روزنامه ثریا

روزنامه ثریا ابتدا در قاهره مصر و سپس در تهران و پس از آن در کاشان تأسیس و منتشر شده است در این مقال به اختصار به سه دوره انتشار این روزنامه پرداخته می شود.
در مصر روزنامه ثریا …

روزنامه ثریا ابتدا در قاهره مصر و سپس در تهران و پس از آن در کاشان تأسیس و منتشر شده است در این مقال به اختصار به سه دوره انتشار این روزنامه پرداخته می شود.

در مصر روزنامه ثریا به مدیری میرزا علیمحمد خان کاشانی، به زبان فارسی تأسیس و هفته ای یک بار روز های شنبه طبع و یک شنبه توزیع می شده است. اولین شماره آن روز شنبه ۱۴ جمادی الاخر سال ۱۳۱۶ هـ.ق انتشار یافته است. اسم روزنامه به خط نستعلیق درشت و روزنامه در عنوان هر شماره به این صورت معرفی شده است: "ثریا، روزنامه ای است که از هر گونه وقایع پلیتیکی و سیاسی و علوم و فنون و صنایع و ادبیات و تجارت و غیره بحث می کند و نیز مقالاتی که نافع به حال دولت و ملت باشد به کمال ممنونیت طبع و نشر می نماید."

محل اداره روزنامه ثریا در مصر شارع عابدین و عنوان مراسلات آن میرزا علمیحمد خان کاشانی، صاحب امتیاز و نگارنده روزنامه ثریا در مصر است. قیمت اشتراک سالیانه آن در ممالک محروسه ایران ۳۶ قران و در اسلامبول و سایر بلاد عثمانی ۴ مجیدی، در قفقاز و سایر شهر های روسیه ۱۰ منات و در ممالک فرنگستان و آمریکا ۲۵ فرانک تعیین شده بود.

به طور کلی مندرجات روزنامه ثریا در مصر عبارت بوده از اخبار و حوادث ایران و مصر و در بعضی از شماره ها اخبار عمومی جهان نیز در آن درج می شده است. اخبار راجع به ایران به وسیله نمایندگان روزنامه که در شهر های داخلی ایران بوده اند، تهیه می شده و غالباً اخبار مربوط به ایران مفصل نوشته شده است. مقالات و نامه های شکوائیه نیز قسمتی از مندرجات روزنامه را تشکیل می داده. ثریا با چاپ سربی طبع شده ولی در هیچ یک از شماره ها اسم مطبعه چاپ نگردیده است. ‏

از شماره ۲۷ سال دوم امور روزنامه ثریا به عهده سید فرج الله حسینی، تاجر کاشانی مقیم مصر واگذار شده و همین سید فرج الله است که بعداً روزنامه را در تهران و کاشان برای بار دوم و سوم منتشر می نماید. توضیح اینکه سید فرج الله در حدود سال ۱۳۱۹ هـ.ق به ایران عزیمت و در تهران مقیم می شود. ‏

پس از اقامت فرج الله کاشانی در تهران روزنامه ثریا در این شهر از سال ۱۳۲۱ هـ.ق به همان سبک و سیاق سابق منتشر شده و شماره ۲۱ ششمین سال آن در ۲۲ رجب ۱۳۲۱ هـ.ق منتشر گردیده است. ظاهراَ روزنامه ثریا تا وقوع انقلاب مشروطیت در تهران منتشر شده است.‏

سومین دوره انتشار روزنامه ثریا در سال ۱۳۲۷ در کاشان صورت گرفته است. شماره اول از دوره سوم روزنامه، در چهار صفحه به قطع روزنامه حبل المتین، با چاپ سنگی در مطبعه ثریا در کاشان طبع و در تاریخ پنج شنبه ۲۵ ذی القعده ۱۳۲۷ هـ.ق منتشر شده است. انتشار این شماره مطابق دوازدهمین سال تأسیس ثریا بوده و در عنوان هر شماره در این سال، سال دوازدهم و در زیر اسم روزنامه که به خط نستعلیق درشت نوشته شده سال "۱۳۱۶" درج است.

انتشار روزنامه ثریا در کاشان پس از نشر چند شماره تغییراتی یافته است که عمده ترین آن انتقال مدیر مسئولی روزنامه از فرج الله حسینی به فخر الواعظین است. در خصوص مندرجات تغییراتی محسوس ما بین دوره های انتشار روزنامه در مصر، تهران و کاشان به وجود نیامده است. روزنامه ظاهراً تا سال ۱۳۲۸ منتشر شده و پس از آن انتشار آن متوقف گردیده است.‏

سمیرا افراسیابی