چاقی و حاملگی

امروزه اضافه وزن به یکی از مشکلات عمده سلامتی تبدیل شده است. تا حدود بیست سال پیش تقریبأ یک سوم از افراد اضافه وزن داشتند و متأسفانه در ابتدای سال ۲۰۰۰بیش از ۵۰% از افراد اضافه …

امروزه اضافه وزن به یکی از مشکلات عمده سلامتی تبدیل شده است. تا حدود بیست سال پیش تقریبأ یک سوم از افراد اضافه وزن داشتند و متأسفانه در ابتدای سال ۲۰۰۰بیش از ۵۰% از افراد اضافه وزن داشتند و تصور بر این است که در آینده موجی از چاقی در دنیا فراگیر خواهد شد. در واقع این چاقی باز تابی از کم شدن روز افزون تحرک در زندگی روز مره همراه با مصرف غذاهای پر کالری است.

وزن طبیعی چقدر است و از چه وزنی به بالا اضافه وزن محسوب می شود؟

طبقه بندی ها وتعاریف مختلفی برای اضافه وزن وجودداردکه یکی ازآنها شاخص توده بدنی یا به اصطلاح BMI است،که ازتقسیم وزن (برحسب کیلوگرم)برمجذورقد(برحسب متر)بدست می آید.

BMIطبیعی بین ۹/۲۴ -۵/۱۸ است ،اگر کسی BMI بین ۹/۲۹-۲۵ داشته باشد یعنی دارای اضافه وزن است واگر BMIبالای ۳۰ داشته باشد یعنی دچار چاقی است.

عوارض چاقی چیست و چرا امروزه این قدر به کنترل وزن و پیشگیری از چاقی تأکید می شود؟

بطور خلاصه می توان گفت که چاقی باعث کاهش طول عمر و افزایش مرگ ومیر میشود،در واقع هر ساله تعداد زیادی از افراد بالغ به علل مرتبط با چاقی جان خود را از دست می دهند.

بیماری‌ هایی مثل دیابت، پرفشاری خون ، سکته مغزی ،بیماری های قلبی عروقی،سکته قلبی،افزایش چربی خون در افراد چاق بیشتر است.

در افراد چاق شانس آسم و آرتروز نیز بالاتراست. مرگ ومیر ناشی از سرطان نیز ارتباط مستقیمی با BMI دارد.

به خوبی روشن شده که شیوع چاقی در خانمها بیشتر از آقایان است، یعنی اگرزن ومردی فعالیت یکسان و مصرف کالری یکسانی داشته باشند باز هم میزان چاقی در زن بیشتر از مرد است.

آیا در زنان چاق عوارض حاملگی هم بیشتر است؟

بلی،اولاً قدرت باروری در زنان چاق کاهش می یابد و ثانیاً بعد از حامله شدن شیوع حاملگی عارضه دار در این افراد بیشتر است.

در این افراد شانس دیابت بارداری-پره اکلامپسی یا به اصطلاح مسمومیت بارداری- لخته شدن خون در رگها – سکته های مغزی – عفونت دستگاه ادراری و نیز عوارض بعد از زایمان مثل خونریزی های بعد از زایمان وغیره افزایش قابل ملاحظه ای دارد.

احتمال سزارین نیز در افراد چاق بیشتر از سایرین است وهمچنین چاقی عامل خطر مهمی برای عفونت بعد از سزارین است و نیز عوارض وخطرات بیهوشی در اینها زیاد تر است. در چاقی مفرط احتمال نارسایی قلبی در حوالی زمان زایمان نیز وجود دارد.

آیا چاقی در مادر شانس عوارض در جنین را هم زیاد میکند؟

بلی،کلاً ناهنجاری های مادرزادی در جنین های مادرهای چاق دو تا سه برابربیشتر است ،ازجمله نقایص قلبی ونقایص کانال عصبی وغیره .

شیوع مرده زایی نیز در اینها بیشتر است. در افراد چاق احتمال شیردهی نیزکمتر است.

نکته دیگر اینکه در افراد چاق نه تنها عوارض حاملگی افزایش می یابد بلکه احتمال شکست برخی از روش های جلوگیری از حاملگی هم بالاتر است.

البته علی رغم این عوارض ،باید توجه داشت که گرفتن رژیم برای کاهش وزن در طول بارداری حتی در افرادی هم که چاقی مفرط دارند، اصلاً توصیه نمیشود گرفتن رژیم توسط مادر برای رشدونمو جنین مضر است.

افراد چاق باید در طول حاملگی افزایش وزن محدودی در حد ۷-۶ کیلوگرم داشته باشند وقبل از حامله شدن برای کاهش وزن تلاش کرده ویادر غیر این صورت این کار را به بعد از زایمان موکول کنند.

دکتر ریحانه پیرجانی

متخصص زنان و زایمان

www.drpirjani.ir