نگاهی به مجموعه تلویزیونی«آشپزباشی»

دوستی می گفت، سال های نه چندان دور یک زن و شوهر تهرانی مطبخ و آشپزخانه کوچکی را راه اندازی کرده بودند. از آنجا که دستپخت آنها خوب بود و راه و روش جذب مشتری (مشتری مداری) را هم به خوبی …

دوستی می گفت، سال های نه چندان دور یک زن و شوهر تهرانی مطبخ و آشپزخانه کوچکی را راه اندازی کرده بودند. از آنجا که دستپخت آنها خوب بود و راه و روش جذب مشتری (مشتری مداری) را هم به خوبی می دانستند خیلی زود کارشان گرفت و موفق شدند مطبخ کوچک خود را توسعه داده و صاحب یکی از معروفترین آشپزخانه ها و رستوران های صاحب نام این شهر بزرگ شوند. اما این داستان دیری نمی پاید و پس از چندی میان این زن و شوهر اختلاف پیش می آید و کار تا آنجا پیش می رود که از یکدیگر جدا می شوند و هم اکنون هر کدام از آنها صاحب یک رستوران مستقل و جدا از هم هستند اما هر دو برای رستوران خود از یک نام و برند استفاده می کنند.

گویا ماجرای همین زن و شوهر آشپز و رستوران دار را محمدرضا هنرمند، دستمایه تولید یک مجموعه تلویزیونی قرار داده و سریال آشپزباشی را ساخته که این شب ها از شبکه اول سیما پخش می گردد. نقش مرد آشپز را «پرویز پرستویی» ایفا می کند و بازیگر کاراکتر خانم آشپزباشی «فاطمه معتمدآریا» است.

جالب آنکه این دو هنرمند در مجموعه «زیر تیغ» هم در کنار یکدیگر بازی داشتند. در این مجموعه زن و مرد آشپزباشی که با راه اندازی یک آشپزخانه زیر پله ای کسب و کار حرفه ای خود را آغاز کرده اند، پس از رونق گرفتن کار و همزمان با بزرگتر شدن فرزندانشان دچار اختلاف می شوند که این موضوع ماجراهای مختلف این مجموعه را شکل می دهد.

آنچه تاکنون از مجموعه تازه محمدرضا هنرمند دیده ایم، به قول دوستی نه چندان شور بوده و نه چندان بی نمک، اما آنچه در این سریال هم به چشم می آید (همانند دیگر مجموعه های در حال پخش) ریتم کند و یکنواخت قصه ها و ماجراهاست.

فیلمنامه مجموعه «آشپزباشی» را اصغر عبدالهی، امیر حسین جهددوست و امیر عباس ترابی نوشته اند. ملیکا و مهراوه شریفی نیا هم بازیگر نقش فرزندان آشپز باشی (آشپزباشی ها) هستند. مهرداد ضیائی، شبنم مقدمی، کاظم بلوچی، آشا محرابی، بهروز مسروری، محمدرضا غفاری، منوچهر آذری و... دیگر بازیگران مجموعه هستند.

این مجموعه، داستانی را روایت می کند که بر موقعیتی متضاد و پر تنش در روابط خانوادگی استوار است و پیرنگ آن با مجموعه «زیر تیغ» (ساخته پیشین هنرمند) شباخت های بسیاری دارد.

یکی از شباهت های مورد نظر، جزئی نگری، ضرباهنگ کند و مقدمه چینی های زیاد است. با این تفاوت که در آن مجموعه این تمهیدات، با فرایند دراماتیک ماجرا همخوانی و تناسب داشت، اما در «آشپزباشی» نه تنها کارآیی که حتی لزومی ندارد.

«آشپزباشی» مجموعه ای است که در عین بهره مندی از یک داستان خانوادگی که روانشناسی خاص خود را دارد، یک سویه اجتماعی را نیز زیر ذره بین برده که تصویری جامعه شناسانه را از موقعیت های مختلف ماجرا، به مخاطب عرضه می کند. ضمن آنکه رویکردهای اجتماعی و رفتارشناسی، در درون همین مناسبات بیان گردیده و با تکیه بر آن طبقه متوسط اجتماعی در ایران، آسیب شناسی می گردد. می شود گفت که در این مجموعه مضمون و فرم، به عنوان دو عنصر مهم سینمایی خوب از کار درآمده اند که یکی تضاد دو کاراکتر محوری قصه و دیگری هنر آشپزی است، که ناخودآگاه فیلم «ماهی ها عاشق می شوند» را به خاطر می آورد.

البته ناگفته نماند که گاه نشان دادن صحنه های طولانی از آشپزی زائد به نظر می رسد.

نکته دیگر اینکه داستان مجموعه میان طنز و درام معلق است و به همین دلیل مخاطب دچار شک و تردید می شود که دعوا و تضادهای میان کاراکترهای اصلی مجموعه واقعیت دارد یا شوخی است؟!

محمدرضا هنرمند در این مجموعه به جزئیات بسیار توجه داشته ولی افسوس که این دقت و جزئی نگری عمدتا در لوکیشن و کارهای مربوط به آشپزی است. توجه بیش از اندازه کارگردان به جزئیات و عناصر فرعی، در برخی موارد سبب از دست رفتن قوام درام شده و آن را به ماجرایی کسل کننده و کند تبدیل کرده است. با این همه او در پردازش شخصیت ها به گونه ای عمل کرده که نمی توان به طور قطع و یقین یکی از طرفین مناقشه را محق یا مقصر دانست.

و حرف آخر اینکه نقطه ثقل دارم «آشپزباشی» بر تضاد میان اکبر (پرویز پرستویی) و مینو (فاطمه معتمدآریا) تکیه دارد و در حقیقت دیگر شخصیت های داستان به دلیل همین کشمکش ها به ماجرا وارد می شوند تا قصه مجموعه سیر طبیعی خود را طی نموده و کامل گردد.

محمد عمرانی