ماندلا بعد از ریاست جمهوری چه کرد

از ویژگی های برجسته رهبری ماندلا در دوران ریاست جمهوری او و پس از آن, حمایت از صلح ملی و بین المللی بود که تحسین جهانیان را برانگیخت در سال های ریاست جمهوری, او در تلاش برای فرونشاندن تنش های قومی, دولتش را دولت اتحاد ملی نامید

از ویژگی‌های برجسته رهبری ماندلا در دوران ریاست‌جمهوری او و پس از آن، حمایت از صلح ملی و بین‌المللی بود که تحسین جهانیان را برانگیخت. در سال‌های ریاست‌جمهوری، او در تلاش برای فرونشاندن تنش‌های قومی، دولتش را دولت اتحاد ملی نامید.

همچنین قانون اساسی جدیدی ایجاد کرد و کمیسیون حقیقت و آشتی را تاسیس کرد تا پرونده‌های نقض حقوق بشر را مورد بررسی قرار دهد. دولت ماندلا اقداماتی در راستای اصلاحات زمین‌های کشاورزی، مبارزه با فقر و توسعه خدمات بهداشتی انجام داد.

در سال ۱۹۹۵ که آفریقای جنوبی میزبان جام جهانی راگبی شد، نلسون ماندلا اتباع غیر سفیدپوست آفریقای جنوبی را به حمایت از تیم اتحادیه ملی راگبی آفریقای جنوبی که پیش از آن مورد نفرت همگان بود دعوت کرد. پس از آنکه تیم اسپرینگبوک با پیروزی بر نیوزیلند به قهرمانی رسید، ماندلا با پوشیدن لباس اسپرینگبوک جام قهرمانی را به کاپیتان سفیدپوست این تیم، فرانکو پینار اهدا کرد. این اقدام ماندلا گامی مهم در راستای برقراری آشتی میان سیاهان و سفیدپوستان آفریقای جنوبی محسوب شد.

برخی گروه‌ها از پیشرفت اجتماعی دولت ماندلا، خصوصا در زمینه ناکارآمدی دولت در رویارویی با بیماری ایدز انتقاد کرده‌اند. به همین دلیل، ماندلا پس از بازنشستگی، اذعان کرد که عدم‌توجه کافی وی به همه‌گیری ایدز در جهان ممکن بود عواقب وخیمی برای کشورش به همراه داشته باشد. در نتیجه او با تاسیس «بنیاد نلسون ماندلا» فعالیت‌های خود را در راه مبارزه با فقر و ایدز جدی‌تر کرد.

در سال ۲۰۰۰ سخنرانی پایانی کنفرانس بین‌المللی ایدز در دوربان را انجام داد و در سال ۲۰۰۴ نیز به بانکوک سفر کرد تا در پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی ایدز سخنرانی کند. در سال ۲۰۰۳ او بنیاد خیریه مبارزه با ایدز به نام ۴۶۶۶۴ را تاسیس کرد که نام آن از روی شماره زندان وی انتخاب شده بود. لازم به ذکر است که پسر ماندلا، ماکگاتو ماندلا، در ۶ ژانویه ۲۰۰۵ در نتیجه ابتلا به ایدز درگذشت.

● نشان‌های افتخار بین‌المللی

نلسون ماندلا جوایز بین‌المللی بسیاری از جمله نشان لیاقت و نشان سنت جان را از ملکه الیزابت دوم و نشان آزادی رییس‌جمهور آمریکا دریافت کرده است.

ماندلا در سفر خود به کانادا در سال ۱۹۹۸، به سخنرانی در جمع دانش‌آموزان شهر تورونتو پرداخت و مورد استقبال آنان قرار گرفت. در سال ۲۰۰۱، او نخستین فرد زنده‌ای نام گرفت که به عنوان شهروند افتخاری کانادا برگزیده شد. همچنین او به عنوان نخستین عضو افتخاری حکم کانادا، یکی از معدود اتباع کشورهای بیگانه بود که بالاترین نشان افتخار کانادا را به دست آورد. ماندلا آخرین فردی بود که جایزه صلح لنین اتحاد جماهیر شوروی را دریافت کرد. در سال ۱۹۹۰ نیز جایزه بهارات راتنا از دولت هند و در سال ۱۹۹۲ نشان دولتی پاکستان به او اهدا شد. در سال ۱۹۹۲ دولت ترکیه جایزه صلح آتاتورک را به ماندلا اهدا کرد، اما او به دلیل موارد نقض حقوق بشر از طرف دولت ترکیه، از دریافت این جایزه امتناع کرد. در نهایت در سال ۱۹۹۹ آن را پذیرفت.

در سال ۲۰۰۳، ماندلا طی چند سخنرانی از سیاست خارجی دولت جورج بوش انتقاد کرد و اعلام کرد که بوش در مورد مساله جنگ عراق و عدم‌پیروی از سازمان ملل متحد ممکن است انگیزه‌های نژادپرستانه داشته باشد. وی گفته بود «آیا این به این خاطر است که دبیر کل سازمان ملل متحد یک سیاه‌پوست است؟ آنان هیچگاه در زمانی که دبیر کل سازمان ملل متحد سفیدپوست بود چنین اقداماتی انجام نمی‌دادند.» این اظهارات ماندلا حتی در میان برخی از طرفداران وی نیز، اعتراضاتی را به همراه داشت.

ماندلا در ژوئن ۲۰۰۴، در ۸۵ سالگی، اعلام کرد که از زندگی سیاسی کناره‌گیری خواهد کرد. سلامتی وی رو به وخامت نهاده بود و می‌خواست زمان بیشتری را در کنار خانواده‌اش سپری کند، اما وی مبارزه علیه ایدز را از این مساله مستثنی کرده بود.