آژانس دیگری در ایران

دوازدهمین گزارش البرادعی در حالی منتشر شد که مـطابق روال معمول در یکی دو سال اخیر, برخی از رسانه های نزدیک به دولت, آن را سراسر موفقیت دیدندتا بار دیگر پیروزی های پی در پی دیپلماتیک دولت نهم را تبلیغ کنند

‌دوازدهمین گزارش البرادعی در حالی منتشر شد که مـطابق روال معمول در یکی دو سال اخیر، برخی از رسانه‌های نزدیک به دولت، آن را سراسر موفقیت دیدندتا بار دیگر پیروزی‌های پی در پی دیپلماتیک دولت نهم را تبلیغ کنند. قاعدتاً آنها به خوبی می‌دانند که گزارش‌های مـخـتلـف در خـصوص پرونده هسته‌ای ایران و نیز قطعنامه‌هایی که در آژانس و شورای امنیت صادر می‌شود در یک روال از پیش طراحی شده سیاسی پیگیری می‌گردد و هر گزارش، حلقه تکمیلی است که بر زنجیره ناعادلانه قبلی اضافه می‌شود. به عبارت دیگر، آنچه که به عنوان نکات مثبت گزارش البرادعی مورد توجه برخی رسانه‌ها و سیاستمداران ایرانی قرار می‌گیرد، بیش از آنکه ابلاغ تشکر از آقای <دوپهلو> باشد، نوعی پاسخگویی به رقبا و منتقدان داخلی است که وجود دقت کافی در دیپلماسی دولت نهم – در ارتباط با پرونده هسته‌ای – را مورد تردیدمی‌دانند. البته این نوع برخورد، چنانچه برای حفظ آرامش جامعه و جلـــوگـــیــری از افـزایـش نـگـرانـی‌هـای داخلـی بـاشد قابل تحسین است، اما ظاهراً اثبات موفقیت‌دولت نهم در برابر تردیدها و انتقادات رقبا و نیز رفع نگرانی‌های داخلی، آنقدر بعضی از مسئولان دولت نهم و بازوی رسانه‌ای آنها را بـه خـود مـشـغـول سـاخـتـه که برخورد با گزارش اخیر البرادعی از حداقل منطق و تدبیر دور شده است. اعلام رضایت از گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمیبا خبررسانی بی‌سابقه رسمی‌ترین روزنامه کشور آغاز شد. این روزنامه برای القای مثبت بودن گزارش، نکاتی را نوشت که بسیاری از آنها نه به صورت صریح در بیانیه سیاسی – فنی البرادعی مشاهده می‌شد و نه حتی به اشاره! همکاران رسانه‌ای دولت که فقط چند ماه قبل، گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا را پیروزی بزرگی برای دیپلماسی دولت نهم مـی‌دانـسـتـنـد ایـن بار، ظاهراً به نیت‌خوانی در گزارش البرادعی روی آوردند و از قول او نوشتند <اسناد هسته‌ای امریکا علیه ایران، جـعلـی است> در حالی که در هیچ قسمتی از گزارش مدیر کل آژانس، چنین نکته‌ای وجود نداشت.

البته این خبررسانی غیر حرفه‌ای، پایان ماجرا نبود. بلکه وزیر امور خارجه، به عنوان را‌‌س هرم دیپلماسی کـشـور نیز وارد عرصه شد و به صراحت اظهار داشت:<در گزارش البرادعی هیچگونه نکته منفی نمی‌بینم.> این در حـالـی بود که به نظر علی لاریجانی به عنوان مجتهد اصولگرایان در امور هسته‌ای و رسانه‌ای، <آژانس متأسفانه در بندهایی چنان چند پهلو سخن گفته است تا بُعد رسانه‌ای گـزارش آژانـس را قـوی کـنـد کـه در این دو روز شاهد جوسازی‌هایی بوده‌اید.> لاریجانی همچنین در هشداری دیپلماتیک و معنادار گفت: <توصیه می‌کنیم از پاس کاری‌ مرموزانه دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران بین آژانس و ۱+۵ پرهیز کنند و اعلام می‌کنیم مجلس هشتم اجازه چنین فـریـب‌کـاری را نخواهد داد.> یکی از اعضای اصولگرای کمیسیون امنیت ملی مجلس هفتم هم، نکات مـنـفی گزارش را بسیار بیشتر از بخش‌های مثبت آن دانست.

الـبته بدون توجه به اظهار نظرهای رسمی هم می‌توان متن فارسی گزارش را خواند و آنگاه از برخی رسانه‌ها و گروهی از مقامات رسمی سوال کرد <چگونه به خود اجازه می‌دهند این گزارش را سراسر مثبت یا فاقد هرگونه نکته منفی ببینند؟>‌

مواجهه برخی حامیان دولت با بیانیه البرادعی و مقایسه آن با ابراز رضایت و نکته‌گیری مقام‌های امریکایی و اروپایی از اظهارات مدیر کل آژانس، نشان می‌دهد که می‌توان البرادعی را که تاکنون آقای دوپهلو خوانده می‌شد به عنوان <آقای همه‌راضی> نامید. البته دلایل متعددیوجود دارد که رضایت غربی‌ها از البرادعی، حساب شده‌تر و مبتنی بر طراحی‌های مشترکی است که میان آنها و آژانس انجام شد، اما ابراز رضایت برخی رسـانه‌های ایران، تنها با مصرف داخلی است؛ همان نکته‌ای که محمدرضا باهنر، یک شب قبل از پایان کار مجلس هفتم در جمع همفکران خود مطرح کرد: <بعضی از تبلیغات دولت مصرف داخلی دارد و مصرف خارجی ندارد و بالعکس.>‌

به هر صورت،اگر آژانس دیگری غیر از آنچه در چهار سال اخیر، مشغول پرونده‌سازی علیه ایران بوده است وجود دارد و چنانچه برخی مسئولان دولتی، البرادعی دیگری جز همان مدیر کل مصری آژانس شناسایی کرده‌اند، خوب است محتوای گزارش آن آژانس و مشخصات این مدیر کل را بـرای مـــردم و رســـانـــه‌هـــای مــنــتــقـــد نـیــز افـشـا کـنـنـد تـا اظهار نظرهایی از قبیل <عدم وجود هرگونه نکته منفی در گزارش البرادعی> باعث توهم نشود. در غیر این صورت، بعضی رسانه‌ها و دولتمردان، بایستی به عواقب سخنان و تبلیغات خود بیندیشند. نخستین پیامد منفی اینگونه خوش بینی‌های غیرکارشناسی، آن است که طرف‌های خـارجـی سـایـر موضع‌گیری‌های رسمی و نیمه رسمی مقامات ایرانی در رسانه‌ها و تریبونهای مختلف را یک موضوع تبلیغاتی برای مصرف داخلی تلقی خواهند کرد و با آن برخورد مناسبی نخواهند داشت.‌

همچنین، ابراز رضایت از یک گزارش <فریبکارانه، چند پهلو و پرونده ساز> مخالفان و رقبای ایران در عرصه بین‌المللی را قانع خواهد کرد که حق‌کشی ضد ایرانی،‌‌‌‌‌‌هزینه زیادی برای آنها نخواهد داشت و حتی می‌تواند موجب تشویق و تشکر شود.در عرصه داخلی نیز برخی مخاطبان دولت، به این نتیجه خواهند رسید که هشدارها و اخطارها، بیش از هر چیز کاربرد رسانه‌ای و تبلیغی دارد و آن را جدی نخواهند گرفت؛ همانگونه که در حال حاضر، کسانی که از آنها به عنوان مفسدان اقتصادی و مافیا نام برده می‌شود - و بعضاً هم وجود دارند - از کنار تبلیغات پرحجم دولتی در خصوص مفاسد اقتصادی یا طرح‌های مبارزه با فساد، به راحتی می‌گذرند و بدون نگرانی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند.نکته پایانی نیز آنکه اگر قرار است با گزارش‌هایی که نکات منفی آنها غیر قابل انکار است اینگونه برخورد شود، مسئولا‌ن دولتی و رسانه‌های آنها، همین خوش‌بینی را به رقبای داخلی خود تقدیم کنند و تا این حد به دنبال شناسایی مافیا، توطئه‌گر و دشمن ملت ایران در میان رسانه‌های منتقد و احزاب معترض نباشند.