دانش‌آموزان و نماز

شناخت معبود و آفریدگار،‌ محبت او را در دل ایجاد می‌کند و این محبت، انسان را به پرستش و اظهار خضوع و تواضع در برابر عظمت او وامی‌دارد.
آن که بنده آفریدگار است و این بندگی را احساس …

شناخت معبود و آفریدگار،‌ محبت او را در دل ایجاد می‌کند و این محبت، انسان را به پرستش و اظهار خضوع و تواضع در برابر عظمت او وامی‌دارد.

آن که بنده آفریدگار است و این بندگی را احساس می‌کند و باور دارد، در برابر او مطیع و فرمانبر است و در پیشگاهش سر بر خاک می‌نهاد و به سجده می‌افتد و با وی راز می‌گوید، نیاز می‌طلبد و آن خالق بی‌همتا را که سررشته‌دار اوست، به عظمت و پاکی می‌ستاید.

نماز روح دین است، دین به عنوان مجموعه‌ای از تعالیم الهی، هدایت صحیح انسانها را به سوی خداوند به عهده دارد. اقامه نماز، تقویت ایمان و عمل صالح را در انسانها موجب شده، به تبع آن سلامت جامعه را تضمین می‌کند.

نماز، سیمای اسلام

نماز چنان اهمیتی دارد که امام العارفین، حضرت علی(ع) در میدان صفین و سیدالشهدا، حضرت امام حسین(ع)، در گرماگرم نبرد عاشورا و درگیرودار مبارزه‌ی بی‌امان ظهر عاشورا دست از نبرد می‌کشند و رو به سوی معبود، سر بر خاک می‌سایند.

کلمه نماز (صلوهٔ) در قرآن مجید در ۳۷ سوره آمده است و ۹۱ بار بر آن تأکید شده است.

تربیت دینی و مراحل آن

عبادت و پرستش امری است فطری که فصل تمایز انسان و حیوان است. انسان در عمق ضمیر خود به صورت ناآگاهانه گرایش خاضعانه به سوی حقیقتی مقدس و برتر دارد که این گونه توجه و تقدیس و گرایش به موجودی والا و مقدس و خضوع در برابر آن پرستش نامیده می‌شود.

چیزی که مهم است این است که روح انسانها را از کودکی پرورش دهیم تا آنها به سوی کمال برسند. اگر چنانچه علم در یک قلب فاسد وارد شود.

در یک مغز فاسد وارد شود، ضررش بیشتر از نادانی است. نادانی، فقدان یک امر بزرگ است، اما دیگر ضرر زدن نیست، نابود کردن نیست. اما اگر دانش باشد، بدون بینش اخلاقی و بینش انسانی و الهی، بشر را به هلاکت می‌رساند.

مهمترین متولیان تعلیم و تربیت خانواده و مدرسه هستند. در تربیت دینی چند مرحله اتفاق می‌افتد که عبارتند از:

۱) مرحله انس دینی (دوره پیش از دبستان)

اولین مرحله تربیت دینی مرحله انس دینی است. کودکان با مشاهده اقامه نماز، تلاوت قرآن و انجام فرایض دینی توسط اطرافیان به تقلید از آنها می‌پردازند که این تقلیدها زیربنای معرفت دینی است. خانواده در این مرحله نقش مهمی برعهده دارد.

تشویق کودکان در این زمان به دلیل تقلید حرکات نماز، شرکت در نماز جماعت، حضور در اجتماعات دینی و... در تقویت انس دینی تأثیر بسزایی دارد.

۲) مرحله عادت دینی (دوره دبستان)

در مرحله عادت دینی باید بر استمرار عمل کودکان نظارت شود. یکی از خصوصیات مهم دوره دبستان، عادت‌پذیری است. در این دوره در بچه‌ها از طریق حضور در نمازخانه و اقامه نماز نوعی عادت و استمرار ایجاد می‌شود. علت تأکید بر انجام اعمال دینی بر مبنای اعدادی از قبیل چهل، هفتاد، صد و... همین تقویت عادت دینی است.

۳) مرحله معرفت دینی (دوره راهنمایی)

در این دوره کودکان رشد انتزاعی می‌یابند و باتوجه به دو دوره قبلی که انس دینی و عادت دینی ایجاد شده است، در این دوره باید زمینه تفکر دینی از طریق استدلال و تجزیه و تحلیل مسائل دینی ایجاد شود. بچه‌ها در این دوره درمی‌یابند که چرا باید نماز بخوانند و نماز چه آثاری را به دنبال دارد.

در این دوره با کمک متخصصان و تجزیه و تحلیل مسائل دینی و صحبت‌های بزرگان و ارائه منابع و شواهد مستدل و داستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها، خاطرات و موضوعات تاریخی زمینه ایجاد خلاقیت و جذابیت، آشنایی با رازها و اسرار نماز و تفکر برای نیل به معرفت دینی فراهم می‌شود. مثلاً در قرآن بیش از ۲۰۰ مورد ضر‌ب‌المثل و داستان و حکایت وجود دارد که مرحوم صدر بلاغی آنها را در کتاب قصص قرآن جمع‌آوری کرده است.

۴) مرحله شاکله دینی (دوره متوسطه)

پس از کسب معرفت، معارف دینی باید در همه زوایای جوان نفوذ کند تا دین در او کامل و متجلی شود و شخصیت دینی پیدا کند.

در دوره متوسطه معلمان باید زمینه لازم جهت عمل همه جانبه به اعتقادات دینی را برای جوانان فراهم کنند. پس باید به محدودیت دانش‌آموز و فعالیت‌های او توجه کرد.

پروانه صمدی