روزی که سیمکارت در ایران متولد شد

از نخستین واگذاری سیمکارت تلفن همراه در ۱۹ مرداد ۱۳۷۴ تاکنون ۱۶ سال می‌گذرد. اگر روی میز یا داخل جیبتان را نگاه کنید، حتما یک دستگاه گوشی تلفن همراه خواهید یافت که خواسته و …

از نخستین واگذاری سیمکارت تلفن همراه در ۱۹ مرداد ۱۳۷۴ تاکنون ۱۶ سال می‌گذرد. اگر روی میز یا داخل جیبتان را نگاه کنید، حتما یک دستگاه گوشی تلفن همراه خواهید یافت که خواسته و ناخواسته به محور و درگاه دریافت اطلاعات ما تبدیل شده است.

فرقی هم نمی‌کند زندگی شما شهری باشد یا روستایی، چرا که تقریبا همه کسانی که حداقل نیازی به این وسیله دارند از آن بهره‌مند شده‌اند. البته این بهره‌مندی تا نقطه ایده‌آل فاصله معنی‌داری دارد.

از جنبه اقتصادی این صنعت کار خود را شکست خورده آغاز کرد؛ چرا که از سال ۷۲ تا ۷۴ ثبت‌نام و تبلیغ این وسیله توانست کمتر از ۱۰هزار مشتری جذب کند که آن هم عموما نهادها و ارگان‌های دولتی بودند، اما به لطف رشد فناوری و ایجاد بستر گسترش جغرافیایی امروز حدود ۵۵ میلیون مشترک تلفن همراه در ایران وجود دارد که با توجه به نوع فناوری و نوع درآمدزایی آن شاهدیم سودده‌ترین شرکت سال گذشته شرکت ارتباطات سیار بود و اپراتور دیگر نیز از سود قابل توجهی برخوردار است.

آن کالای لوکس اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ امروز به اسباب‌بازی دانش‌آموزان و بازار ثبت‌نام یکساله سیمکارت حالا به بازار بدون صف و با قیمت یک چند صدم آن زمان تبدیل شده است. پیامک رقیب جدی سرویس مکالمه شده و نگاه سرمایه‌گذاری به خرید سیمکارت کاملا تعطیل شده است.

ساعت تماس‌ها و منطقه تحت پوشش که در ابتدا ۸ صبح تا ۸ شب و در مقطعی چند کیلومتری از تهران بود، این روزها به خاطره تبدیل شده و دید مردم به تلفن همراه نیز از اساس تغییر کرده است.

سرعت تحول در این صنعت به قدری زیاد است که ممکن است تغییراتی را که در نهاد جامعه از نظر اقتصادی و اجتماعی به وجود آورد، فراموش کنیم، اما این نوع تغییرات و این نوع وسایل یک خاصیت خوب دارد و آن این‌که به صورت جهانی و یکپارچه اتفاق می‌افتد. برای همین هم داشتن فناوری نسل قدیم برای مشتریان خوشایند نیست.

سوال در مورد اصل و فرع این حوزه آنقدر زیاد است که طرح آن نیز از حوصله این نوشته خارج است، اما برخی از این سوالات بعد از مدت‌ها هیچ پاسخی دریافت نکرده و اقدامی هم برای رفع آنها صورت نگرفته است؛ مانند این‌که چرا کاهش قیمت جهانی تعرفه‌ها در ایران رخ نمی‌دهد؟ چرا سرمایه‌گذاری در این بخش به شکلی معنی‌دار به ضرر منتهی می‌شود؟ چرا تجهیزات مخابراتی ما عمدتا وارداتی و عمدتا چینی است؟ چرا ۹۰ درصد بازار گوشی تلفن همراه که رقمی نزدیک به ارزش بازار خودرو دارد، قاچاق است؟ چرا هیچ ورود دانش و فناوری به ایران صورت نگرفته است و چرا هیچ دانشگاهی در این بازار میلیون دلاری نقش ندارد؟ و صدها «چرا» که همچنان منتظر پاسخ آنها هستیم... .

براستی چرا در این بازار چند ده میلیارد دلاری ما فقط مصرف ‌کننده‌ایم؟

سعید نوری‌آزاد