دنبال نخود سیاه فرستادن

هرگاه بخواهند كسی از مطلب و موضوعی آگاه نشود و او را به تدبیر و بهانه بیرون فرستند و یا به قول علامه دهخدا : پی كاری فرستاد كه بسی دیر كشد ، از باب مثال می گویند : ( فلانی را به دنبال …

هرگاه بخواهند كسی از مطلب و موضوعی آگاه نشود و او را به تدبیر و بهانه بیرون فرستند و یا به قول علامه دهخدا : پی كاری فرستاد كه بسی دیر كشد ، از باب مثال می گویند : ( فلانی را به دنبال نخود سیاه فرستادیم ) یعنی جایی رفت كه به این زودیها باز نمی گردد .

آورده اند كه ...

انواع و اقسام نخودهایی كه در ایران به عمل می آید همه به همان صورتی كه درو می شود مورد استفاده قرار می گیرند ، یعنی چیزی از آنها كم و كسر نمی شود و تغییر قیافه هم نمی دهند ، مگر نخود سیاه كه چون به عمل آمد ، آنرا در داخل ظرف آب می ریزند تا خیس بخورد و به صورت لپه در بیاید و چاشنی خوراك و خورش شود .

مقصود اینست كه در هیچ دكان بقالی و سوپر و فروشگاه نخود سیاه پیدا نمی شود و هیچكس دنبال نخود سیاه نمی رود ، زیرا نخود سیاه به خودی خود قابل استفاده نیست مگر آنكه به شكل و صورت لپه در بیاید و آن گاه مورد بهره برداری واقع شود . فكر می كنم با مقدمه بالا ادای مطلب شده باشد كه اگر كسی را به دنبال نخود سیاه بفرستند در واقع بدنبال چیزی فرستادند كه در هیچ دكان و فروشگاهی پیدا نمی شود .

در این صورت از معنا و مفهوم مجازی آن چنین افاده می شود كه خواستند كسی را به منظوری از سر ، باز كنند و از پیش خود برانند تا به حقیقت مطلب و موضوعی كه در میان است واقف و آگاه نگردد . مطلب زیر از باب ارسال مثل نقل می شود : ( محمد بن طاهر فرمان حكومت سیستان و كابل و كرمان و پارس را به نام او نوشت و با خلعتی جانب او فرستاد . محمد بن طاهر با ارسال این نامه گویا یك بازی سیاسی كرد . از یك طرف با یعقوب مصالحه كرد و از طرف دیگر او را برای آنكه متوجه خراسان نشود با بیابانهای كرمان و فارس ، سر گرم داشت و در واقع او را به دنبال نخود سیاه فرستاد .