصایش را به زمین انداخت و در خود احساس ترس ‏نمود گفت: « اللهم انی اسئلك بحق محمد و آل محمد لما انجیتنی ‏» ؛ خدایا! به حق محمد و آل محمد از تو در خواست می ‏نمایم كه مرا ایمن گردانی. خداوند متعال به او فرمود:« قلنا لا تخف انك انت الاعلی ‏» ( طه /۶۸) نترس. مسلماً تو برتری.

ای یهودی ، اگر موسی(ع) امروز حضور داشت و مرا درك می‏كرد و به ‏من و نبوت من ایمان نمی‏آورد ، ایمان و نبوتش هیچ نفعی به حال اونداشت.

ای یهودی! از ذریه من شخصی ظهور خواهد كرد به نام مهدی (ع) كه در ‏زمان خروجش ، عیسی بن مریم برای یاری او فرود می‏آید و پشت‏ سر او نماز می‏خواند. (۱۲)

●سیاستمداری پیامبر(ص)

در عرف جهانی امروز« سیاست ‏» را به معنای نیرنگ و دروغ برای ‏كسب قدرت و سلطه بر مردم تعریف می ‏كنند، اما «سیاست‏» در لغت ، به معنای « اداره كردن امور مملكت و حكومت كردن» است . خداوند متعال پیامبر خاتم (ص) و جانشینان بر حق ایشان ، ائمه معصومین را از بهترین سیاستمداران شمرده است . در« زیارت جامعه»، در وصف ائمه ‏علیهم السلام كه پرورش یافتگان مكتب نبوتند، آمده است: « وساسه العباد».

فضیل بن یسار می‏گوید: از امام صادق (ع) شنیدم كه به بعضی از اصحاب خویش فرمود: خداوند عز و جلّ پیغمبرش را تربیت ‏كرد و نیكو تربیت فرمود. چون تربیت او را تكمیل نمود، فرمود:

« انك لعلی خلق عظیم ‏» ، تو بر اخلاق عظیمی استواری. سپس امر دین ‏و امت را به او واگذار نمود تا سیاست و اداره بندگانش را به ‏عهده بگیرد، سپس فرمود: « ما اتاكم الرسول فخذوه و ما نهاكم عنه فانتهوا » (حشر/۷)، آنچه را رسول خدا برای شما آورد ، بگیرید ، ( و اجرا كنید) و از آنچه نهی كرد ، خود داری نمایید. رسول‏ خدا (ص) استوار ، موفق و مؤید به روح القدس بود و نسبت‏ به سیاست ‏و تدبیر خلق ، هیچ گونه لغزش و خطایی نداشت و به آداب خدا تربیت‏ شده بود... . (۱۳)

●زهد و وارستگی

حضرت محمد (ص) هرگز نسبت‏ به دنیا و لذایذ زودگذر آن میلی نشان ‏نداد ، به آن توجهی نكرد. امام صادق (ع) می‏فرماید: روزی رسول خدا (ص) در حالی كه محزون‏ بود از منزل خارج شد فرشته ‏ای بر او نازل شد ، در حالی كه كلید گنج‏های زمین را به همراه داشت. فرشته گفت: ای محمد (ص)، این‏ كلیدهای گنج‏های زمین است. پروردگارت می‏فرماید: این كلیدها را بگیر و در گنج‏های زمین را باز كن و آنچه می‏خواهی از آن استفاده‏ نما. بدون این كه نزد من ذره‏ای از آنها كم شود.

پیامبر(ص) فرمود:« دنیا خانه كسی است كه خانه (واقعی) ندارد. كسانی دور آن جمع می‏شوند كه عقل ندارند.» (۱۴)

ابن سنان می‏گوید: امام صادق(ع) فرمود: مردی نزد پیامبر(ص) آمد ، در حالی كه آن حضرت روی حصیری نشسته بود كه زبری آن بر بدن آن ‏حضرت اثر گذاشته بود ، و بر بالشی از لیف خرما تكیه نموده بود ، كه بر گونه‏ های گلگونه‏ اش نفوذ كرده بود. آن مرد در حالی كه ‏جاهای اثر كرده را مسح می‏نمود ، گفت: كسری و قیصر (پادشاهان‏ ایران و روم) هرگز چنین راضی نمی‏شوند و بر حریر و دیبا می‏خوابند و تو (كه سرور مخلوقات خدایی) بر این حصیر!

پیامبر(ص) فرمود: به خدا من از آنها برتر و گرامی ‏تر هستم. من‏ كجا و دنیا كجا! مثال زودگذر بودن دنیا ، مثال شخصی است كه بر درختی سایه دار عبور می‏كند، لحظه هایی از سایه درخت استفاده‏ می‏كند و وقتی سایه تمام شد ، از آن جا كوچ می‏كند و درخت را رها می‏كند. (۱۵)

به عنوان حسن ختام ، به ذكر خطبه‏ ای از آن حضرت در توصیف ‏پیامبر(ص) اكتفا می‏كنیم.

●خطبه امام صادق(ع) در وصف حضرت محمد(ص)

« بردباری ، وقار و مهربانی خدا سبب شد تا گناهان بزرگ و كارهای‏ زشت مردم، مانع نشود كه دوست‏ ترین و شریف‏ ترین پیغمبرانش ، یعنی ‏محمد بن عبدالله(ص) را برای مردم برگزیند.

محمد بن عبدالله(ص) در حریم عزت تولد یافت: در خاندان شرافت ‏اقامت گزید، حسب و نسبش آلوده نگشت، صفاتش را دانشمندان بیان ‏كردند و حكیمان در وصفش اندیشه نمودند. او پاكدامنی بی نظیر، هاشمی نسبی بی مانند ، و بی مانندی از اهل مكه بود.

«حیا» صفت او بود و «سخاوت» طبیعتش ، به متانت‏ها و اخلاق نبوت سرشته‏ شده بود. اوصاف خویشتن داری‏های رسالت‏ بر او مهر شده بود تا آن ‏گاه كه مقدرات و قضا و قدر الهی عمر او را به پایان رسانید و حكم حتمی پروردگار او را به سرانجامش منتهی ساخت. هر امتی ، امت‏ پس از خود را به آمدنش مژده داد. نسل به نسل از حضرت آدم تا پدر بزرگوارش ، عبدالله ، پدری او را به پدر دیگر تحویل داد. ولادتش در بهترین طایفه ، گرامی‏ترین نواده (بنی‏هاشم) ، شریف‏ ترین قبیله (فاطمه مخزومیه) و محفوظ ترین شكم باردار (آمنه دختر وهب) و امانت دارترین دامن بود.

خدا او را برگزید ، پسندید و انتخاب كرد ، سپس كلیدهای دانش و سرچشمه ‏های حكمت را به او داد. او را مبعوث نمود تا رحمت ‏بر بندگان و بهار جهانیان باشد.

خداوند كتابی را بر او نازل كرد ، كه بیان و توضیح هر چیزی در آن است و آن را به لغت عربی ، بدون هیچ انحرافی قرار داد ، به ‏امید این كه مردم پرهیزكار شوند. آن را برای مردم بیان كرد و معارف آن را روشن ساخت و با آن ، دینش را آشكار ساخت . واجباتی ‏را لازم شمرد ، حدودی را برای مردم وضع نمود و بیان كرد و مردم را آگاه ساخت. آن حضرت در آن‏ امور، راهنمایی به سوی نجات و نشانه‏ های هدایت ‏به سوی خدا است.رسول خدا (ص) رسالتش را تبلیغ كرد ، ماموریتش را آشكار ساخت ، بارهای سنگین نبوت را كه به عهده گرفته بود ، به منزل رسانید و به خاطر پرورگارش صبر كرد و در راهش جهاد نمود.

با برنامه‏ ها و انگیزه‏هایی كه برای مردم پی ریزی نمود و مناره‏هایی كه نشانه‏ های آن را برافراشت ، برای امتش خیر خواهی كرد و آنها را به سوی نجات و رستگاری فرا خواند و به یاد خدا تشویق و به راه هدایت دلالت كرد ، تا مردم پس از او گمراه نشوند. آن حضرت ‏نسبت ‏به مردم دلسوز و مهربان بود.»(۱۶)

پی نوشت‏ها:

۱- مصباح الشریعه، ترجمه زین العابدین كاظمی، ص‏۱۲۶.«خلقتنی الله من صفوه نوره...»

۲- جلاء العیون. ص ۱۱.

۳- همان، ص‏۳۶.

۴- بحار الانوار، ج‏۱۶، ص‏۱۰۱.

۵- سفینه البحار، ج ۱، ص‏۴۳۳.

۶- بحار الانوار، ج‏۱۷، ص ۳۰.

۷- هند بن ابی هاله، فرزند حضرت خدیجه(س) از شوهر قبلی اش بود كه در خانه پیامبر اسلام رشد و نمو نمود.

۸- بحارالانوار، ج‏۱۶، صص ۱۴۷، ۱۴۸.

۹- تفسیر نور الثقلین، ج ۱، ص ۱۳۸ و ج ۵، ص‏۷۷.

۱۰- اصول كافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج ۲، ص ۳۲۵.

۱۱- همان، ص ۳۲۱.

۱۲- بحار الانوار، ج‏۱۶، ص‏۳۶۶، به نقل از جامع الاخبار، ص ۹۸.

۱۳- اصول كافی،ج ۲ صص ۵ و ۶.

۱۴- بحارالانوار،ج ۱۶ ص ۲۶۶.

۱۵- بحارالانوار،ج ۱۶ صص ۲۸۲ و ۲۸۳.

۱۶- اصول كافی ج۲ ، صص۳۳۲ و ۳۳۳.