چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
خودکشی, معضل سلامت عمومی دنیای جدید
مروری بر تاریخ جوامع مختلف نشان میدهد در اغلب دورههای تاریخی، انسانها بهگونهای خواستهاند حق زنده ماندن یا مردن را برای خود محفوظ نگه دارند. در بسیاری از کشورها، بهویژه کشورهای پیشرفته، خودکشی یک مشکل بهداشت روانی به حساب میآید و یکی از مسایلی است که توجه ویژهای را در مجموعه مراقبتهای بهداشتی سطح اول و دوم به خود جلب کرده است...
. خودکشی هم اینک یک رفتار ضد اجتماعی به شمار میرود و این پدیده افزون بر زیانهای شخصی، یک زیان اجتماعی نیز شمرده میشود. اقدام به خودکشی با هدف آسیب رساندن به خود به طور آگاهانه و در افراد ناتوان در برقراری ارتباطهای اجتماعی انجام میشود.
افزایش نگرانکننده میزان خودکشی در دهههای اخیر و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و روانی آن، سازمان بهداشت جهانی را بر آن داشت که در برنامه بهداشت همگانی تا سال ۲۰۰۰، کاهش میزان خودکشی را در کشورهای جهان به عنوان یکی از اهداف خود معرفی کند. به این ترتیب، خودکشی به عنوان پدیدهای چندجانبه، یکی از محورهای مهم فعالیتهای بهداشتی درمانی است و بهنظر میرسد تمام کشورها ناگزیر از پرداختن به آن هستند.
بررسی آمار خودکشی به نسبت جمعیت در کشورهای مختلف جهان نشان میدهد که پدیده خودکشی وابستگی مستقیم به شرایط جغرافیایی، اجتماعی یا اقتصادی خاصی ندارد و یک پدیده جهانگیر و غیراختصاصی است. به علاوه، میزان دقت این آمارها به طور کلی میتواند استنباط مربوط به شرایط فوق را به صورت غیرمستقیم تحتتاثیر قرار دهد. جهانیبودن پدیده خودکشی توجه متخصصان حوزههای مختلف را به خود جلب کرده است. بر این اساس، خودکشی از دیدگاههای متعددی بررسی شده و عوامل مرتبط با آن، اعم از عوامل زمینهساز و عوامل همراه، مورد مطالعه قرار گرفته است. این عوامل با توجه به رویکردهای سببشناختی خودکشی متنوع و متفاوتاند. این عوامل را میتوان به ۳ دسته کلی تقسیمبندی کرد:
▪ عوامل عصبی شیمیایی: سروتونین، یکی از نوروترنسمیترها در سیستم عصبی است که در مهار تکانشها، تنظیم عواطف و عملکرد اجتماعی نقش دارد. در یک مطالعه مشخص شد تعداد گیرندههای سروتونین در ناحیه پرهفرونتال در مغز افرادی که خودکشی کرده بودند، افزایش یافته است. اختلال عملکرد سروتونین با خشونت ارتباط دارد. سطوح پایین سروتونین مغزی در سوءمصرفکنندگان الکل، آنها را مستعد خشونت میکند. کمبود سروتونین منجر به ایجاد خلق افسرده میشود. وازوپرسین، هورمونی که از هیپوفیز ترشح میشود نیز با خشونت رابطه دارد. با کنترل این عوامل از طریق درمان دارویی، امکان کاهش خطر خودکشی وجود دارد.
▪ عوامل روانشناختی: تکانشی بودن و خشونت، سوء استفاده جسمی و جنسی در دوران کودکی، ناامیدی، حساسیت روانشناختی، صفات شخصیتی و سبکهای شناختی، اختلالات روانپزشکی و رویدادهای تنشزای زندگی از جمله عوامل این گروه هستند.
▪ عوامل جامعهشناختی: بیکاری، فقر، عوامل مذهبی و فرهنگی در زمره این عوامل قرار میگیرند.
اختلالات خلقی از شایعترین عارضههای روانی است که در خودکشی دیده میشود. خطر خودکشی برای بیماران روانی ۳ تا ۱۲ بار بیشتر از افراد غیر بیمار است. اختلالات افسردگی، اختلالات روانی، الکلیسم و سایر اشکال سوء مصرف مواد از جمله رایجترین متغیرهای پیشبینیکننده خودکشی هستند. بعضی از محققان اختلال روانپزشکی را قویترین عامل پیشگوییکننده خودکشی عنوان کردهاند. به طور کلی، شایعترین تشخیص روانپزشکی در اقدامکنندگان به خودکشی اختلالات عاطفی و بیشتر افسردگی اساسی است.
آمارها نشان میدهد میزان خودکشی در بسیاری از کشورهای درحال توسعه در حال افزایش است اما این میزان به این دلیل که آمار جمعیتی معمولا غیرقابل اعتماد هستند و سیستمهای ثبت آمار اطلاعات دقیق درباره مرگ را گزارش نمیکنند و همچنین به دلیل عواقب قانونی و اجتماعی خودکشی، گمراه کننده هستند. به این ترتیب آماری که از این کشورها در دسترس هستند معمولا بسیار کمتر از حد واقعی برآورد میشود. در تحقیقات انجامگرفته، شیوع خودکشی در ایران نسبت به آمار جهانی پایینتر و مهمترین روش برای اقدام به خودکشی مسمومیت با داروهاست. زنان دو برابر مردان اقدام به خودکشی میکنند و از روشهای شایع خودکشی در مردان حلق آویز کردن و در زنان خودسوزی است.
دکتر نادره معماریان
متخصص پزشکی اجتماعی، عضو انجمن علمی پزشکی اجتماعی
منابع:
۱) قریشی سید ابوالفضل، موسوی نسب نورالدین. مرور سیستماتیک بررسیهای انجام شده در زمینه خودکشی و اقدام به خودکشی در ایران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۱۳۸۷. شماره ۲، ص ۱۲۱-۱۱.
۲) مرادی سعدا...، خادمی علی. بررسی وضعیت خودکشیهای منجر به مرگ در ایران و مقایسه آن با نرخهای جهانی. مجله پزشکی قانونی. ۱۳۸۱. شماره ۲۷، سال هشتم.
۳) موسوی فاطمه، شاهمحمدی داود، کفاشی احمد. بررسی همهگیرشناسی خودکشی در مناطق روستایی. فصلنامه اندیشه و رفتار، ۱۳۷۹؛ شماره ۳، ص ۱۰-۴.
۴) Balazs L, Lecrabier Y, Csiszier N, et al. Prevalence and co-morbidity of affective disorders in persons making suicide attempts in Hungary: Importance of depressive disorders and of bipolar to diagnosis. Journal of Affective Disorders. ۲۰۰۳; ۷۶: ۱۱۳-۱۹.
۵) Schnyder U, Valach L. Suicide attempters in a psychiatric emergency room population. General Hospital Psychiatry. ۱۹۹۷; ۱۹: ۱۱۹-۲۹.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور سقوط بالگرد رئیسی سیدابراهیم رئیسی شهدای خدمت شهید جمهور ابراهیم رئیسی رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد حسین امیرعبداللهیان
کنکور مترو سازمان تامین اجتماعی تهران امتحانات نهایی شهرداری تهران سانحه بالگرد رئیسی بارش باران آموزش و پرورش هلال احمر سیل قوه قضاییه
قیمت دلار خودرو ارز قیمت خودرو بورس قیمت طلا یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان سایپا یارانه نقدی
شهید تلویزیون سینمای ایران سینما آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی لیلا حاتمی سریال
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان
اسرائیل روسیه غزه رژیم صهیونیستی امیرعبداللهیان جنگ غزه ترکیه فلسطین آمریکا ولادیمیر پوتین چین عربستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال والیبال لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال لیورپول
اپل هوش مصنوعی مایکروسافت گوگل سامسونگ ناسا انسان تبلیغات موبایل آیفون
سلامت سرطان مغز آلزایمر طول عمر کاهش وزن مغز انسان افسردگی سلامت روان