یک مجله مناسب کودکان را چگونه بشناسیم

یک مجله خوب و حرفه ای کودکان ویژگی هایی دارد که آگاهی از این ویژگی ها به شما کمک خواهد کرد که نشریات مناسب تری برای فرزندان خود تهیه کنید

یک مجله خوب و حرفه‌ای کودکان ویژگی‌هایی دارد که آگاهی از این ویژگی‌ها به شما کمک خواهد کرد که نشریات مناسب‌تری برای فرزندان خود تهیه کنید.

● نام نشریه

باید به راحتی قابل بیان باشد. تنافر و ناسازگاری حروف نداشته باشد. خوش‌آوا و دارای موسیقی درونی باشد. طولانی نباشد. مناسب گروه سنی باشد و برای مخاطب جذابیت داشته باشد و تاثیر و تداعی قوی و مناسبی در ذهن به دنبال داشته باشد. برخی از نشریات با پسوندهای گروه سنی سعی در ایجاد این ارتباط دارند. مثل کیهان‌بچه‌ها، سلام‌بچه‌ها، شاهد کودک و نوجوان، سروش کودکان و... برخی از اسامی از لغات مربوط به طبیعت انتخاب شده‌اند: آفتابگردان، پوپک، غنچه، سبزینه، قاصدک، شاپرک و... تعدادی از اسامی حاوی بار ارزشی اعتقادی هستند: آینده‌سازان، امید آینده، کودک مسلمان بلوچ و... و در برخی اسامی خوش‌آوایی و موسیقی کلام بیش از اسامی دیگر مدنظر بوده است: زمزم، گلک، پوپک، باران و... . با هر یک از شیوه‌های بالا امکان دست یافتن به نام‌های مناسب برای نشریات وجود دارد، اما انتخاب نام نشریات تنها به صرف سازمان متولی انتشار آن چندان مناسب نخواهد بود. همچنین لزوما نام باید برای مخاطب مفهوم باشد و خوش‌آوایی صرف کافی نیست.

● نامواره (لوگو)

نامواره نشریات کودک و نوجوان بهتر است، از یک تقارن و توازن گرافیکی برخوردار باشد. القای تصور حرکت و پویایی، پرهیز از خطوط تند و خشن مورب و شکسته و آسان‌خوانی، از اصول اولیه یک نامواره مناسب برای این نشریات است. برخی از نشریات برای تنوع هر بار با ترکیب رنگ‌ها و کم و زیاد ساختن یک عنصر جزیی و جانبی سعی در تازه نگه داشتن نامواره (در عین حفظ آشنایی قبلی) می‌نماید.

● روی جلد

روی جلد نشریات کودک و نوجوان، بیش از نشریات بزرگسال در توفیق آن سهیم است. اندازه بزرگ لوگو (نامواره) و تازه نگاه داشتن آن در عین حفظ آشنایی قبلی در روی جلد مجلات، یک دغدغه دایمی است.

رسیدن به یک یونیفورم ثابت برای نوجوانان جذاب خواهد بود. تنوع روی جلد شماره‌های مختلف امری بسیار مهم است. شاید لازم باشد طرح روی جلد نشریات، ثابت نباشد. روی جلد می‌تواند با تصویرگری، گرافیک و عکس شناخته شود و متن نیز می‌تواند به کمک آن بیاید.

تفاوت اساسی رنگ‌ها در روی جلد دو شماره متوالی هر نشریه از نظر متوجه ساختن مخاطب به انتشار یک شماره جدید ضروری است.

● قطع نشریه

تاکنون اندازه‌های گوناگونی برای قطع نشریات امتحان شده است. کودکان و نوجوانان کمتر از نشریات قطور و ضخیم استقبال می‌کنند. همین طور قطع پالتویی (مستطیل باریک) چندان مورد توجه آنان نیست. قطع خشتی (مربعی) گرچه تاکنون کمتر آزموده شده است، با توجه به شباهت به کتاب‌های کودکان به نظر موفق می‌آید. در حال حاضر رایج‌ترین قطع‌ها برای کودکان و نوجوانان cm۲۷?۲۰ (بیشتر مجلات نوجوانان) و cm۲۳ ?۱۶ (بیشتر نشریات کودکان) است که به نظر مناسب می‌آیند.

● تعداد صفحات

تعداد صفحات مناسب نشریات با توجه به دوره انتشار آن متفاوت خواهد بود. یک نشریه خوب درصد قابل توجهی از اوقات فراغت مخاطب را پوشش خواهد داد. به این ترتیب یک روزنامه ۴ یا ۸ صفحه و یک ماهنامه ۴۸ یا ۳۲ صفحه خواهد بود.

● صفحه‌آرایی

درباره صفحه‌آرایی موفق و مناسب در نشریات کودک و نوجوان ،می‌توان به چند اصل اساسی مثل، ضرورت استفاده مناسب و زیاد از تصویر نقاشی و عکس، حروف درشت و سطرهای با فاصله، تعداد ستون‌ها (یک الی سه ستون)، سفیدخوانی مناسب، چشم‌نوازی و ساده‌خوانی، عدم تداخل متن و تصویر و چاپ مضاعف روی هم قرار گرفتن رنگ‌ها (مخصوصا برای کودکان)، حروف زیبا و ساده و صمیمی، رعایت تناسب رنگ‌ها و مطالب، در پشت سر هم قرار گرفتن مطالب، تنوع سبک‌ها و شیوه‌های تصویرگری، تصاویر شاداب و جذاب به نحوی که عاری از هر گونه بدآموزی،‌ خشونت و ترس باشد. تفکیک آسان مطالب در صفحه، آسان بودن یافتن ادامه هر مطلب، داشتن شرح عکس، تیترهای جذاب خوانا و درشت، استفاده مناسب از تیترهای فرعی و میان‌تیتر در صفحه‌آرایی، استفاده از عکس‌های پرتحرک، شفاف و پویا، پرهیز از غلبه رنگ‌های سیاه و خاکستری، استفاده از حروف متنوع و... اشاره کرد.

● زبان

گرچه در کشور ما انتشار نشریه به زبان‌های محلی منع قانونی ندارد اما عملا هیچ نشریه‌ای به زبان‌های محلی ویژه بچه‌ها منتشر نمی‌شود. در مورد نشریات فارسی‌زبان به خصوص آنکه برای سراسر کشور منتشر بشوند، زبان معیار باید مورد استفاده قرار گیرد و نه لهجه و گویش منطقه‌ای خاص (مثل شهر تهران). زبان باید از نظر دستوری صحیح و معمول باشد واز پیچیدگی‌های بلاغی و لفاظی به دور باشد. در نهایت سادگی و زیبایی در خدمت انتقال مفاهیم قرار بگیرد. استفاده از جملات ترکیبی و طولانی برای بچه‌ها در فرآیند درک، اخلال ایجاد خواهد کرد. توجه به دایره واژگان مخاطب، مخصوصا با استفاده از کتاب‌های درسی ضروری است. کلمات آشنا، رایج و ساده همیشه باید در اولویت قرار داده شوند.

● لحن

لحن مطالب باید صمیمی، روشن و درست باشد. لحن نوشتار ویژه کودکان و نوجوانان قطعا با نوشته ویژه بزرگسالان متفاوت است. پرهیز از خشونت، پرهیز از طعنه‌هایی پنهان و غیرقابل درک، پرهیز از استنتاج‌های پیچیده و.. به درک بهتر متن کمک خواهد کرد. البته لازم نیست لحن مطالب نشریه در همه جای آن یکسان باشد. حتی در برخی موارد اندک، مثل احادیث، کلمات قصار، نکته‌ها و... نصیحت صریح و آمرانه نیز می‌تواند بروز کند، اما این‌گونه لحن، آموزشی و امری به هیچ وجه نباید کلیت یابد. در برخی از مطالب، لحن می‌تواند طنز‌آمیز و غیرصریح و گوشه‌زنانه باشد. مثل لطیفه‌ها، نقدها، پاسخ به شکایت‌ها و... و در برخی موارد خواننده باید احساس کند انگار مخاطب مستقیم متن نیست و گویی او به شکلی پنهانی دارد از ماجرایی باخبر می‌شود. مثل داستان، شعر، بازنویسی تاریخی، پاسخ به نامه‌ها، مشاوره و... در مجموع بهتر است مقالات در عین حفظ صمیمیت، لطافت و استفاده از تخیل محدود ساده و غیرمصنوع باشد. نگاه کودکانه و نوجوانانه از خلال نثر نیز از ویژگی‌های مهم نثر است به شکلی که خواننده احساس کند نویسنده متن خود، یک کودک و نوجوان یا یک نفر کاملا آشنا و نزدیک به دنیای اوست.

● ویراستاری

ویراستار نقشی بسیار اساسی در یک نشریه کودک و نوجوان دارد اما متاسفانه کمتر در نشریات ما از یک ویراستار آگاه و حرفه‌ای بهره گرفته می‌شود. با توجه به سن مخاطب، علایم سجاوندی در بهره‌گیری بهتر مخاطب از متن و ترغیب او به مطالعه موثر است. طرز و شیوه نگارش در هر نشریه باید ثابت باشد و تا آنجا که ممکن است شبیه رسم‌الخط کتاب‌های درسی باشد. در مواردی مثل جدانویسی و سرهم‌نویسی و... اصل باید بر آسان‌خوانی نهاده شود.

● زبان ترجمه

وقتی مطلبی از زبان دیگری برای استفاده نشریه ترجمه می‌شود، متن مورد استفاده به هیچ وجه نباید بوی ترجمه بدهند، گرچه یک ترجمه خوب اصولی دارد که همان اصول در نشریات کودک و نوجوان نیز صادق است اما حفظ اصالت متن و سبک نویسنده در نشریات کودک و نوجوان نباید سبب دفع مخاطب از متن و آزار ذهنی او شود. در چنین مواردی لازم است متن تا آنجا که برای خواننده آشنا، قابل فهم و ملموس شود، تصحیح شود.

● قالب‌های مطبوعاتی

مطبوعات کودک و نوجوان همچون دیگر انواع مطبوعات می‌توانند از سرمقاله، مقالات ادبی، هنری، اجتماعی، دینی، علمی، ورزشی، تاریخی، خبر، گزارش، مصاحبه، شعر، داستان، نقد، جدول، لطیفه، سرگرمی، مسابقه، کلمات قصار، پاسخ به نامه‌ها، یادداشت، اقتراح، معرفی کتاب و... استفاده کنند. تنوع قالب‌های مورد استفاده یک اصل اساسی در نشریات کودک و نوجوان است.

● خبر

خبر مورد استفاده در نشریات باید با توجه به دوره انتشار نشریه، تازه و روزآمد باشد. اصل خبر باید برای مخاطب مناسب باشد و حاوی بدآموزی، خشونت، برهم زدن حس اعتماد و باورها و احساس عدم امنیت نباشد. برخلاف تصور برخی از دست‌اندرکاران، اهمیت صحت و سندیت خبر در نشریات کودک و نوجوان هیچ از نشریات بزرگسال کمتر نیست. خبر باید کامل باشد و تمام عناصر خبر را شامل شود و منبع آن نیز ذکر شود.

البته نباید فراموش کرد که هر خبری که مربوط به کودکان و نوجوانان بود الزاما برای آنها مناسب نیست. مثل اخبار سوءاستفاده از کودکان، بزهکاری نوجوانان و... مهم‌ترین اصل در بحث خبر در این نشریات، تنظیم مناسب خبر با نثر و نگاهی متناسب با مخاطب است. استفاده از تخیل و طنز به نحوی که به سندیت و صحت خبر لطمه نزند و تنظیم به شیوه‌ای که با نوعی روایت و توالی داستانی (همچون سبک تاریخی و یا تاریخی بالید) همراه باشد، ارتباط خوبی با مخاطب برقرار خواهد کرد.

● سرمقاله

وجود سرمقاله در هر اثر مطبوعاتی الزامی است و کثرت مطالب یک نشریه را به وحدت ارگانیک بدل می‌کند. سرمقاله با کلماتی ساده، بیان روشن، منطقی و صمیمی سعی می‌کند حرف‌هایی اساسی را همچون یک ارتباط میان فردی با مخاطب در میان بگذارد و نظر نشریه را پیرامون یک مساله به اطلاع او برساند. جدی گرفتن مخاطب، توجه به مسایل روز و مناسبت‌ها، کوتاهی، داشتن جا و سرکلیشه ثابت، از ویژگی یک سرمقاله خوب است.

● گزارش

گزارش حرفه‌ای‌ترین قالب مطبوعاتی برای روزنامه‌نگاران و جذاب‌ترین قالب برای خوانندگان است. گزارش شامل انواع مختلفی چون گزارش از مکان، گزارش رویداد، گزارش از شخص، گزارش خبری، گزارش تحقیقی، گزارش اجتماعی و... است. یک گزارش خوب از شروعی قوی، بیانی صمیمی، پشتوانه تحقیقی قوی، مشاهده، گفت‌وگو، مشاوره، اطلاعات آماری و آرشیوی، عینی‌گرایی، توصیف، تفکر و اندیشه، نگاه نو، توجه به اولویت‌های اجتماعی و... برخوردار است.

● گفت‌وگو

گفت‌وگو با چهره‌ها و نام‌های آشنا و همین‌طور مصاحبه با افراد، مشاغل و موقعیت‌های ناشناخته برای مخاطبان جذابیت خاصی دارد. مصاحبه‌کننده باید متوجه باشد به نمایندگی از تمام مخاطبان به گفت‌وگو نشسته است و باید مهم‌ترین پرسش‌های آنان را مطرح کند و پاسخ قانع‌کننده بگیرد. آغاز مصاحبه با سوالات جدی و اساسی و همچنین پرهیز از سوالات قالبی، مصنوعی و تکراری،‌ طرح هوشمندانه پرسش‌ها و پیگیری منظم و دقیق پاسخ‌ها، داشتن لید و مقدمه مناسب، محدود نماندن به سوالات از پیش طراحی شده، روشن بودن علت و انگیزه مصاحبه، توصیف دیده‌ها و اکتفا نکردن به شنیده‌ها و... از ویژگی‌های یک مصاحبه موفق است.

● داستان

انتخاب یک داستان برای نشریه علاوه بر در نظر گرفتن معیارهای عادی همچون قوت تکنیکی و... شامل ملاحظات دیگری نیز هست. توجه به مناسبت‌های روز یکی از ملاحظات است. تنوع داستان‌ها هم شرط دیگر است. مسوول بخش داستان باید متوجه سلیقه‌های گوناگون باشد و از انواع مختلف داستان مثل ایرانی، خارجی، دینی، طنز، حادثه‌ای،‌ عاطفی، افسانه‌ای و... استفاده کند.

همچنین یکی از سیاست‌های ارتباطی نشریه می‌تواند اختصاص بخش ثابتی به داستان‌های خوانندگان باشد که پس از ویراستاری در مجله به چاپ می‌رسد. یکی از شیوه‌های استفاده از داستان در نشریات، داستان‌های دنباله‌دار است.

نباید مناسبت داستان با گروه سنی نیز فراموش شود. داستان‌های تمثیلی حیوانات و جاندارپندارانه برای پیش‌دبستانی و سال‌های اول دبستان، افسانه‌ها و داستان‌های غیرواقعی برای دبستان، داستان‌های واقعی و پرهیجان برای نوجوانان معمولا جذاب‌تر است.

● اولویت تالیف در برابر ترجمه

گرچه تصور نشریه‌ای که تمام مطالب آن داخلی باشد تصور چندان مطلوبی نیست، و جا دارد مخاطبان از مقاله‌های علمی،‌ داستان‌ها و... سایر سرزمین‌ها نیز استفاده کنند اما قطعا اولویت باید با مطالب تالیفی و داخلی باشد.

استفاده از ترجمه در مباحثی چون مقالات علمی، آشنایی با آداب و رسوم و افسانه‌های ملل و... به نظر کاربردی‌تر می‌رسند.

● نقد

نقد از مهم‌ترین و اختصاصی‌ترین قالب‌های مطبوعاتی است که ارتباط مستقیمی با کارکردهای رسانه‌ای آن دارد. نقد آگاهانه، دقیق، مناسب و به موقع نسبت به تمام رویدادها و جریانات ادبی، اجتماعی، هنری، سیاسی،‌ آموزشی و... در مطبوعات نقشی اساسی دارد. مطبوعات کودک و نوجوان در زمینه اشاعه فرهنگ نقد، شامل داشتن نگاه نقادانه و همچنین روحیه نقدپذیری کارکردی کلیدی دارد. مطبوعات کودک و نوجوان وظیفه دارند آنها را از جریانات مختلف مطلع کنند و آنها را قادر به تحلیل و تفسیر این حوادث بسازند. نقد اتفاقات و اخبار اجتماعی، نقد رویدادهای هنری، نقد آثار ادبی و... از مصادیق نقد هستند. نقد در مطبوعات کودک و نوجوان بیش از آنکه به موضع‌گیری درباره موضوعی محدود شود باید شامل آموزش نگاه نقادانه، پرسشگر و منصفانه به ضعف‌ها و قوت‌ها و برخورد منطقی و استدلالی، از ویژگی‌های یک نقد خوب است.

● ویژگی‌های ارتباطی نشریه

دسته‌ای دیگر از خصوصیات یک نشریه خوب مناسب کودک و نوجوان، به کارکردهای ارتباطی آن با مخاطبان بازمی‌گردد. هدف از این ویژگی‌ها برقراری یک چرخه کامل ارتباطی، ‌برقراری رابطه دو سویه، ایجاد جذابیت برای مخاطبان، آگاهی از بازخوردهای مطالب نشریه و آگاهی از سلیقه و خواست‌های مخاطبان برای بهبود مطالب نشریه است.

● استفاده از مطالب خوانندگان

استفاده از نوشته‌ها و آثار مخاطبان جذابیت زیادی برای آنان دارد و به آنان نوعی احساس تعلق می‌بخشد. همچنین به آنها احساس روحیه موفقیت اجتماعی و اعتماد به نفس می‌دهد. البته استفاده از مطالب مخاطبان همیشه این نگرانی را با خود دارد که باعث غرور و خود بزرگ‌بینی و سبب احساس بی‌نیازی به مطالعه و کسب تجربه شود. با این وجود محاسن استفاده از مطالب مخاطبان بیش از مضرات آن است. بهتر است مطالب بچه‌ها با سرکلیشه‌هایی چون آثار شما، نوقلم، نویسندگان فردا و... از مطالب نویسندگان حرفه‌ای مجزا باشد.

● خبرنگاران افتخاری

پذیرفتن خبرنگاران افتخاری نیز بیشتر یک روش ارتباطی است که کاربردهای دیگری چون، آموزش و تهیه اخبار و گزارش‌های تولیدی را نیز به همراه دارد. خبرنگاران افتخاری معمولا بدون آنکه حق‌الزحمه‌ای دریافت کنند احساس علاقه فراوانی به نشریه پیدا خواهند کرد و داشتن کارت خبرنگار افتخاری نوعی سربلندی اجتماعی برای آنان به دنبال می‌آورد. نشریات موفق به پذیرش این افراد اکتفا نخواهند کرد ،البته با ارسال جزوات آموزشی، برگزاری کلاس‌های کوتاه‌مدت،‌ بررسی آثار (به صورت مکاتبه‌ای و یا در مجله) به آموزش علمی و عملی ایشان نیز می‌پردازند.

● برگزاری مسابقات و اهدای جوایز

پیش‌بینی مسابقه و جایزه جذابیت زیادی برای اکثر مخاطبان دارد. مسابقه‌ها می‌توانند مناسبتی و یا دایمی باشند و مباحث کاملا متنوعی را شامل شوند.

● فرم نظرسنجی

مطبوعات کودک و نوجوان یک تفاوت اساسی با سایر نشریات دارند. مخاطبان این نشریات هر چند سال یک بار کاملاً تغییر می‌کنند. مخاطبان تازه‌ای جای مخاطبان قبلی را می‌گیرند، که به دلیل تحولات اجتماعی، نیازها و سلیقه‌های متفاوتی دارند. به همین منظور لازم است نشریات با طراحی فرم‌های نظرسنجی به شکلی روشن و کارشناسانه ویژگی‌های مخاطب را بسنجد.

● پاسخ به نامه‌ها

یکی از بدیهی‌ترین روش‌های ارتباطی، پاسخ به نامه‌هاست. درج اسامی کلیه نامه‌های رسیده، و اظهار تشکر و ارایه پاسخ‌های تفضیلی به برخی سوالات، روش معمول این بخش است. بهتر است برخی از پرسش‌ها که جنبه عمومی دارد به تفضیل پاسخ داده شود. بخش پاسخ به نامه‌ها زمانی موفق است که خواننده‌ای که نامه‌ای هم نفرستاده با علاقه آن را مطالعه کند. حفظ مسایل خصوصی مخاطبان استفاده از اسامی مستعار و حروف اسامی در صورت لزوم از دیگر ملاحظات این بخش است.

● ساختار حرفه‌ای

دسته‌ای دیگر از ویژگی‌های یک نشریه خوب و مناسب کودک و نوجوان را می‌توان در پایبندی به ویژگی‌ها و اصول مطبوعاتی جست.

منظور از ساختار نشریه، تطابق با روابط کاری و جایگاه‌های شغلی تعریف شده ی مطبوعاتی است. داشتن و پیش‌بینی کردن مشاغلی چون مدیرمسوول، سردبیر یا دبیر تحریریه، مدیر هنری، مدیر داخلی،‌ دبیران سرویس،‌ خبرنگاران، تحریریه و آرشیو، بخش عکس، روابط عمومی، بخش اشتراک، سرویس آگهی‌ها،‌ امور مالی و... هر کدام با تعریف و کارکرد خاص خود است. هر چه نشریه‌ای به این فضا نزدیک‌تر باشد و تحریریه آن از تقسیم‌بندی‌ها و تفکیک خاص علمی و حرفه‌ای برخوردار باشد، نشریه قرص‌تر و نظام‌مندتر است.

● درج کامل شناسنامه

برخی از نشریات، از درج کامل شناسنامه نشریه امتناع می‌کنند که این مساله ضعف ساختار مطبوعاتی آنان و اکراه آنان از روشن شدن ساختار نشریه را آشکار می‌کند. مطابق قانون،‌ درج نام مدیرمسوول نشریه الزامی است. اخلاق حرفه‌ای حکم می‌کند که نام سردبیر،‌ مدیرهنری، مدیر داخلی و ویراستار نشریه نیز در شناسنامه ذکر شود. اگر نشریه‌ای علاوه بر اینها نام دبیران بخش‌ها و سایر همکاران تحریریه و اداری نشریه را معرفی کند، نشان‌دهنده اطمینان متولیان نشریه از ساختار نشریه و احترام به کارکنان خود است.

● استفاده از نویسندگان خاص کودکان

بدیهی است که هر نوشته‌ای مناسب کودکان و نوجوانان نیست و هر فردی به صرف داشتن سواد و معلومات نمی‌تواند در نشریات کودک و نوجوان قلم بزند. بهره‌گیری از خدمات نویسندگان خاصی که به طور تخصصی نوشتن برای بچه‌ها را آموخته‌اند و تجربه کرده‌اند، از امتیازات هر نشریه کودک و نوجوان است.

● رعایت حق مولف

یکی از نشانه‌های ساختار مطبوعاتی هر نشریه، رعایت دقیق حقوق مولف است که جنبه اخلاقی نیز دارد. درج نام نویسندگان،‌ گزارشگران، تصویرگران و عکاسان در یک نشریه، تعدد همکاران و نگاه حرفه‌ای نشریه را به خواننده ثابت می‌کند.

● استفاده از نویسندگان مختلف

متاسفانه در بسیاری از نشریات کودک و نوجوان تعدادی محدود و بسته از چند نویسنده، مدام نامشان در مجله تکرار می‌شود. این نشانه فضایی غیرحرفه‌ای و نگاهی خودمحورانه (و نه مخاطب محورانه) به کار روزنامه‌نگاری است. یک نشریه حرفه‌ای در عین حال که از افراد ثابتی به‌عنوان تحریریه ی رسمی بهره می‌برد اما برخورد بازی با سایر نویسندگان دارد و سعی می‌کند با ارتباطات خود مطالبی از آنان نیز جذب و درج کند.

● نوآوری در عین حفظ چارچوب‌ها

حفظ ساختار، مشی و گروه سنی نشریه از طرفی، و به روز ساختن مداوم سیاست‌های نشریه از طرف دیگر، دو روی یک سکه و لازم و ملزوم یکدیگر هستند. یک نشریه باید یکدستی و انسجام خود را در زمینه حیطه فعالیت، گروه سنی مخاطب و روش و سبک فعالیت حفظ کند، در عین حال سعی کند با استفاده از بازخورد و پس‌فرست مطالب و همچنین مطالب و پژوهش‌ها و مطالعات جدید، مدام به اصلاح عملکرد خود مطابق با نیازها و سلایق و ویژگی‌های مخاطبان بپردازد.

● وحدت مطالب در عین کثرت

معنی‌دار بودن و اتفاقی نبودن مطالب هر شماریه نشریه در کنار هم و تناسب آنها با هم یکی از مصادیق حضور یک کارشناس حرفه‌ای و دقیق به نام سردبیر در راس یک مجله است. متاسفانه اکثر نشریات مطالب خود را به طور اتفاقی برمی‌گزینند و بیشتر به آثار رسیده اکتفا می‌کنند. سردبیر باید به کثرت مطالب و گوناگونی سرویس‌های مجله وحدت دهد و به آن یک انسجام و یکدستی هدف‌دار ببخشد.

● حرکت در راستای اهداف کلان اجتماعی

رسانه‌ها در تغییر نگرش و شیوه‌های معیشتی مخاطبان تاثیر بطئی دارند.

مکتب روزنامه‌نگاری توسعه می‌تواند در شرایط کنونی کشورمان بسیار مفید باشد. بسیاری از کارشناسان روزنامه‌نگاری برای کودکان را در چارچوب این مکتب توصیه می‌کنند. برنامه‌ریزی و تولید در چارچوب اهداف و شیوه‌های روزنامه‌نگاری توسعه از امتیازات یک نشریه کودک و نوجوان به شمار می‌آید.

● توجه به مسایل مناسبت‌های تاریخی و اجتماعی

مطبوعات کودک و نوجوان به‌عنوان یک رسانه باید در حکم یک چشم بینا و گوش شنوای مخاطبان عمل کند و نسبت به هیچ چیز ارزشمندی در گذشته و حال سکوت نکند. فراموش نکنیم برخلاف بزرگسالان، بیشتر کودکان تنها از یک یا دو نشریه استفاده می‌کنند و این نشریات از نظر اخلاقی وظیفه دارند اطلاع‌رسانی و برجسته‌سازی،‌ نیازهای مخاطب را برآورده کنند.

● توجه به تمام مخاطبان

تخصصی شدن مخاطبان نشریات،‌ یک ملاک مثبت محسوب می‌شود. اگر نشریه‌ای صرفا برای پسرها و دخترها یا بچه‌های شهری، یا تهرانی یا روستایی منتشر شود، هیچ عیبی ندارد. بچه‌ها به دلیل جنسیت خود نیاز به داشتن مجلات خاص دارند. همین طور برای بچه‌های روستایی و یا تهرانی،‌ خوب است که نشریاتی با این گرایش‌ها منتشر شود. اما اگر نشریه‌ای با این تعاریف منتشر نشد،‌بلکه خود را یک نشریه عمومی و سراسری کودکان و نوجوانان نامید، لازم است که به تمام مخاطبان خود توجه کند. متاسفانه اکثر مطبوعات کودک و نوجوان ما پسرانه،‌تهرانی و شهری هستند و کمتر مطبوعات دخترانه، شهرستانی و روستایی داریم. اگر مجله‌ای به دلیل سهولت و ساده‌انگاری از توجه به این بخش‌ها و تهیه مطالب مناسب برای آنان اهمال نکند، نشریه‌ای خوب و موفق قلمداد نخواهد شد.

● اتخاذ شیوه تبلیغ غیرمستقیم

پرهیز از تبلیغ مستقیم و اجتناب از برخورد آمرانه، شعاری و نصیحت‌گونه در توفیق یک نشریه و عملکرد آن موثر است. متناسب با تعاریف، مطبوعات، رسانه‌ها در عین حال که با انتخاب برجسته‌سازی و بار عاطفی پنهانی کلمات سعی در الگودهی و تعیین اولویت‌ها دارند، اما نباید این کار به تبلیغ مستقیم بینجامد. مخاطب باید امکان داشته باشد که خود درک کند و تصمیم بگیرد.