چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
فرصت سازی منتقدان هسته ای
توافق «ژنو» باعث بهوجودآمدن نقطه عطف مهمی در برنامه هستهای ایران شده است. ظرف قریب به یکدهه گذشته که پرونده هستهای ایران شکل گرفته، همواره یک نظر میتوانسته مطرح باشد و آن هم نظر رسمی دولتی بوده است.
نظر رسمی هر چه بوده، مطبوعات، رسانهها بههمراه شخصیتهای سیاسی، مجلس و... جملگی با آن نظر همراهی میکردند. اگر هم احیانا انتقادی به برنامهها بوده، صرفا در یک جمع خصوصی میتوانسته ابراز شود و الا در بیرون و بهصورت رسمی، این مساله مورد بحث قرار نمیگرفت. اما توافق «ژنو» باعث برهمخوردن این وضعیت ۱۰ساله شده است.
برای نخستینبار، نظر رسمی ترک برداشته است. یا درستتر و دقیقتر گفته باشیم اجماعی روی آنکه کدام درست است و کدام نیست، چه صلاح است و چه نیست دیگر وجود ندارد. مجموعه دولت به نمایندگی از جانب قوهمجریه، درخصوص توافق «ژنو» به خود تبریک و تهنیت میگویند در حالیکه برخی نهادها و محافل، مطلقا این توافق را دستاورد و پیروزی نمیدانند. سرسختترین مخالفان ژنو، در مجلس حضور دارند.
آنان در ابراز مخالفت صریح و علنی با سیاست رسمی درخصوص پرونده هستهای تا آنجا پیش رفتند که نهتنها آن را دستاورد نمیدانند بلکه آن را به صفاتی چون «ترکمانچای» و «هولوکاست» مزین ساختهاند. در حالیکه در گذشته مطلقا اینگونه نبود. سیاست رسمی هر چه بود، همه یک صدا آن را تشویق و تمجید میکردند، اگر هم کسانی منتقد بودند، بهندرت مجال رسانهایشدن دیدگاههایشان را مییافتند.
فضای رسانهای بهگونهای بود که اگر برنامه، پیشبرد غنیسازی بود، همه آن را تایید میکردند. اگر برعکس، تعلیق داوطلبانه غنیسازی بود، باز هم آن را تصدیق میکردند. اگر کنارآمدن و توافق و سیاست «کجدار و مریز» بود (دوران خاتمی) باز هم آن را تایید میکردند. اگر آن سیاست کنار گذاشته شده و نگاه، عکس آن بود (دوران احمدینژاد) باز مخالفتی صورت نمیگرفت.
اگر علی لاریجانی و سولانا پیشرفت در مذاکرات داشتند، همه آن را میستودند و اگر جلیلی و اشتون به بنبست میرسیدند، باز هم تایید میشد. اما این بار، اتفاق جدید رخ داده است. واکنشها نسبت به توافق «ژنو»، به سه جریان مشخص، تقسیم شده است. بخشی کاملا «موافق» هستند، بخش دیگر، درست در نقطه مقابل آن قرار گرفته و «منتقد» هستند و سرانجام گروه سوم که هیچ اظهارنظری نمیکنند و «سکوت» پیشه کردهاند. اگر موافقان توافق «ژنو» ظرف ماههای آینده دست بالا را پیدا کنند و تعهدات ما و غربیها، تحقق پیدا کند و شرایط اقتصادی کشور نیز رو بهبهبودی رود، گروه سوم، به موافقان خواهد پیوست. متقابلا اگر توافق «ژنو» با مشکل مواجه شود و به جایی نرسد یا تغییرات ایجادشده، محدود و کم باشد، در آنصورت زمینه برای منتقدان فراهم شده و گروه سوم این بار، همصدا با منتقدان توافق «ژنو» عمل خواهند کرد. میماند دو نکته مهم؛ یکی «اصلی» و دیگری «فرعی». بگذارید «فرعی» را ابتدا توضیح دهم. منتقدان توافق «ژنو»، در واقع، شامل طیفی از تندروها بههمراه طرفداران احمدینژاد و «جبهه پایداری» هستند.
انگیزه انتقاد آنان، بیش از آنکه ملهم و متاثر از جزییات توافق «ژنو» باشد، در مخالفتشان با دولت روحانی و اصلاحطلبان - که دست دوستی به سمت دولت دهم دراز کردهاند- ریشه دارد. «جبهه پایداری»ها اساسا با هر اقدام، عزل و نصب و با هر سیاست و تصمیمگیری مجموعه روحانی و اصلاحطلبان مخالف هستند. آنان همچنان خواهان تداوم سیاستهای دوران احمدینژاد هستند و با هرگونه فاصلهگیری از آن سیاستها، مخالف هستند بنابراین انتقاد آنان از توافق «ژنو»، مجزا و استثنایی نیست، بلکه تداوم و زیرمجموعه قاعده کلی مخالفت این طیف با هر آن چیزی است که رنگ و بویی از اعتدال و اصلاحطلبی داشته باشد.
اما نکته «اصلی» حضور فعال طیف اقلیت منتقد توافق «ژنو»، شاید این امکان را بهوجود آورد تا کل برنامه هستهایمان برای نخستینبار، مورد بررسی و نقادی چهرهها و شخصیتهای مستقلتر قرار گیرد. شاید برای اولین بار، این فرصت فراهم شود که در مورد بحث مهم و سرنوشتساز هستهای، فقط نظر دولتمردان، مسوولان و صاحبنظران دولتی مطرح نشود و در «کنار» آنان و «افزون» بر آنان، دیگرانی هم بتوانند درخصوص برنامه هستهای اظهارنظر کنند.
صادق زیباکلام
استاد دانشگاه تهران
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران روز دختر دولت سیزدهم دولت رئیس جمهور مجلس شورای اسلامی رافائل گروسی انتخابات سید ابراهیم رئیسی رهبر انقلاب حجاب انتخابات مجلس
قتل تهران پلیس هواشناسی شهرداری تهران سلامت بارش باران آموزش و پرورش سیل شهرداری قوه قضاییه سازمان هواشناسی
گاز نمایشگاه نفت مالیات خودرو قیمت طلا قیمت خودرو مسکن قیمت دلار حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون فضای مجازی محمدمهدی اسماعیلی کتاب سینمای ایران سریال دفاع مقدس تئاتر موسیقی سینما
اینوتکس دانشجویان دانش بنیان
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل جنگ غزه فلسطین رفح حماس آمریکا روسیه حمله به رفح نوار غزه طوفان الاقصی
فوتبال استقلال پرسپولیس رئال مادرید لیگ برتر دورتموند ذوب آهن بازی باشگاه استقلال لیگ برتر ایران نساجی لیگ برتر فوتبال ایران
تبلیغات عیسی زارع پور اینترنت اپل سامسونگ ناسا آب گوگل مایکروسافت
سرطان سنگ کلیه هندوانه کبد چرب کمردرد اعتیاد ناباروری بیماران خاص بیمه سبزیجات